Warren W. Wiersbe Khảo Cứu Kinh Thánh

Discover The Key Themes Of 63 Bible Characters Life Sentences

Warren Wendel Wiersbe là mục sư, giáo sư, nhà văn, nhà thần học và là một học giả về Kinh Thánh. Mục sư Warren W. Wiersbe đã xuất bản hơn 150 cuốn sách.  Một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông là bộ sách Be Series, gồm 50 cuốn,  mang các tựa đề như Be Real, Be Alert, Be Rich, Be Obedient, Be Hopeful, Be Joyful, Be Right, Be Ready, Be Successful, Be Free, Be Faithful, Be Mature, Be Confident, Be Complete,…

Sau đây là những bài được biên dịch từ sách  Discover The Key Themes Of 63 Bible Characters Life Sentences (Khám phá các chủ đề chính của 63 cụm từ ngắn mô tả đời sống các nhân vật trong Kinh Thánh)
Translated by Tuong Vi – Vinh Hien

 

Bài 1

 

GIÊ-HÔ-VA ĐỨC CHÚA TRỜI

 

Hỡi Giê-hô-va, Đức Chúa Trời tôi, Chúa thật lớn lạ kỳ (Thi Thiên 104:1).

Quyển sách này sẽ giới thiệu với bạn những con người trong Kinh Thánh mà những kinh nghiệm về đời sống của họ sẽ giúp bạn có những hiểu biết tốt hơn về Đức Chúa Trời và chính bản thân bạn. Bạn sẽ gặp họ trong từng văn cảnh họ xuất hiện, và khi bước đi theo những nguyên tắc trong cuộc đời họ, nhân cách của bạn có thể được cải thiện tốt hơn.

Kinh Thánh trình bày một câu chuyện thật với hàng ngàn nhân vật và kéo dài trong nhiều thế kỷ. Câu chuyện này khá đơn giản đến nỗi trẻ con có thể nắm bắt nó nhưng lại rất sâu sắc trở thành một thách thức cho các nhà thần học lỗi lạc nhất. Trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ, mười bốn sách trong Cựu Ước bắt đầu với chữ “Và”, điều này nhắc nhở chúng ta rằng mỗi sách được nối kết với các sách khác như một sợi dây liên kết bền vững.

Bản tường thuật của Kinh Thánh bắt đầu tại vườn Ê-đen, là nơi tổ phụ đầu tiên của loài người đã đã ăn trái cây Biết Điều Thiện Ác và từ đó họ mang tội lỗi và sự chết vào trong những thế hệ về sau. Đỉnh cao của câu chuyện được nối kết với thành phố thiên đàng, nơi mà các cư dân tại đây ăn Trái Cây Sự Sống dọc hai bên bờ Sông của Sự Sống (Khải huyền 22:1-2).

Kinh Thánh mở ra với vườn Ê-đen và đóng lại với khu vườn Thiên đàng. Điểm bắt đầu là tội lỗi và sự chết, nhưng điểm kết thúc là sự thánh khiết và sự sống! Nguyên nhân nào có một sự thay đổi ngoạn mục như thế?

Giữa hai khu vườn đã đề cập trên đây còn có một vườn khác có tên gọi Ghết-sê-ma-nê. Nơi đây Con của Đức Chúa Trời đã cầu nguyện: Xin Ý Cha được nên, chớ không theo ý tôi (Lu-ca 22:42), và rồi Ngài đã đi đến cái chết đau đớn, sỉ nhục trên thập tự giá. Bởi vì Chúa Jesus đã chết và sống lại, chính điều này bẻ gãy sự rủa rả trong khu vườn đầu tiên. Quyển sách cuối cùng của Cựu Ước kết thúc với từ “sự rủa sả” (Ma-la-chi 4:6), nhưng trong sách cuối của Tân Ước chúng ta thấy: Chẳng còn có sự rủa sả nào nữa (Khải huyền 22:3). Món quà sự sống đời đời đã sẵn sàng cho những ai đặt niềm tin của họ vào Chúa Jesus. Kinh thánh ghi lại những câu chuyện đáng chú ý này để chúng ta có thể đọc và trải nghiệm tất cả những gì Chúa đã làm cho chúng ta.

Trước khi chúng ta nhìn vào bộ sưu tập đồ sộ về những con người trong Kinh Thánh, chúng ta phải nhìn vào Đức Chúa Trời. Tại sao như thế? Bởi vì sự tìm kiếm của chúng ta không phải là những yếu tố sự thật của lịch sử và tiểu sử của một ai đó, nhưng là những lẽ thật của thực tế và có giá trị vĩnh cửu. Như vậy chúng ta phải bắt đầu với Đức Chúa Trời. Câu chuyện của Kinh Thánh là nói về Đức Chúa Trời, chứ không phải là những hoạt động của con người. Đức Chúa Trời đặt chìa khóa của Kinh Thánh ở chỗ này: Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên… (Sáng Thế ký 1:1). Loại bỏ Đức Chúa Trời ra ngoài, lịch sử sẽ là một huyền nhiệm – một vở kịch rối rắm với những phần bị bỏ sót mà không có một ý nghĩa rõ ràng nào cho chúng ta. Chúng ta phải bắt đầu với Đức Chúa Trời, bởi vì Ngài vẽ thiết kế, viết ra kịch bản và lựa chọn các vai diễn. Ngài không vắng mặt trong bất cứ tình huống nào, Ngài ở đó luôn luôn trong mọi sự kiện. Không một ai có thể làm hỏng đi kịch bản của Ngài. Tất cả mọi điều phải diễn ra sau khi Ngài lên kế hoạch. Lịch sử là câu chuyện của Ngài.

Điều này không có nghĩa lịch sử của con người là một vở kịch rối rắm, mà ở đó Đức Chúa Trời cho phép con người làm theo ý muốn của họ, và rồi sau đó Ngài nhẹ nhàng loại bỏ họ qua một bên. Trong sự tể trị của Đức Chúa Trời, Ngài có thể thay đổi số phận hay định mệnh của những con người, mặc dù các vai diễn có thể lựa chọn đi theo một hướng khác thì câu chuyện vẫn cứ tiến hành. Đức Chúa Trời hành động theo quyết định của Ngài chứ không phải theo sự đồng thuận của bất kỳ một ủy ban nào. Trước giả Thi thiên viết: Đức Chúa Trời chúng tôi ở trên các từng trời; Phàm điều gì vừa ý Ngài, thì Ngài đã làm (Thi 115:3). Những người vô thần phủ nhận điều này, người theo thuyết bất khả tri đặt câu hỏi tại sao, nhưng những người theo Chúa Jesus Christ chấp nhận và vui hưởng Lời của Chúa đã tuyên bố.

Không một ai có thể hiểu biết tất cả về Đức Chúa Trời. Nhưng các lẽ thật căn bản về mối liên hệ của Đức Chúa Trời với con người đã được bày tỏ qua Kinh Thánh và chúng ta có thể nắm bắt lấy nó nếu chúng ta muốn hiểu về những con người trong sách này. Điều này sẽ dẫn đến một kết quả là chúng ta hiểu rõ về chính chúng ta và những gì Đức Chúa Trời đã làm cho chúng ta.

 

ĐỨC CHÚA TRỜI LÀ ĐẤNG SÁNG TẠO

Trước giả của tuyển dân viết về chủ đề thờ phượng:
Hãy đến, cúi xuống mà thờ lạy;
Khá quì gối xuống trước mặt Đức Giê-hô-va, là Đấng Tạo Hóa chúng tôi! (Thi thiên 95:6)

Người theo chủ nghĩa duy vật hoài nghi đặt câu hỏi: Đức Chúa Trời đến từ đâu? Trong khi những tín hữu đặt vấn đề: sự sống đến từ đâu? Người theo chủ nghĩa duy vật trả lời câu hỏi này: Nó chỉ là một sự ngẫu nhiên tình cờ, và viện dẫn những luận chứng cao siêu cho quan điểm của họ. Các môn đồ theo Chúa đưa ra câu trả lời: Đó là sự tể trị thần thượng và trưng ra quan điểm của họ về Đức Chúa Trời ba ngôi Cha, Con và Thánh Linh hiệp một trong công cuộc sáng tạo. Không có con đường nào khác để tránh né mệnh đề này: Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên trời đất (Sáng 1:1).

Đức Chúa Trời không chỉ là Đấng Khởi Nguồn của sự sáng tạo nhưng Ngài cũng có mặt từ buổi bình minh của tuyển dân để dạy chúng ta về chính Ngài. Ngài cũng là khởi nguyên của mỗi đời sống cá nhân trên đất. Đa-vít đã viết:

Vì chính Chúa nắn nên tâm thần tôi,
Dệt thành tôi trong lòng mẹ tôi.
(Thi 139:13)
Khi tôi được dựng nên trong nơi kín,
Chịu nắn nên cách xảo tại nơi thấp của đất,
Thì các xương cốt tôi không giấu được Chúa.
Mắt Chúa đã thấy thể chất vô hình của tôi;
Số các ngày định cho tôi,
(Thi 139:15-16)
Tất cả những người mà chúng ta bắt gặp trong Kinh Thánh đều được Đức Chúa Trời chuẩn bị sẵn sàng và chỉ định họ cho mục đích tối hậu của Ngài. Đây cũng là lẽ thật cho những người chúng ta gặp gỡ ngày hôm nay – và dĩ nhiên nó cũng là lẽ thật cho bạn và tôi!

 

ĐỨC CHÚA TRỜI LÀ ĐẤNG CUNG ỨNG

Thật là vô cùng ý nghĩa khi Đức Chúa Trời đã tạo dựng vũ trụ, các từng trời và trái đất trước khi Ngài dựng nên con người đầu tiên. Điều này giống như những bậc cha mẹ trần gian yêu thương con cái thường dự bị mọi nhu cầu cho chúng nó trước khi những đứa trẻ được sinh ra. Cha Thiên Thượng đã sắm sẵn mọi thứ trên thế giới này cho chúng ta! Mọi điều chúng ta cần đang có sẵn ở đây, và Đức Chúa Trời không muốn chúng ta lãng phí hay phá hủy nó, nhưng phải sử dụng nó theo một đường lối khôn khoan đúng đắn.

Đức Chúa Trời cũng cung ứng cho chúng ta những khả năng để hiểu rõ và đánh giá đúng sự giàu có không dò lường được của Ngài khi Ngài tạo dựng con người theo hình ảnh của Ngài. Chúng ta không chỉ có thân thể và tâm hồn để vui hưởng thế giới vật lý chung quanh mà chúng ta còn có tâm linh để bước vào tận hưởng mối tương giao với chính Đức Chúa Trời và vui mừng nhận lãnh những sự phong phú trong thế giới thuộc linh. Chúng ta có tâm trí để nghĩ suy, ý chí để đưa ra quyết định và tấm lòng (hay trái tim) để yêu thương. Và Đức Chúa Trời đã bổ nhiệm chúng ta, ban cho chúng ta uy quyền để quản trị trên các vật thọ tạo và công việc của tay Ngài hầu cho hoàn thành những mục đích diệu kỳ của Ngài. Trong Thi thiên 8:6, Đa-vít viết: Chúa ban cho người quyền cai trị công việc tay Chúa làm, khiến muôn vật phục dưới chân người. Thực tế này đã làm cho trước giả Thi thiên kinh ngạc: Loài người là gì, mà Chúa nhớ đến? Tại sao một Đức Chúa Trời toàn năng vĩ đại, siêu việt như thế lại quan tâm đến con người bé nhỏ chúng ta?

Những con người trong Kinh Thánh có thể chia làm hai loại: 1/ Những người tin cậy Đức Chúa Trời và vâng lời Ngài. Họ khám phá rằng chính Chúa là Đấng cung ứng mọi nhu cầu cho họ. 2/ Những người không vâng lời Ngài – thậm chí tệ hơn đó là phản bội, chống lại Ngài. Họ đã từ chối sự giàu có, khôn ngoan, quyền năng, ân điển và vinh hiển của Đức Chúa Trời. Giống như người con trai hoang đàng trong Lu-ca 15:11-24, họ đã gần như chết đói bên cạnh các máng thức ăn của đàn lợn vì sự chọn lựa của mình, trong khi lẽ ra họ phải vui hưởng yến tiệc tại bàn của người cha yêu thương.
Điều này dẫn chúng ta đến lẽ thật căn bản thứ ba về Đức Chúa Trời: Ngài là Cha.

 

ĐỨC CHÚA TRỜI LÀ CHA

Đức Chúa Trời đã phán dạy tuyển dân:

Y-sơ-ra-ên là con ta, tức trưởng nam ta (Xuất Ê-díp-tô ký 4:22). Bản Kinh Thánh Tiếng Anh dùng chữ “trưởng nam ta” là “firstborn” trong câu này (Israel is My son, even My firstborn) nghĩa là đứa con được sinh ra trước tiên. Và Ngài đối xử yêu thương với tuyển dân như một người cha yêu thương đứa con đầu tiên của mình. Trước giả Thi thiên đã viết:

Đức Giê-hô-va thương xót kẻ kính sợ Ngài,
Khác nào cha thương xót con cái mình vậy (Thi 103:13).

Đàn bà há dễ quên con mình cho bú, không thương đến con trai ruột mình sao? Dầu đàn bà quên con mình, ta cũng chẳng quên ngươi (Ê-sai 49:15).
Giống như những bậc cha mẹ biết lo xa cho con cái của mình, Đức Chúa Trời đã giải cứu dân Ngài ra khỏi Ai-cập khi họ phải sống cuộc đời nô lệ tại đây. Chúa tiếp tục nuôi dưỡng họ trong đồng vắng, nhưng khi họ phản loạn thì Ngài xử lý họ như một người cha yêu thương thi hành kỷ luật trên những con cái không biết vâng lời. “Vậy, khá nhận biết trong lòng rằng Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sửa phạt ngươi như một người sửa phạt con mình vậy” (Phục truyền 8:5). Những người có khuynh hướng chỉ trích gọi Đức Chúa Trời trong Cựu Ước là một người hay bắt nạt hoặc là bạo chúa, hễ mà sai phạm chỗ nào là đánh phạt chỗ ấy. Những người đó đã không đọc và nghiên cứu kỹ về một Đức Chúa Trời yêu thương, bao dung, đầy sự thương xót, kiên nhẫn chịu đựng nhiều năm đối với tuyển dân của Ngài trong những lần họ bội nghịch.
Chúa Jesus đã nói về Cha của Ngài: Ai đã thấy ta, tức là đã thấy Cha (Giăng 14:9). Nếu Đức Chúa Trời là người hay bắt nạt kẻ yếu thế hay là một bạo chúa ngang ngược thì Ngài sẽ đến giữa vòng chúng ta, cùng chia sẻ những gánh nặng và khó khăn, và cuối cùng hy sinh trên thập tự giá để đền tội cho chúng ta? Có thể nào Ngài đã lau nước mắt cho kẻ buồn rầu, tiếp nhận các con trẻ đến cùng Ngài, ban bánh cho kẻ đói, tha thứ cho người lỗi lầm và dạy dỗ những người đang ở dưới đáy của xã hội những lẽ thật về Đức Chúa Trời? Chức vụ và đời sống trên đất của Ngài có thể tóm lược trong một từ: Yêu thương. Vì Đức Chúa Trời chính là tình yêu.

 

Ngày hôm nay Đức Thánh Linh đang nội trú bên trong chúng ta để làm chứng về Cha thiên thượng và bảo đảm với chúng ta rằng chúng ta thực sự là con cái của Ngài. Những ai đặt niềm tin vào Chúa Jesus Christ sẽ tiếp nhận điều cao quí này: thần trí của sự làm con nuôi, và nhờ đó chúng ta kêu rằng: A-ba! Cha! (Rô-ma 8:15). Và Phao-lô cũng nói: Chúng ta được làm con nuôi Ngài. Lại vì anh em là con, nên Đức Chúa Trời đã sai Thánh Linh của Con Ngài vào lòng chúng ta, kêu rằng: A-ba! Cha! (Ga-la-ti 4:5-6). A-ba là nguyên ngữ Tiếng Aramaic, tương đương trong Tiếng Anh là Daddy, và từ ngữ đó được nói ra trong sự trìu mến yêu thương.

Ý chỉ của Đức Chúa Trời được bày tỏ qua tình yêu của Ngài dành cho chúng ta. “Mưu của Đức Giê-hô-va được vững lập đời đời. Ý tưởng của lòng Ngài còn đời nầy sang đời kia” (Thi 33:11). Khi chúng ta trưởng thành trong tình yêu và đức tin thì những thuộc tính của Cha thiên thượng và kế hoạch của Ngài dành cho chúng ta trở nên rõ ràng hơn. Lúc đó chúng ta sẽ yêu mến Ngài nhiều hơn, và mong muốn phục vụ Ngài cách tốt hơn. Trong khi Đức Chúa Trời biểu lộ tình yêu của Ngài vô điều kiện thì sự vui hưởng của chúng ta với tình yêu cả Ngài tùy thuộc vào hiểu biết và sự vâng phục của chúng ta đối với Lời của Ngài. Nếu chúng ta dâng nộp đời sống mình cho Chúa Jesus thì Đức Chúa Trời là Cha của chúng ta. Ngược lại, Ngài không thể là Cha thiên thượng của chúng ta khi chúng ta bất tuân Lời Ngài, cho phép tội lỗi đi vào đời sống.

Bởi vậy Chúa phán rằng:
Hãy ra khỏi giữa chúng nó, hãy phân rẽ ra khỏi chúng nó,
Đừng đá động đến đồ ô uế,
Thì ta sẽ tiếp nhận các ngươi.

Ta sẽ làm Cha các ngươi,
Các ngươi làm con trai con gái ta,
Chúa Toàn năng phán như vậy (2 Cô-rin-tô 6:17-18).
Cha mẹ trần gian mừng rỡ và vui hưởng sự trưởng thành của con cái khi chúng nó biết vâng lời và tôn trọng mình bao nhiêu thì Cha thiên thượng của chúng ta càng vui mừng hơn khi nhìn thấy con cái của Ngài biết vâng lời và lấy làm vinh dự chúng nó được mang Danh của Ngài.

Khi chúng ta bắt đầu làm quen với các nhân vật trong Kinh Thánh, chúng ta sẽ nhìn thấy cách Đức Chúa Trời yêu thương họ, và rồi tình yêu của Ngài trở thành chất xúc tác khiến họ có động cơ để tiếp tục vâng phục Ngài. Nhờ đó họ càng được Chúa ban phước hơn nữa.

Tuy nhiên có một số người từ chối vâng phục Chúa, trong khi một số khác vui hưởng tình yêu của Chúa và chia sẻ nó ra cho người khác. Hãy nghe Lời của Chúa Jesus phán:

Ai có các điều răn của ta và vâng giữ lấy, ấy là kẻ yêu mến ta; người nào yêu mến ta sẽ được Cha ta yêu lại, ta cũng sẽ yêu người, và tỏ cho người biết ta (Giăng 14:21).
Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Nếu ai yêu mến ta, thì vâng giữ lời ta, Cha ta sẽ thương yêu người, chúng ta đều đến cùng người và ở trong người (Giăng 14:23). Đây chính là điều mà sứ đồ Phao-lô đã cầu nguyện trong Ê-phê-sô 3:14-21.
Ấy là vì cớ đó mà tôi quì gối trước mặt Cha, bởi Cha mà cả nhà trên trời và dưới đất đều được đặt tên, tôi cầu xin Ngài tùy sự giàu có vinh hiển Ngài khiến anh em được quyền phép bởi Thánh Linh mà nên mạnh mẽ trong lòng; đến nỗi Đấng Christ nhân đức tin mà ngự trong lòng anh em; để anh em khi đã đâm rễ vững nền trong sự yêu thương, được hiệp cùng các thánh đồ mà hiểu thấu bề rộng, bề dài, bề cao, bề sâu của nó là thể nào, và được biết sự yêu thương của Đấng Christ, là sự trổi hơn mọi sự thông biết, hầu cho anh em được đầy dẫy mọi sự dư dật của Đức Chúa Trời.
Vả, Đức Chúa Trời, bởi quyền lực cảm động trong chúng ta, có thể làm trổi hơn vô cùng mọi việc chúng ta cầu xin hoặc suy tưởng, nguyền Ngài được vinh hiển trong Hội thánh, và trong Đức Chúa Jêsus Christ, trải các thời đại, đời đời vô cùng! A-men.

ĐỨC CHÚA TRỜI LÀ THẨM PHÁN TỐI CAO

Đức Chúa Trời yêu thương và công bình thi hành kỷ luật trên tuyển dân của Ngài và trên cả những người không tin Ngài, cho phép họ chịu một sự khổ nạn nào đó khi họ bất tuân các mạng lệnh của Ngài. Sự đoán phạt của Đức Chúa Trời không đến một cách tình cờ vì Ngài luôn luôn gởi đến sự cảnh báo trước đó. Sự phán xét của Ngài không bao giờ là không công bình. Tổ phụ đức tin Áp-ra-ham đã đặt vấn đề: “Không lẽ nào Chúa làm điều như vậy, diệt người công bình luôn với kẻ độc ác; đến đỗi kể người công bình cũng như người độc ác. Không, Chúa chẳng làm điều như vậy bao giờ! Đấng đoán xét toàn thế gian, há lại không làm sự công bình sao?” (Sáng 18:25). Và Môi-se đã đưa ra câu trả lời chính xác: “Công việc của Hòn-Đá là trọn vẹn;
Vì các đường lối Ngài là công bình.
Ấy là Đức Chúa Trời thành tín và vô tội;
Ngài là công bình và chánh trực” (Phục truyền 32:4).
Sự phán xét của Đức Chúa Trời luôn bày tỏ thuộc tính thánh khiết và tình yêu của Ngài: “Ngài chuộng sự công bình và sự chánh trực; Đất đầy dẫy sự nhân từ của Đức Giê-hô-va” (Thi 33:5). Và: “Vì ta, Đức Giê-hô-va, ưa sự chánh trực, ghét sự trộm cướp và sự bất nghĩa” (Ê-sai 61:8).

Đức Chúa Trời công bình không vi phạm các thuộc tính của Ngài hay bẻ gãy luật pháp mà chính Ngài đã lập. Ngài đã cảnh báo cho tổ phụ loài người trong vườn Ê-đen: “Giê-hô-va Đức Chúa Trời phán dạy rằng: Ngươi được tự do ăn hoa quả các thứ cây trong vườn; nhưng về cây biết điều thiện và điều ác thì chớ hề ăn đến; vì một mai ngươi ăn, chắc sẽ chết” (Sáng 2:16-17). Thế nhưng tổ phụ A-đam đã không vâng lời Chúa, và hệ quả là Chúa đã thi hành kỷ luật: “Ngươi sẽ làm đổ mồ hôi trán mới có mà ăn, cho đến ngày nào ngươi trở về đất, là nơi mà có ngươi ra; vì ngươi là bụi, ngươi sẽ trở về bụi” (Sáng 3:19). Đức Chúa Trời của ân điển tha thứ tội lỗi cho con người, nhưng trong sự công bình, Ngài không thay đổi cách hành động khi phải đưa ra một hình thức kỷ luật. Ân điển của Đức Chúa Trời và sự cai trị của Đức Chúa Trời được sứ đồ Giăng gọi là “ơn và lẽ thật” (Giăng 1:17). Hai phạm trù này không đối kháng nhau, vì ân điển cai trị xuyên qua sự công bình (Rô-ma 5:21).

Một mục sư kia đang giảng một sứ điệp có tựa đề: Tội Lỗi Của Các Thánh Đồ. Nhưng một số thành viên của hội thánh không cảm thấy hứng thú với sứ điệp đó. Họ nói: “Nếu ông giảng về tội lỗi, hãy giảng cho những người chưa tin. Và ông phải biết rằng tội lỗi của tín hữu chúng tôi thì khác biệt với tội lỗi của người ngoại bang.” Vị mục sư từ tốn trả lời: “Vâng, tội lỗi của chúng ta thì còn tệ hơn nữa.”

C.H Spurgeon đã nói: “Đức Chúa Trời không cho phép con cái của Ngài phạm tội một cách thành công.” Kinh Thánh nói gì về điều này?

Phải, khi Đức Giê-hô-va thấy sức lực của dân sự mình hao mòn,
Và không còn lại tôi mọi hay là tự chủ cho chúng nó,
Thì Ngài sẽ đoán xét công bình cho chúng nó,
Và thương xót tôi tớ Ngài (Phục truyền 32:36).
Vì chúng ta biết Đấng đã phán rằng: Sự trả thù thuộc về ta; ta sẽ báo ứng,

ấy là lời Chúa phán. Lại rằng: Chúa sẽ xét đoán dân mình. Sa vào tay Đức Chúa Trời hằng sống là sự đáng kinh khiếp thay! (Hê-bơ-rơ 10:30-31)

Đức Chúa Trời ban cho tuyển dân của Ngài những ân tứ và đặc ân, nhưng Ngài không bao giờ cho họ đặc quyền để phạm tội, rồi xem như là không có vấn đề gì. Chúng ta sẽ tìm thấy lẽ thật này được lặp đi lặp lại nhiều lần trong Kinh Thánh. Những chương tiếp theo sau sẽ làm sáng tỏ hơn nữa điều này. Và ngay cả khi tội lỗi được tha thứ, thì chuyện này cũng để lại một số hậu quả.

Bản tường thuật của Kinh Thánh về những lẽ thật trên đây rất đáng cho chúng ta suy nghĩ. Đức Chúa Trời đang phán dạy những lẽ thật cho con cái của Ngài. Những gì được viết ra là để cảnh báo chúng ta không phạm tội (1 Cô-rin-tô 10:6-12). “Mọi điều đó đã xảy ra để làm gương cho chúng ta, hầu cho chúng ta chớ buông mình theo tình dục xấu, như chính tổ phụ chúng ta đã buông mình” (1 Cô-rin-tô 10:6). Và những điều này cũng khích lệ chúng ta tiếp tục giữ vững sự trông cậy vào chính Đức Chúa Trời (Rô-ma 15:4). Khi một tín hữu phạm tội, người đó phải chịu đau khổ vì tội đó. Nhưng điều này không phải là lời bào chữa cho những người chưa tin vẫn tiếp tục sống trong tội lỗi. “Lại nếu người công bình còn khó được rỗi, thì những kẻ nghịch đạo và có tội sẽ trở nên thế nào?” (1 Phi-e-rơ 4:18) và: “Kìa, người công bình được báo đáp nơi thế thượng; Phương chi kẻ hung ác và kẻ có tội!” (Châm ngôn 11:31). Nếu hệ quả tạm thời của tội lỗi là mang đến sự đau khổ cho con cái Chúa trong cuộc đời này, thì hậu quả đời đời của tội lỗi sẽ ra sao cho những ai từ chối Chúa Jesus Christ khi họ nhắm mắt lìa trần?

Hỡi những kẻ yêu mến Đức Giê-hô-va, hãy ghét sự ác (Thi 97:10).
Nhưng ai phạm đến ta, làm hại cho linh hồn mình; Còn kẻ nào ghét ta, ắt ưa thích sự chết (Châm ngôn 8:36).

 

 

Bài 2

LU-XI-PHE

 

Ta sẽ lên trên cao những đám mây, làm ra mình bằng Đấng Rất Cao (Ê-sai 14:14).

Tên gọi Lucifer xuất phát từ tiếng Latin có nghĩa là “người nắm giữ ánh sáng.” Một số giáo phụ của hội thánh gọi Satan là Lucifer khi họ giải thích câu Kinh Thánh Ê-sai 14:12 “Hỡi sao mai, con trai của sáng sớm kia, sao ngươi từ trời sa xuống! Hỡi kẻ giày đạp các nước kia, ngươi bị chặt xuống đất là thể nào!”
Chúng ta biết từ ban đầu Satan là một thiên sứ sáng láng được Đức Chúa Trời tạo dựng để phục vụ cho công việc của Ngài. Và theo Kinh Thánh các thiên sứ này được so sánh với các ngôi sao. Khi Đức Chúa Trời sáng tạo nên vũ trụ thì “trong khi ấy các sao mai đồng hát hòa nhau” (Gióp 38:7), và Lucifer là một thiên sứ ở giữa các sao mai ấy. Theo một đường lối không được giải thích, vào một thời điểm không xác định sự tự kiêu của thiên sứ lớn này đã kéo theo sự phán xét cho sự sa ngã của nó và rồi bị Đức Chúa Trời loại bỏ (Khải huyền 12:1-9). CH Spurgeon đã nói về Ma quỉ: “Thực chất tình trạng chưa qua thử thách của Ma quỉ là một thiên sứ đã đánh mất sự thánh khiết”.

Trong ý nghĩa ban đầu, Ê-sai 14:9-23 là một ”bài ca nhạo báng” về vua của Ba-by-lôn. Vị vua này khoe khoang trong niềm kiêu hãnh rằng ông ta sẽ leo lên nơi cao tới ngai của Đức Chúa Trời và tự làm cho mình giống như Đức Chúa Trời. Nhưng cuối cùng ông ta đã rơi xuống Sheol – địa hạt của sự chết giống như những quốc vương khác. Chúng ta cũng tìm thấy một đoạn văn tương tự trong Ê-xê-chi-ên chương 28, tại đây Đức Chúa Trời tuyên phán về sự sụp đổ của vua Tyre (câu 11-19). Trong khi những lời giải thích căn bản về hai đoạn Kinh Thánh trên đây được qui cho những vua đương thời – vua của đế quốc Ba-by-lôn và của Tyre, thì phía sau nó dường như ám chỉ đến một vua được che giấu: vua của quyền lực chốn không trung là Satan. Nó là Ma quỉ, kẻ thù của Đức Chúa Trời và dân sự Ngài. Nhìn vào các việc làm và sự sụp đổ của hai vị vua kiêu ngạo trên đây, chúng ta có một minh họa sinh động về những phẩm cách, công việc của Satan và sự phán xét cuối cùng của Đức Chúa Trời dành cho nó.

Câu gốc chỉ về Lucifer ở đây là Ê-sai 14:14, “Ta sẽ lên trên cao những đám mây, làm ra mình bằng Đấng Rất Cao” – một lời phát biểu bộc lộ bản chất kiêu ngạo của Satan.

 

THAM VỌNG

Tham vọng của một người có thể tốt hoặc xấu, tùy thuộc vào động cơ và phương pháp thực hiện. Lucifer có tham vọng “làm ra mình bằng Đấng Rất Cao”. Ý tưởng này là tội ác và không thể chấp nhận được.

Nếu động cơ cho tham vọng của chúng ta là tư lợi cá nhân, và phương pháp để thực hiện tham vọng đó là lừa dối và hãm hại gười khác, khi đó tham vọng này hoàn toàn sai lầm. Nhưng nếu động cơ của chúng ta là dâng vinh hiển về cho Đức Chúa Trời, và phương cách thực hiện tham vọng là làm theo ý muốn của Chúa và chờ đợi thời điểm mở đường của Ngài thì tham vọng (khát vọng) này là tốt. Thư tín Ga-la-ti chương 5 câu 17 đề cập đến “dục vọng – những điều ưa muốn của xác thịt” và trong Phi-líp chương 2 câu 3 cảnh báo chúng ta: “Chớ làm sự chi vì lòng tranh cạnh hoặc vì hư vinh”. Gia-cơ 3:14-16 cũng nói: “Nhưng nếu anh em có sự ghen tương cay đắng và sự tranh cạnh trong lòng mình, thì chớ khoe mình và nói dối nghịch cùng lẽ thật. Sự khôn ngoan đó không phải từ trên mà xuống đâu; trái lại, nó thuộc về đất, về xác thịt và về ma quỉ. Vì ở đâu có những điều ghen tương tranh cạnh ấy, thì ở đó có sự lộn lạo và đủ mọi thứ ác”. Những phần Kinh Thánh này cho chúng ta biết rằng những dục vọng hay tham vọng của xác thịt là thuộc về Ma quỉ.

Nhưng các khát vọng chính đáng ở trong Chúa có thể được ban phước. Trong 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:11, “ráng tập ăn ở cho yên lặng”. Chỗ này bản Kinh Thánh Tiếng Anh viết là: “Make it your ambition to lead a quiet life.” Và sứ đồ Phao-lô xác nhận là ông có tham vọng này: “Nhưng tôi lấy làm vinh mà rao Tin lành ở nơi nào danh Đấng Christ chưa được truyền ra” (Rô-ma 15:20). Ông muốn có một chức vụ làm đẹp lòng Chúa (2 Cô-rin-tô 5:9). Chúng ta nhớ câu chuyện ngụ ngôn trong sách Ma-thi-ơ 25: 24-27 về người đầy tớ đem chôn giấu ta-lâng được giao là không có tham vọng làm lợi cho chủ, anh ta được xếp vào loại “đầy tớ dữ và biếng nhác”. Một trường hợp khác trong Kinh Thánh ghi lại tham vọng sai trật: Áp-sa-lom con trai của Đa-vít đã dùng mưu mẹo và thủ đoạn để tìm cách leo lên đỉnh cao của quyền lực thì tự mình chuốc lấy sự phán xét của Đức Chúa Trời.
Các vị vua thời xưa thường tự tôn chính mình lên ngang bằng thần thánh và có những hành động như những vị thần. Pha-ra-ôn đã hỏi: “Giê-hô-va là ai mà trẫm phải vâng lời người, để cho dân Y-sơ-ra-ên đi?” (Xuất Ê-díp-tô 2:5). Còn Nê-bu-cát-nết-sa thì khoe khoang: “Đây chẳng phải là Ba-by-lôn lớn mà ta đã dựng, bởi quyền cao cả ta, để làm đế đô ta, và làm sự vinh hiển oai nghi của ta sao?” (Đa-ni-ên 4:30).
Đức Chúa Trời gởi câu trả lời đến cho những người này, Ngài đã làm cho vương triều Ai-cập kinh hoàng qua một chuỗi phép lạ, và Ngài cũng biến đổi vị vua kiêu ngạo Nê-bu-cát-nết-sa trở thành súc vật ăn cỏ như bò trong bảy năm. Thêm một trường hợp khác là Hê-rốt Ạc-ríp-pa thích thú với tiếng tung hô của đám đông sau bài diễn thuyết: “Ấy là tiếng của một thần, chẳng phải tiếng người ta đâu!” (Công vụ 12:22). Và điều gì xảy ra sau đó? Ông ta bị “thiên sứ của Chúa đánh, bởi cớ chẳng nhường sự vinh hiển cho Đức Chúa Trời; và vua bị trùng đục mà chết.”

Các trường hợp tự nâng mình lên làm thần của các vua trên đây minh họa cho chúng ta hiểu về mối liên kết của họ với Lucifer, nguyên là thiên sứ sáng láng. Các thiên sứ chỉ là vật thọ tạo, được dựng nên để làm đầy tớ Đức Chúa Trời, không thể nào ngang bằng với Đấng Tạo Hóa. Thế nhưng Lucifer đã có những ý tưởng khác. Tham vọng của nó là xấu xa. Nó muốn trở nên giống như Đức Chúa Trời là Đấng đã tạo dựng nên nó, và tuyên bố: “Ta sẽ làm ra mình bằng Đấng Rất Cao”. Kinh Thánh không giải thích đầy đủ về tất cả những gì đã xảy ra trong sự kiện này, nhưng khi Lucifer phản loạn nó đã kéo theo một số các thiên sứ khác. Sự phán xét của Đức Chúa Trời trên Satan và những thiên sứ theo nó là: “Con rồng lớn đó bị quăng xuống, tức là con rắn xưa, gọi là ma quỉ và Sa-tan, dỗ dành cả thiên hạ; nó đã bị quăng xuống đất, các sứ nó cũng bị quăng xuống với nó” (Khải huyền 12:9). Bài thơ kinh điển Đánh Mất Thiên Đàng của Milton được căn cứ trên câu chuyện này.

 

SỰ KIÊU NGẠO

Tính kiêu ngạo nuôi dưỡng tham vọng ích kỷ. Nhiều nhà thần học tin rằng thói kiêu ngạo là khởi nguồn cho mọi tội lỗi. Vì lý do này kiêu ngạo là một trong những tội mà Đức Chúa Trời ghét. “Có sáu điều Đức Giê-hô-va ghét, Và bảy điều Ngài lấy làm gớm ghiếc: Con mắt kiêu ngạo, lưỡi dối trá, Tay làm đổ huyết vô tội” (Châm Ngôn 6:16-17).

Và trong Châm Ngôn 16:18, “Sự kiêu ngạo đi trước, sự bại hoại theo sau, Và tánh tự cao đi trước sự sa ngã”.
Ý tưởng của Lucifer, “Ta sẽ làm ra mình bằng Đấng rất cao” là tiền đề cho lời dối gạt của nó khi cám dỗ Ê-va, “Ngươi sẽ trở nên giống như Đức Chúa Trời” (Sáng thế ký 3:5). Nó đã thành công khi dùng một miếng mồi tấn công người nữ đầu tiên: ngươi sẽ trở nên giống như một người nào đó. Đây chính là một lời hứa hư ảo, xuất phát từ sự kiêu ngạo đã đánh đúng tâm lý con người. Thế là Ê-va hoàn toàn sập bẫy.

Các nhà khoa học nghiên cứu hành vi con người cho chúng ta biết rằng phần lớn hành vi rối loạn thần kinh có liên quan trực tiếp đến sự kiêu ngạo. Những người như thế cần một phương thuốc tốt nhất cho sự khỏe mạnh vật lý và lòng trung thực. Cả Chúa Jesus và sứ đồ Phao-lô đều biết người ta phải sống như thế nào trong một xã hội mà sự kiêu ngạo được thúc đẩy từ những người La Mã vốn là bậc thầy về sự khoe khoang. Sự kiêu ngạo tự tôn mình lên theo một giá trị ảo, trong khi sự khiêm nhường chính là hạ mình xuống để phục vụ người khác. Vì thế Chúa Jesus đã cảnh báo các môn đồ: “Các ngươi biết rằng các vua dân ngoại thì ép dân phải phục mình, còn các quan lớn thì lấy quyền thế mà trị dân. Trong các ngươi thì không như vậy; trái lại, trong các ngươi, kẻ nào muốn làm lớn, thì sẽ làm đầy tớ các ngươi” (Ma-thi-ơ 20:25-26). Chúa Jesus đã thực hành những gì Ngài dạy, Ngài từ bỏ địa vị bình đẳng với Đức Chúa Trời, trở thành một tôi tớ phục vụ con người và cuối cùng chịu chết trên thập tự giá như một của lễ hy sinh. Ngài đã trở thành một tấm gương hoàn hảo cho chúng ta (Phi-líp 2:1-11). Chúa Jesus với những thuộc tính như thế hoàn toàn tương phản với Lucifer! Khiêm nhường luôn đối kháng với sự kiêu ngạo.

Phao-lô viết trong Rô-ma 12:3, “Vậy, nhờ ơn đã ban cho tôi, tôi nói với mỗi người trong anh em chớ có tư tưởng cao quá lẽ, nhưng phải có tâm tình tầm thường, y theo lượng đức tin mà Đức Chúa Trời đã phú cho từng người”. Ông cũng cảnh báo các hội thánh không được chọn lựa các tín hữu chưa trưởng thành (người mới tin đạo) vào vị trí người lãnh đạo. “Người mới tin đạo không được làm giám mục, e người tự kiêu mà sa vào án phạt của ma quỉ chăng” (1 Ti-mô-thê 3:6). Người lãnh đạo sa vào án phạt của ma quỉ sẽ là một thảm họa cho hội thánh!

Những mẫu quảng cáo về những người “nổi tiếng” hiện nay khuyến khích mọi người tin rằng hoàn cảnh cá nhân, quyền lực, sự công nhận của đám đông, và những tài sản một ai đó sở hữu thì đo lường giá trị bản thân của anh ta. Sự vắng mặt của các anh hùng dân tộc đích thực làm cho công chúng dễ dàng thờ lạy một người ở đẳng cấp cao và “nổi tiếng” được các chuyên gia quan hệ công chúng (Public Relation) là những người làm công tác quảng cáo đẩy lên cao. Khi con người tôn vinh, sùng bái một ngôi sao điện ảnh hay một hình tượng nổi bật nào đó trong các môn thể thao thì cũng giống như trong thời Cựu ước dân sự thờ phượng Baal hay thần Zeus. Tất cả các thần tượng do con người lập nên là một sai lầm đáng xấu hổ. Đôi khi khuynh hướng tôn vinh thần tượng cũng xâm nhập vào hội thánh và dường như chúng ta ngày càng có nhiều người “nổi tiếng”, trong khi những người đầy tớ phục vụ đúng nghĩa đang vơi dần.

Sự kiêu ngạo sai lầm ở chỗ nào? Tính kiêu ngạo đem người ta vào trong một thế giới không thực tế. Và nếu đời sống được đặt trên những điều hư ảo thì không thể lấy gì để nuôi dưỡng nó. Điều đó cũng giống như các con trẻ tham dự vào một trò chơi ồn ào được thưởng ăn kẹo ngọt trong giờ ăn trưa thay vì ăn bữa ăn chính thức với đầy đủ chất dinh dưỡng. Những tham vọng ích kỷ làm no đầy cái tôi bản ngã nhưng phá hủy linh hồn. Nó gây ấn tượng trên một số người nào đó, nhưng làm cho Đức Chúa Trời đau buồn.

 

SỰ LỪA DỐI

Khi Đức Chúa Trời muốn vận hành bên trong các con cái của Ngài, Ngài sẽ dùng các lẽ thật trong Lời của Ngài và Đức Thánh Linh dạy các lẽ thật đó. Vì Đức Thánh Linh chính là “thần của lẽ thật” (Giăng 14:17; 15:26; 16:13). Đức Chúa Trời sử dụng lẽ thật để hoàn thành công việc Ngài, còn Satan dùng sự dối trá thúc đẩy công việc của nó.

Lần đầu tiên Satan xuất hiện trong Kinh Thánh dưới hình dạng một con rắn cám dỗ Ê-va (Sáng thế ký 3:1-4; 13-14). Chúa Jesus gọi nó là “kẻ nói dối và là kẻ giết người” (Giăng 8:44). Và Phao-lô cảnh báo các tín hữu tại Cô-rin-tô: “Tôi ngại rằng như xưa Ê-va bị cám dỗ bởi mưu chước con rắn kia, thì ý tưởng anh em cũng hư đi, mà dời đổi lòng thật thà tinh sạch đối với Đấng Christ chăng.” (2 Cô 11:3). Nếu những người lính Cơ Đốc không trang bị lẽ thật làm dây nịt lưng, gươm của Thánh Linh là Lời của Đức Chúa Trời và những vũ khí khác theo Ê-phê-sô 6: 14-17 thì không thể đánh bại Satan. Hãy xem Satan xuất hiện trong sách Khải huyền 12:9-17, “Con rồng lớn” tức là “con rắn xưa” gọi là ma quỉ và Satan. Và Khải 20:1-3, Satan bị xiềng lại đến ngàn năm. Sau cùng nó bị “quăng xuống hồ lửa và diêm” (Khải 20:10). Công việc của nó kết thúc vĩnh viễn tại đây!

Về cơ bản Satan là một kẻ giả mạo, nó bắt đầu công việc của nó bằng cách cố gắng giả mạo làm Đức Chúa Trời. Từ khi sa ngã, nó đã chế tác ra một phúc âm giả bằng những việc lành (Ga-la-ti 1:6-9). Nó cấy trồng những Cơ đốc nhân giả mạo (Ma-thi-ơ 13:24-30; 36-43) là những người thực hành đời sống tôn giáo bên ngoài (Rô-ma 9:30 – 10:4). Những trợ thủ giả mạo của nó hầu việc nó (2 Cô 11:13-15) trong một hội thánh giả (Khải 2:9; 3:9). Đến cuối cùng Satan sẽ bỏ mạng che mặt ra, nó hiện nguyên hình là AntiChrist. Cả thế giới mù lòa thuộc linh sẽ thờ phượng và vâng phục nó (2 Tê-sa-lô-ni-ca 2; Khải 13). Satan luôn luôn muốn được người ta thờ phượng và trong một khoảng thời gian ngắn tạm thời, dường như nó đã đạt được mục tiêu.

 

Khi Satan cám dỗ Ê-va nó nói ba điều dối trá. Thứ nhất, Satan đưa ra giả định là Đức Chúa Trời đã không thực sự hào phóng khi cấm Ê-va và A-đam ăn trái cây biết điều thiện ác. Thứ hai, nó phủ nhận Lời Chúa dạy là Ê-va sẽ chết nếu ăn trái cây đó. Thứ ba, nó khẳng định rằng thay vì chết khi ăn trái cây, Ê-va sẽ trở nên giống như Đức Chúa Trời. Bằng cách nói như thế Satan công bố rằng không hề có một chút lẽ thật nào ở trong Đức Chúa Trời, sẽ không có bất cứ hậu quả nào cho sự không vâng lời của cá nhân, và không có giới hạn nào về những gì con người sẽ thực hiện. Ba điều đối trá trên đây của Satan vẫn còn đang tái xuất hiện trong triết học và tôn giáo hôm nay, đặc biệt là trong Phong Trào Thời Đại Mới. Satan vẫn tiếp tục nói những điều dối trá trong thời đại này như nó đã từng làm trong Sáng thế ký chương 3, và thậm chí nó có thể chi phối hay làm nhiễm độc tư tưởng của những tín hữu chân thật.

Khi tin vào điều dối trá, Satan sẽ đi vào đời sống chúng ta. Nhưng khi tin vào lẽ thật của Đức Chúa Trời thì Đức Thánh Linh sẽ vận hành bên trong chúng ta. Khi nuôi dưỡng những tham vọng không chính đáng, chúng ta đang phục vụ cho thế giới, xác thịt và Ma quỉ. Hậu quả của điều này sẽ đem đến những rắc rối cho chúng ta. Nhưng khi chúng ta tìm kiếm con đường làm đẹp lòng Đức Chúa Trời, hết lòng phục vụ Ngài, khi ấy phước hạnh sẽ đuổi theo chúng ta.

Trong tác phẩm Sự Phân Cách Lớn Lao, C. S. Lewis đã viết: “Chỉ có hai loại người vào ngày cuối cùng: 1/ Những người nói với Đức Chúa Trời, “Ý Cha được nên”. 2/ Những người mà Đức Chúa Trời phán: “Ý của ngươi được thành”. Loại người thứ hai phải đi vào địa ngục!

Và tất cả những rắc rối này đã khởi phát từ Lucifer.

 

Bài 3

 

A-ĐAM

Trong A-đam mọi người đều chết.

1 Cô-rin-tô 15:22

A-đam là con người đầu tiên trong lịch sử loài người. Trước khi phạm tội không vâng lời Đức Chúa Trời, ông là một con người mang hình ảnh của Ngài và chắc chắn ông đã làm rất tốt công tác quản trị mà Chúa giao cho ông.

Nhưng A-đam đã không được đề cập nhiều về những việc làm tốt đẹp của ông trong Kinh Thánh. Ông hát bài ca hôn nhân trong Sáng thế ký 2:23, và ông thưa chuyện với Đức Chúa Trời trong Sáng thế ký 3:10-12 về lỗi lầm của ông. A-đam đã ăn trái cây Chúa cấm, và từ đó ông mang tội lỗi và sự chết vào trong dòng giống loài người. Giờ đây lịch sử loài người đi vào một khúc quanh mới tồi tệ. Phao-lô nói thẳng điều này: “Trong A-đam mọi người đều chết”, và vị sứ đồ mở rộng ý tưởng này trong Rô-ma 5:12-21. Bắt đầu từ Sáng thế ký chương 3, Kinh Thánh đã ghi lại những hậu quả tai hại cho hành động phạm tội của A-đam và phương cách mà ân điển của Đức Chúa Trời được bày tỏ trở lại với chúng ta sau khi tổ phụ loài người bị đuổi khỏi vườn Ê-đen.

Đức Chúa Trời đã thực sự làm gì khi Ngài tạo dựng con người A-đam đầu tiên? Chúng ta có thể hiểu chính mình và người khác tốt hơn nếu chúng ta trả lời chính xác câu hỏi này. Và tiếp theo chúng ta cũng sẽ hiểu rõ hơn về mục đích của Đức Chúa Trời dành cho chúng ta trong thế giới. Sáng thế ký 1:26 – 2:27 sẽ là phần Kinh Thánh nền tảng để chúng ta suy nghiệm “sự mâu thuẫn” hay “nghịch lý” khi chúng ta nhìn vào những tính chất phức tạp của con người.

 

BỤI ĐẤT VÀ TINH THẦN

Tên A-đam có nguồn gốc từ tiếng Hê-bơ-rơ có nghĩa là “đất đỏ”, vì A-đam được tạo nên từ đất qua bàn tay của Đức Chúa Trời. Trong Sáng thế ký 2:7 “Giê-hô-va Đức Chúa Trời bèn lấy bụi đất nắn nên hình người, hà sanh khí vào lỗ mũi; thì người trở nên một loài sanh linh”.
Từ “nắn nên” (formed) mang một hàm ý: được tạo nên cho một mục đích. Từ này liên quan đến một từ Hê-bơ-rơ khác là từ “yoser” có nghĩa là thợ gốm. Đức Chúa Trời sáng tạo nên vũ trụ, các từng trời, mặt đất và mọi thứ khác trong sáu ngày, rồi sau đó Ngài đem chúng đến cho A-đam để tổ phụ loài người làm công tác quản trị Chúa giao. Và đó cũng là mục đích mà Đức Chúa Trời thiết lập cho con người. Trái đất bao hàm mọi nhu cầu đã được chuẩn bị cho con người. Họ được trang bị để vui hưởng và quản trị tốt những gì Chúa dành cho. Trong sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời, đây là một sự kết hợp hoàn hảo.

Sẽ là một lỗi lầm khi chúng ta quên rằng tên tổ phụ của loài người A-đam, có nghĩa là: bụi đất. Đức Chúa Trời “nhớ lại rằng chúng tôi bằng bụi đất” (Thi 103:14) và Ngài ra lệnh tổ phụ chúng ta phải trở về bụi đất (Sáng 3:19). Nhưng chúng ta có khuynh hướng nghĩ rằng ta chúng ta được tạo nên từ thép cứng và sẽ còn mãi trên trái đất này. H. C. Leupold đã dịch Truyền đạo 6:10, “Phàm điều gì có trước thì đã được đặt tên từ lâu rồi; loài người sẽ ra thể nào, thì đã biết từ trước rồi; người không thể cãi trả với Đấng mạnh hơn mình” ra ý này: “Con người có thể làm bất cứ điều gì, nhưng tên của họ đã được chỉ định từ trước và tên đó là A-đam bụi đất”. A-đam, ông ta chỉ là bụi đất. Ngay cả khi tên của bạn nổi tiếng khắp thế giới, thì tên gọi mà Đức Chúa Trời ban cho A-đam (có bạn trong đó) vẫn không thay đổi, nó chỉ là bụi đất. Một ngày nào đó bạn sẽ chết và tên của bạn bị lãng quên theo thời gian. Tôi có bốn quyển sách dày trong thư viện mang tựa đề Who Was Who. Đó là danh sách, tiểu sử những người nam và nữ nổi tiếng một thời, nhưng ngày hôm nay họ chỉ được một vài nhà viết sử biết đến. Trong lăng kính của Đức Chúa Trời, tất cả chúng ta đều có một cái tên chung: A-đam bụi đất.

Thân thể của A-đam đến từ đất, nhưng sự sống của ông đến từ Đấng ban hơi thở để ông trở nên “một linh hồn sống”.

Một trong những lý do mà nhiều người cảm thấy khó khăn khi phải định nghĩa con người đó là sự kết hợp giữa bụi đất và thần linh (deity). Trong thân thể vật lý con người được nối kết với trái đất, và trong bản chất thuộc linh con người được nối kết với thiên đàng. Nếu loại bỏ Đức Chúa Trời ra khỏi câu chuyện sáng tạo thì khi ấy A-đam chỉ là một sinh vật như những sinh vật khác, có lẽ A-đam sẽ có rất nhiều tài năng nhưng cũng chỉ là một trong nhiều loài động vật trên đất.

Nhà tự nhiên học Roy Chapman Andrew giải thích con người là “động vật có khả năng bắt chước”, nhưng ông không trả lời được tại sao họ có khả năng này, và họ đến từ đâu? Thi sĩ người Anh T. S. Eliot đã viết về con người, “là một động vật cực kỳ thông minh, thích ứng nhanh với hoàn cảnh và tinh quái hơn cả các loài khác.” Còn Sigmund Freud, cha đẻ của ngành bệnh học tâm thần phát biểu, “Con người không khác biệt với các động vật khác, nhưng con người ở một đẳng cấp cao hơn.” Tuy nhiên Mortimer Adler, triết gia và nhà giáo dục người Mỹ viết trong tác phẩm Sự Khác Biệt Của Con Người

Và Điều Gì Làm Nên Sự Khác Biệt, “Con người là hữu thể duy nhất khác với các loài động vật, và nếu như vậy các ẩn ý đối với nhân loại về tính độc nhất này là gì?” Có phải chăng con người chỉ khác biệt với các động vật khác về đẳng cấp nhưng không khác biệt về loài giống?

Trong thế giới của chúng ta, những hình thái thấp hơn của sự sống được quay vòng theo chu kỳ, trong khi sự sống con người có lịch sử thay đổi. Bạn có thể viết một quyển sách tựa đề Đời Sống Của Con Ong, bởi vì đời sống của con ong này thì rất giống với đời sống của một con ong khác cùng chủng loại. Nhưng bạn không thể viết một cuốn sách có tựa đề Đời Sống Của Con Người, bởi vì mỗi một con người có những câu chuyện khác nhau. Mặc dù chúng ta được sinh ra theo cùng một cách, rồi mỗi người lớn lên và cuối cùng sẽ chết. Nhưng điều gì xảy ra giữa những biến cố trong đời sống của từng người là hoàn toàn độc nhất – không có hoàn cảnh nào giống nhau tuyệt đối. Đức Chúa Trời đã tạo dựng nên những thú nuôi và động vật hoang dã, nhưng Kinh Thánh không cho chúng ta thấy Ngài hà sinh khí trên chúng giống như Ngài đã làm cho A-đam (Sáng 1:24-25). Kinh Thánh cũng cho chúng ta biết rằng con người được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời (Sáng 1:27).

Bây giờ chúng ta hãy suy nghĩ đến tính cách nghịch lý của con người khi có cả hai hình ảnh của Đức Chúa Trời và hình ảnh của A-đam.

 

HÌNH ẢNH CỦA A-ĐAM VÀ HÌNH ẢNH CỦA ĐỨC CHÚA TRỜI

Khi Đức Chúa Trời tạo dựng A-đam, Ngài tạo dựng con người đầu tiên này theo hình ảnh của Ngài (Sáng 26-27; 5:1). Nhưng khi con cái của A-đam được thụ thai, chúng nó sẽ được tạo nên theo hình ảnh và giống như cha của chúng (Sáng 5:3). Một chú thích rất có ý nghĩa trong bản Kinh Thánh Tiếng Anh NIV viết: “Đức Chúa Trời tạo dựng con người đầu tiên theo hình ảnh hoàn hảo của chính Ngài, bây giờ khi A-đam phạm tội (không còn hoàn hảo nữa) đã sinh ra những đứa con theo hình ảnh không hoàn hảo của chính ông.”

Được tạo dựng theo hình ảnh của Đức Chúa Trời hàm ý rằng chúng ta có một số điều ở bản thể bên trong của chúng ta liên kết với Đức Chúa Trời. Cây cối và động vật có sự sống từ sự cung ứng của Đức Chúa Trời theo những cấp độ khác nhau, và Ngài chăm sóc chúng. Nhưng không có bằng chứng nào nói rằng chúng có thể thiết lập mối liên hệ với Đức Chúa Trời giống như con người. Các loài động vật và con người đều được tạo nên từ đất (Sáng 2:7, 19). Cả hai loại tạo vật này đều được ban cho cùng một loại thực phẩm (Sáng 1:29-30), cùng nhận một sự ủy thác về việc sinh sôi nẩy nở giống nòi (Sáng 1:22, 28), nhưng chỉ có con người được tạo dựng theo hình ảnh của Đức Chúa Trời. Đức Chúa Trời toàn năng muốn đóng dấu hình ảnh của Ngài vào những bình đất dễ vỡ là con người như một hành động mạnh mẽ của ân điển.

Bởi vì chúng ta được tạo dựng theo hình ảnh của Đức Chúa Trời, chúng ta là những con người khác biệt với các tạo vật còn lại trên trái đất. Chúng ta có tâm trí để hiểu biết và suy nghĩ, có tấm lòng để nuôi dưỡng ước muốn và yêu thương, có ý chí để đưa ra những quyết định. Xa hơn nữa Đức Chúa Trời cũng ban cho chúng ta uy quyền để chia sẻ công tác quản trị trái đất với Ngài (Sáng 1:26-28). Chúng ta có trách nhiệm thờ phượng Ngài, vâng lời Ngài và dâng mọi vinh hiển cho Ngài về tất cả những gì Ngài đã ban cho chúng ta. Chúng ta cũng có trách nhiệm yêu thương và giúp đỡ người khác để họ có thể nhìn thấy hình ảnh của Đức Chúa Trời qua chúng ta.

Trước khi A-đam phạm tội, tổ phụ đã hợp tác với Đức Chúa Trời để hoàn thành ý chỉ của Ngài. A-đam làm việc trong vườn Ê-đen, đặt tên cho các loài động vật và tiếp nhận ca giải phẫu thiên thượng để Đức Chúa Trời đem đến cho ông một người giúp đỡ thích hợp (Sáng 1:8-24). Ông và Ê-va đã ở trong mối tương giao với Đức Chúa Trời và vui hưởng các phước hạnh Chúa ban khi hai người cùng làm theo ý chỉ của Ngài.
Nhưng rồi sau đó A-đam đã không còn vâng lời Chúa, và điều này làm thay đổi mối liên hệ giữa vợ chồng của ông với Ngài. Hình ảnh của Đức Chúa Trời trong A-đam và Ê-va lúc này bị phá hỏng, và họ núp mình che giấu không dám trực diện với Đức Chúa Trời. Họ không còn vui hưởng sự hiện diện của Ngài! (Sáng 3:1-8).

Hành động không vâng lời của A-đam và Ê-va đã ảnh hưởng lên toàn bộ dòng giống của họ sau đó. Vì vậy trong suy nghĩ, hành động của chúng ta là những hậu tự của A-đam, chúng ta dễ dàng đi theo đường lối riêng của mình thay vì bước theo đường lối của Đức Chúa Trời. Kinh Thánh diễn tả tình trạng đáng thất vọng của con người chúng ta trong Ê-phê-sô 4:17-19 và Rô-ma 1:18-32.

Vấn đề hiện nay là chúng ta có một bản chất bên trong bị chia cắt vì tội của A-đam. Chỉ duy nhất Đức Chúa Trời có thể làm thỏa mãn chúng ta, nhưng cũng giống như A-đam chúng ta tránh né hiện diện của Chúa vì trong chúng ta có những ước muốn khác hấp dẫn hơn là đi theo Lời Chúa. Augustine đã viết: “Đức Chúa Trời đã tạo dựng chúng ta cho chính Ngài, vì vậy lòng chúng ta không bao giờ được yên nghỉ cho đến khi chúng ta tìm được chỗ nghỉ yên trong Chúa”. Nhưng A-đam đã truyền lại cho chúng ta bản chất tội lỗi và chống nghịch Đức Chúa Trời. Ông cũng di truyền đến chúng ta một thân thể mà một ngày nào đó sẽ chết và trở về bụi đất. Nỗi sợ về sự chết sẽ đến– là một cảm giác thật ở bất kỳ một bản năng động vật nào nhưng chúng không thể dự liệu trước. Con người không thể tìm cách trì hoãn hay ngăn chận sự chết theo ý của mình. Đức Chúa Trời có quyền năng chữa lành những bệnh tật và vết thương của chúng ta, nhưng chúng ta vẫn phải đối diện với sự chết vào một ngày không hẹn trước. Điều này như một cái xiềng sắt trói chặt con người không thoát ra được. Sự chết là một kẻ thù mà con người không có bất kỳ một vũ khí nào để dành chiến thắng, tuy nhiên đến cuối cùng nó sẽ bị hủy diệt (1 Cô-rin-tô 15:26).

 

UY QUYỀN VÀ SỰ NÔ LỆ

Khi A-đam chưa phạm tội, ông và Ê-va thực hiện quyền quản trị mà Đức Chúa Trời ủy thác trên các động vật dưới nước, trên không trung và trên mặt đất. Từ khi hai con người đầu tiên này phạm tội thì hình ảnh của Đức Chúa Trời đã bị phá hỏng, họ đã đánh mất vương miện của công tác cai trị, trở thành nô lệ cho tội lỗi và di truyền điều này cho hậu tự của họ. Họ vẫn còn sử dụng thân thể, tâm trí và ý chí nhưng tri thức, sự ao ước, động cơ của họ đã bị chi phối, nhiễm độc bởi tội lỗi và họ không thể nào lường hết được những hậu quả của chúng.

Vấn đề này vẫn còn ảnh hưởng đến chúng ta ngày hôm nay, và trải qua nhiều thế kỷ nó được gia tăng cùng với sự phát triển của tri thức khoa học. Các nhà nghiên cứu phát triển những loại thuốc trừ sâu kéo theo những hệ lụy là giết chết các vật nuôi và nguồn nước bị ô nhiễm, cá cũng bị nhiễm độc dẫn đến các loại bệnh ung thư cho con người. Thảm thực vật đang bị phá hủy để lại những vùng đất xói mòn gây ra lũ lụt nhiều nơi. Hầu như khi con người phát triển một lĩnh vực nào đó rất tốt thì nó cũng kéo theo những điều xấu khác. Có nghĩa là khi chúng ta giải quyết được một vấn đề, thì sau đó chúng ta sẽ có hai hoặc nhiều hơn các vấn đề khác nữa cần giải quyết. Khi phạm tội, chúng ta sáng chế ra nhiều phương cách khác nhau để che giấu tội lỗi, và điều này chỉ làm cho tình trạng tội lỗi của chúng ta trở nên tệ hại hơn. Chúng ta không cố gắng làm đảo lộn cuộc sống hoặc sự cân bằng của tự nhiên, nhưng từ khi A-đam sa ngã, con người chúng ta là một sự pha trộn kỳ lạ của phát minh và phá hoại, của uy quyền và nô lệ. Chúng ta rất dễ sử dụng những ân tứ của Đức Chúa Trời ban cho theo đường lối và mục đích sai trật. Được sáng tạo theo hình ảnh của Đức Chúa Trời, chúng ta kém hơn thiên sứ nhưng cao trọng hơn các động vật khác, nhưng đôi khi chúng ta rơi vào tình trạng đạo đức thấp kém giống như các loài động vật thay vì cao hơn chúng nhiều cấp độ. Chúng ta thậm chí còn sử dụng tính chất của loài vật để chỉ một người nào đó. Chúng ta nói anh này dơ bẩn như heo, cứng đầu như một con la, ngu như bò, dễ tuột như cá chình, xảo trá như cáo, vụng về như bò đực…. Còn nếu chúng ta làm vài điều đáng tuyên dương, nhiều người sẽ gọi chúng ta là những thiên sứ.

Vậy thì chúng ta có thể vượt qua những bản chất tự nhiên của con người mặc dù tổ phụ A-đam sa ngã hay không? Có giải pháp nào cho đời sống con người vốn đầy những nghịch lý và mâu thuẫn?

Câu trả lời là có.

 

A-ĐAM ĐẦU TIÊN VÀ A-ĐAM SAU CÙNG

Theo Rô-ma 5:12-21 A-đam đại diện cho toàn thể loài người trong sáng tạo cũ. Các nhà thần học gọi A-đam là “thủ trưởng liên bang” hàm ý những gì ông làm để lại một hậu quả dây chuyền trên dòng dõi của ông. Có một vài điều áp dụng ở đây trong câu chuyện của người Phi-li-tin thách đấu với người Y-sơ-ra-ên: “Hãy chọn một người trong các ngươi xuống đấu địch cùng ta. Nếu khi đấu địch cùng ta, hắn trổi hơn và giết ta, thì chúng ta sẽ làm tôi các ngươi; nhưng nếu ta trổi hơn hắn và ta giết hắn, thì các ngươi sẽ làm tôi chúng ta, và hầu việc chúng ta” (1 Sa-mu-ên 17:8-11).

Một số người hoài nghi có thể hỏi: “Đức Chúa Trời có thực sự hợp lý khi buộc tội toàn thể loài người sau khi A-đam phạm tội không vâng lời?” Đây không phải là vấn đề của sự công bằng nhưng của ân điển. Nếu Đức Chúa Trời làm điều “hợp lý, công bằng”, Ngài sẽ kết án toàn thể loài người và quên đi sự cứu rỗi. Thật ra nếu bạn và tôi ở vào vị trí của A-đam, chúng ta cũng sẽ hành động như ông ta. Toàn thể loài người bị phán xét vì những gì A-đam đầu tiên đã làm trong vườn Ê-đen. Tuy nhiên đây là tin tốt lành: Bạn và tôi được cứu chuộc khỏi tội lỗi vì A-đam sau cùng đã chết trên thập tự giá đền tội cho chúng ta. “Như trong A-đam mọi người đều chết, thì cũng một lẽ ấy, trong Đấng Christ mọi người đều sẽ sống lại” (1 Cô-rin-tô 15:22). Sự không vâng lời của A-đam mang đến tội lỗi và sự chết vào trong thế giới, nhưng sự hi sinh của Đấng Christ trên thập tự giá mang đến ân điển và lời hứa về sự phục sinh vinh hiển cho những ai đặt đức tin nơi Ngài. Đây là sự khôn ngoan và giải pháp đầy ân điển cho một vấn đề phức tạp.

Khi chúng ta sinh ra lần đầu tiên, chúng ta được sinh ra trong sáng tạo cũ và “trong A-đam”, điều này khiến chúng ta trở nên những tội nhân. Nhưng khi chúng ta được tái sanh nghĩa là được sanh ra trong sáng tạo mới (2 Cô-rin-tô 5:17), được “ở trong Đấng Christ”, chúng ta trở nên con cái của Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phao-lô viết: “Người thứ nhứt là A-đam đã nên linh hồn sống” được trưng dẫn từ Sáng thế ký 2:7, và sau đó vị sứ đồ nói tiếp: “A-đam sau cùng là thần ban sự sống” (1 Cô-rin-tô 15:45). Chúa Jesus Christ “cũng ban sự sống cho những kẻ Ngài muốn” (Giăng 5:21). Bởi vì đây là đời sống mới trong Đức Thánh Linh, hình ảnh của Đức Chúa Trời bị làm hỏng trong sáng tạo cũ, giờ đây đã được thay đổi và chúng ta càng ngày càng trở nên giống Chúa Jesus Christ khi tiếp tục bước đi với Ngài. Khi chúng ta cùng nhau suy gẫm Lời Chúa, cầu nguyện, thờ phượng và phục vụ Đức Chúa Trời, chúng ta sẽ kinh nghiệm “mặc lấy người mới, tức là người đã được dựng nên giống như Đức Chúa Trời, trong sự công bình và sự thánh sạch của lẽ thật” (Ê-phê-sô 4:24; Tham khảo: Cô-lô-se 3:9; Rô-ma 8:29).

A-đam đầu tiên quản trị trong cõi sáng tạo cũ, nhưng ông ta cùng với vợ trở thành kẻ trộm cắp trái cây mà Chúa không cho phép (trộm cắp tức là lấy những gì không phải của mình), và bị đuổi ra khỏi vườn Ê-đen. Chúng ta cũng có hình ảnh ý nghĩa này: Trong giờ phút đau đớn chuẩn bị chết trên thập giá, A-đam sau cùng đã quay qua tên trộm cắp kế bên và tuyên phán: “Quả thật, ta nói cùng ngươi, hôm nay ngươi sẽ được ở với ta trong nơi Ba-ra-đi” (Lu-ca 23:43).

Chúa Jesus đã không còn ở trên thập tự giá, nhưng Ngài vẫn đang sống, thực hiện công tác cứu chuộc tội nhân và tiếp nhận họ vào trong Ba-ra-đi. Cảm tạ Chúa về A-đam sau cùng!

 

Bài 4

Ê-VA

 

A-đam gọi vợ là Ê-va, Ê-va nghĩa là sự sống vì là mẹ của cả loài người.

(Sáng thế ký 3:20)

 

A-đam có nghĩa là bụi đất, và cái tên này đồng nhất ông với sự chết (Sáng 3:19). Nhưng tên gọi Ê-va đồng nhất với sự sống và cũng mang ý nghĩa đó. A-đam đặt tên vợ mình là Ê-va, hành động này như một thông báo đức tin của ông vào lời hứa của Đức Chúa Trời  là dòng dõi người nữ sẽ sống và giày đạp đầu con rắn (Sáng 3:15).

Trước khi A-đam đặt tên cho vợ, Đức Chúa Trời đã cảnh báo rằng ông và vợ sẽ chết vì tội không vâng lời (Sáng 3:19), nhưng A-đam tin rằng lời hứa về sự cứu rỗi sẽ đến vì vậy ông đặt tên cho vợ mình là “sống” đối lập với “chết”. Đức Chúa Trời chấp nhận đức tin của A-đam và Ngài đã “lấy da thú kết thành áo dài cho vợ chồng A-đam, và mặc lấy cho” (Sáng 3:21) sau khi họ phạm tội.  Huyết của một con sinh đã đổ ra, nó bị giết để lấy da may thành áo cho vợ chồng A-đam. Đây là minh họa đầu tiên cho ân điển của Đức Chúa Trời được tìm thấy trong Kinh Thánh – huyết đã đổ ra cho sự tha tội loài người.  Sáng thế ký 3:15 cũng là lời tiên tri đầu tiên về Chúa Cứu Thế trong Kinh Thánh.

Rõ ràng là có nhiều ngụ ý về tên của Ê-va (nghĩa là sự sống).

Ê-VA ĐƯỢC TẠO NÊN TỪ SỰ SỐNG

Trong phần chú giải Sáng thế ký 2:21, Matthew Henry đã viết, “Người nam ra từ bụi đất đã qua tinh chế của Người Thợ Gốm thiên thượng, nhưng người nữ là bụi đất mà đã qua hai lần tinh chế.” Đức Chúa Trời tạo nên A-đam từ bụi đất, rồi sau đó Ngài “hà sanh khí vào lỗ mũi; thì người trở nên một loài sanh linh.” (Sáng 2:7). Nhưng Ê-va được tạo dựng theo một cách khác: từ xương sườn của A-đam –  một phần của cơ thể sống, và Kinh Thánh không nói rằng Đức Chúa Trời phài hà sanh khí vào lỗ mũi của Ê-va! Chúng ta tự hỏi có phải chăng sứ đồ Giăng đã nhìn thấy lẽ thật này khi ông viết Giăng 19:31-37 đề cập đến sườn của Chúa Jesus trên thập tự giá. A-đam đã nói về vợ mình, “Người nầy là xương bởi xương tôi, thịt bởi thịt tôi mà ra.” (2:23) và sứ đồ Phao-lô cũng viết về bức tranh của Đấng Christ và Cô Dâu của Ngài là Hội Thánh trong Ê-phê-sô 5:30-32. A-đam đầu tiên đã ngủ mê, rồi từ đó ra một cô dâu, nhưng A-đam sau cùng đã chết đau đớn trên thập tự giá để cho ra đời một Cô Dâu khác là Hội Thánh.

 

Ê-va đã được chia sẻ từ sự sống của A-đam, thì người tín hữu cũng được chia sẻ từ sự sống của Đấng Christ. “Ai tin Con, thì được sự sống đời đời; ai không chịu tin Con, thì chẳng thấy sự sống đâu, nhưng cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời vẫn ở trên người đó” (Giăng 3:36). Và “Chứng ấy tức là Đức Chúa Trời đã ban sự sống đời đời cho chúng ta, và sự sống ấy ở trong Con Ngài” (1 Giăng 5:11).

Ê-VA ĐƯỢC TẠO DỰNG ĐỂ CHIA SẺ SỰ SỐNG

Trước khi A-đam đặt tên cho vợ mình, ông đã đặt tên “cho mỗi vật sống, đều thành tên riêng cho nó.  A-đam đặt tên các loài súc vật, các loài chim trời cùng các loài thú đồng; nhưng về phần A-đam, thì chẳng tìm được một ai giúp đỡ giống như mình hết” (2:19-20). A-đam lúc ấy đã không tìm thấy trong các loài động vật “một người giúp đỡ phù hợp”. Từ “giúp đỡ” ở đây không hàm ý rằng Đức Chúa Trời sẽ gởi đến cho A-đam một người đầy tớ. Câu Kinh Thánh này phải được hiểu là: Người giúp đỡ là người tương ứng, phù hợp và bình đẳng với A-đam để hỗ trợ ông trong công tác mà Chúa ủy thác. “Người giúp đỡ” trong văn cảnh này không mang nghĩa là một người thấp bé hơn hay ở vào một vị trí kém hơn. Từ này nếu được hiểu là “một đối tác” thì nghĩa của nó sẽ gần hơn với ý tưởng được nói ở đây. Friedich Nietzsche, triết gia theo chủ nghĩa hoài nghi đã viết, “phụ nữ là tạo vật ngớ ngẩn thứ hai của Tạo hóa”, nhưng rõ ràng F. Nietzsche đã sai lầm. Ê-va  là tặng phẩm tuyệt vời nhất mà Đức Chúa Trời dành cho A-đam, cũng là cho nhân loại và thế giới.

Khi Phi-e-rơ nói rằng người vợ là một cái “bình yếu đuối hơn” (Bản KT Tiếng Anh KJV dùng từ weaker vessel. Bản KT Tiếng Việt dịch là giống yếu đuối hơn), vị sứ đồ hàm ý rằng người chồng phải xem vợ mình như là một bình sứ xinh đẹp, dễ vỡ đắt tiền, phải tỏ ra nhẹ nhàng lịch sự với cô ấy trong mọi cách cư xử (1 Phi-e-rơ 3:7). Người vợ và chồng phải đánh giá đúng những điểm mạnh và yếu của nhau, cùng nhau xây dựng gia đình hạnh phúc theo chuẩn mực của Lời Chúa.

Matthew Henry đã chú giải Sáng thế ký 2:22, ông yêu cầu chúng ta lưu ý về cách Đức Chúa Trời tạo nên người nữ, “Chúa không lấy một phần nào trên đầu của A-đam để tạo nên Ê-va, nếu vậy Ê-va sẽ cai trị trên A-đam. Người nữ cũng không được tạo nên từ xương bàn chân của người nam, nếu vậy người nam sẽ giày đạp người nữ. Nhưng người nữ được tạo nên từ xương sườn của người nam – có nghĩa là người nữ bình đẳng với người nam, cái xương sườn này ở dưới cánh tay để được người nam bảo bệ, và ở gần trái tim để được yêu thương”.

Trong hôn nhân, người nam và người nữ cùng bổ túc, bù đắp cho nhau những thiếu hụt của mỗi người. Vì vậy họ cần sự chăm sóc và yêu thương từ hai phía. Không phải tất cả mọi người đều kết hôn (Ma-thi-ơ 19:11-12), nhưng ai đã kết hôn trong Chúa thì phải xem người phối ngẫu là một đối tác để yêu thương phục vụ. Hai người phải đồng cam cộng khổ với nhau, chia ngọt sẻ bùi trong những lúc vui hay buồn, thành công hay thất bại.

Khi một người nam và nữ kinh nghiệm đời sống chăn gối trong hôn nhân, họ trở nên “một thịt”. Sự hiệp nhất giữa vợ chồng trở nên sâu đậm trong mỗi lĩnh vực của đời sống khi họ cùng ăn ở với nhau và phục vụ người khác theo ơn Chúa gọi. Ý chỉ của Đức Chúa Trời là người nam và nữ phải tách ra khỏi cha mẹ để tạo lập một gia đình mới trong Chúa, họ phải thực hiện cam kết ràng buộc yêu thương nhau trọn đời sống. Đức Chúa Trời “dựng nên người nam cùng người nữ, ban phước cho họ, và trong ngày đã dựng nên, đặt tên là người” (Sáng 5:2). Mỗi khi A-đam suy nghĩ về tên của mình, ông liên tưởng đến sự chết, nhưng khi nhìn vào Ê-va ông nghĩ đến sự sống.

Martin Luther đã khôi hài gọi Catherine, vợ mình, “Kitty, xương sườn của anh”. Ông làm chứng rằng đời sống hôn nhân của ông và Catherine rất hạnh phúc. Ông nói thêm, “Tài sản lớn nhất trên đất của tôi là người vợ yêu quí này”.

Sứ đồ Phao-lô am hiểu rõ ràng câu chuyện sáng thế, ông viết trong 1 Cô-rin-tô 11:9, “Bởi chưng không phải đàn ông ra từ đàn bà, bèn là đàn bà ra từ đàn ông”, nhưng lời phát biểu này không hàm ý người nữ thấp kém hơn người nam về phương diện địa vị trước mặt Chúa. Tiến sĩ Dwight Hervey, một chuyên gia về hôn nhân Cơ đốc giải thích, “Một người nữ khiêm nhường sẽ nhận biết rằng nàng được tạo dựng để dành cho người nam, và vinh hiển cho nàng khi biết rằng một mình nàng là chưa đầy đủ nếu không có chàng. Cũng giống như vậy, một người nam khiêm nhường sẽ nhận biết rằng một mình anh ta thì không đầy đủ nếu chưa có nàng, nhưng vinh hiển cho người nam là nàng được tạo nên để dành cho anh.” (1).

Ê-VA ĐƯỢC TẠO DỰNG ĐỂ NUÔI DƯỠNG SỰ SỐNG

Trải nghiệm đời sống chăn gối trong hôn nhân làm cho người nam và nữ trở nên “một thịt”. Họ là hai người ăn ở với nhau, người nữ thụ thai và họ sẽ có thêm người thứ ba và còn có thể có thêm nữa! Khuynh hướng của một số người ngày nay xem con cái là những trở ngại cho đời sống tự do phóng túng của họ. Tình dục – họ chấp nhận, nhưng sinh con cái họ nói: Không. Phá thai là phương pháp của con người để kiểm soát việc sinh sản. Nhưng Đức Chúa Trời yêu thương các con trẻ và trước giả Thi thiên nhìn nhận chúng là: “Kìa, con cái là cơ nghiệp bởi Đức Giê-hô-va mà ra; Bông trái của tử cung là phần thưởng” (Thi 127:3). Tử cung không bao giờ được thiết kế để trở nên một nơi gieo rắc sự chết hay cản trở sự sống, bởi vì nó là nơi mà Đức Chúa Trời cho phép một đứa bé được hình thành và Ngài thấy “thể chất vô hình” của nó (Thi 139:13-16). Đức Chúa Trời tôn trọng người nữ trong thiên chức nuôi dưỡng sự sống ngay khi sự sống này vừa mới bắt đầu. Trong giai đoạn đầu của việc sinh con, người nữ phải thụ thai hơn chín tháng, rồi sau đó tiếp tục nuôi dưỡng con trẻ cho đến khi nó dứt sữa. Cánh tay người mẹ bảo bọc, ôm chặt con mình, tập cho nó ăn, khích lệ vỗ về nó, đôi khi mỉm cười hay rơi nước mắt vì con trẻ…vân vân…Người mẹ là người nuôi dưỡng sự sống!

 

Bởi vì các Cơ đốc nhân đôi khi dùng những thuật ngữ về giống đực để chỉ các thân vị trong Ba Ngôi Đức Chúa Trời, nên một vài người xem chúng ta là những người “phân biệt đối xử theo giới tính” và họ xếp Kinh Thánh vào loại “sách phân biệt đối xử theo giới tính”. Nhưng Đức Chúa Trời là thần linh và Ngài không có thân thể vật lý giống như con người, Ngài không có giới tính.  Khi chúng ta nói về Chúa là “Cha thiên thượng”, chúng ta hàm ý đến chức vụ và hoạt động của Ngài, chứ không nói đến giới tính của Ngài. Còn Chúa Jesus thì khác, Ngài đã chịu thụ thai bởi quyền phép Đức Thánh Linh và nhập thế vào đời với cơ thể một bé trai, Ngài là A-đam sau cùng, Chúa của cõi sáng tạo mới. Giống như Cha thiên thượng, Đức Thánh Linh cũng không có giới tính, Ngài ngự bên trong những tín hữu nam và nữ.

Tuy nhiên, điều quan trọng mà chúng ta cần biết đó là: “Chức năng làm mẹ” là một trong những khía cạnh (aspect) thuộc về Đức Chúa Trời mà chúng ta không thể phủ nhận hay phớt lờ. Giống như một người mẹ, Đức Chúa Trời không thay đổi tình yêu của Ngài dành cho con cái. Ngài phán, “Đàn bà há dễ quên con mình cho bú, không thương đến con trai ruột mình sao? Dầu đàn bà quên con mình, ta cũng chẳng quên ngươi” (Ê-sai 49:15). Trong tinh thần của một người mẹ, Chúa cũng phán, “Ta sẽ yên ủi các ngươi như mẹ yên ủi con, và ấy là tại trong Giê-ru-sa-lem mà các ngươi sẽ được yên ủi” (Ê-sai 66:13). Trẻ con khi bị đau ốm, tổn thương, hay sợ hãi một điều gì đó….chúng nó thường gọi mẹ cầu cứu, mặc dù chúng nó biết rằng người cha cũng rất yêu thương chúng. Tại sao? Bởi vì sự an ủi của người mẹ là vô cùng đặc biệt.

Đức Chúa Trời hào phóng chia sẻ niềm vui của Ngài, “Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ở giữa ngươi; Ngài là Đấng quyền năng sẽ giải cứu ngươi: Ngài sẽ vui mừng cả thể vì cớ ngươi; vì lòng yêu thương mình, Ngài sẽ nín lặng; và vì cớ ngươi Ngài sẽ ca hát mừng rỡ” (Sô-phô-ni 3:17). Bạn có thể tưởng tượng là Chúa ôm chặt các con cái Ngài trong cánh tay toàn năng và ca hát vui mừng với chúng? Thật là một bức tranh tuyệt vời về “chức năng làm mẹ” của Đức Chúa Trời.

Giống như một người mẹ, Đức Chúa Trời không thay đổi mục đích của Ngài. Mục đích đó là gì? Chính là nuôi dưỡng, hướng dẫn con cái đến tuổi trưởng thành để chúng nó bước đi trong sự khiêm nhường, ý thức được trách nhiệm cá nhân với gia đình và xã hội. Trước giả Thi thiên đã viết, ^“Hỡi Đức Giê-hô-va, lòng tôi không kiêu ngạo, Mắt tôi không tự cao, Tôi cũng không tìm tòi những việc lớn, Hoặc những việc cao kỳ quá cho tôi. Tôi đã làm cho linh hồn tôi êm dịu an tịnh, Như con trẻ dứt sữa bên mẹ mình; Linh hồn ở trong mình tôi cũng như con trẻ dứt sữa vậy” (Thi 131:1-2).

Chúng ta có thể không thích khi Đức Chúa Trời lấy đi trong tay chúng ta những đồ chơi rồi thay vào đó là những dụng cụ để làm việc, nhưng đó là qui luật của đời sống. Chúa có một chương trình tuyệt vời cho mỗi cuộc đời chúng ta, Ngài rất yêu thương chúng ta đến nỗi không cho phép chúng ta cứ ở mãi trong tình trạng non nớt chưa trưởng thành chỉ biết ham thích các đồ chơi.

Người cha có trách nhiệm bảo vệ, cung ứng những nhu cầu căn bản cho mọi người trong gia đình và đôi khi ông thi hành kỷ luật trên con cái. Người mẹ mang nặng đẻ đau con trẻ từ khi nó còn là một bào thai, và tiếp tục theo đuổi từng bước chân của con cho đến khi nó trưởng thành. Tình mẫu tử thiêng liêng vỗ về, chăm chút cho con không gì thay thế được. Cả hai người cha và mẹ phải ”bền đỗ trong đức tin, trong sự yêu thương, và trong sự nên thánh” (1 Ti-mô-thê 2:15) nếu họ muốn Đức Chúa Trời  ban phước trên thiên chức của người mẹ trong việc nuôi dưỡng con trẻ. Trong thời xưa sinh con không phải là một công việc dễ dàng, và nhiều bà mẹ phải chết vì điều này. Tại thành phố Ê-phê-sô, nơi Ti-mô-thê đang phục vụ Chúa, nhiều bà mẹ dâng hiến chính họ và con trẻ trong đền thờ của nữ thần Diana để cầu xin sự ban phước. Nhưng sứ đồ Phao-lô khích lệ các cặp cặp vợ chồng trong hội thánh phải tin cậy và tìm kiếm sự ban phước từ Đức Chúa Trời.

Ê-VA CÓ MỘT VAI TRÒ QUAN TRỌNG TRONG VIỆC CHUYỂN TẢI SỰ SỐNG ĐỜI ĐỜI CHO THẾ GIỚI

Đức Chúa Trời phán với Satan, “Ta sẽ làm cho mầy cùng người nữ, dòng dõi mầy cùng dòng dõi người nữ nghịch thù nhau. Người sẽ giày đạp đầu mầy, còn mầy sẽ cắn gót chân người” (Sáng 3:15).

Đây là lời hứa đầu tiên về một Đấng Cứu Rỗi sẽ đến trên dòng dõi của Ê-va sau khi Lucifer chiến thắng vợ chồng A-đam trong vườn Ê-đen. Đó là bản “tuyên ngôn chiến tranh” từ Đức Chúa Trời đối với Satan, và cuối cùng sự chiến thắng thuộc về Đức Chúa Trời và dòng dõi người nữ. Con của Đức Chúa Trời đã đến trong hình dạng của con loài người, Ngài đã đến phục vụ con người trong tinh thần của một đầy tớ, và cuối cùng Ngài đã vâng phục Đức Chúa Trời chịu chết trên thập tự giá hoàn thành chương trình cứu chuộc. Satan bị đánh bại tại thập tự giá của Đấng Christ. “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật”

(Giăng 1:14).  “Nhưng khi kỳ hạn đã được trọn, Đức Chúa Trời bèn sai Con Ngài bởi một người nữ sanh ra” (Ga-la-ti 4:4).

Đấng Christ được sinh ra từ một người nữ!

Sáng thế ký 3:15 thông báo rằng Đấng Cứu Rỗi sẽ đến dưới hình dạng một con người từ dòng dõi người nữ. Ngài không phải là một thiên sứ. Sáng thế ký 12:1-3 bày tỏ Đấng Cứu Rỗi là một người thuộc tuyển dân Israel, không phải là người ngoại bang. Và Sáng thế ký 49:10 cho biết rằng Ngài đến từ chi phái Giu-đa. Đức Chúa Trời cũng phán với Đa-vít rằng Chúa Cứu thế sẽ ra từ gia đình ông (2 Sa-mu-ên 7), và tiên tri Mi-chê đề cập đến Bết-lê-hem là “thành của Đa-vít” hàm ý nơi mà Cứu Chúa sẽ được sinh ra. Lời tiên tri trong Ê-sai 7:14 bày tỏ một người nữ đồng trinh sẽ sinh ra một bé trai là Em-ma-nu-ên. Lu-ca 1: 26-56 ghi lại câu chuyện của Ma-ri, một nữ đồng trinh được chọn để sinh ra Cứu Chúa nhận được tin báo tốt lành từ thiên sứ Gáp-ri-ên.

A-đam được tạo dựng đầu tiên từ bụi đất. Ê-va được tạo dựng từ xương sườn của A-đam. Còn tất cả chúng ta được sinh ra theo cách thông thường từ cha mẹ. Tuy nhiên Cứu Chúa Jesus sinh ra từ một người nữ (từ dòng dõi của Ê-va) bởi quyền phép siêu nhiên của Đức Thánh Linh, không có yếu tố người nam trong câu chuyện giáng sinh này. Không có người nam nào tham gia trong quá trình thụ thai của Ma-ri. Ma-ri khiêm nhường dành sự tôn vinh chúc tụng cho Đức Chúa Trời trong sự kiện có một không hai này. Và sau cùng thiên sứ Gáp-ri-ên đã nói với nàng: “Con trai ấy sẽ nên tôn trọng, được xưng là Con của Đấng Rất Cao” (Lu-ca 1:32).

Mỗi người chồng đều gọi tên vợ mình theo một nghĩa nào đó (dù nói ra hay không).

Phước hạnh thay cho những đôi vợ chồng trong Chúa, mà ở đó người chồng gọi vợ là “Sự Sống”.

 

Bài 5

CA-IN

Chớ làm như Ca-in, là kẻ thuộc về ma quỉ… (1 Giăng 3:12)

A-đam và Ê-va bị đuổi vĩnh viễn ra khỏi vườn Ê-đen, và tiếp tục cuộc sống hôn nhân bên ngoài. Đức Chúa Trời ban phước cho hôn nhân của họ? Khi suy nghĩ về tình trạng hôn nhân hiện hay của xã hội phương tây, chúng ta thật khó khăn để tin rằng câu chuyện hôn nhân đã từng được bắt đầu trong vườn địa đàng. Nhưng đó là sự thật. Đức Chúa Trời là chủ cho lễ hôn nhân đầu tiên khi Ngài mang Ê-va đến với A-đam. A-đam sau giấc ngủ mê đã khám phá một người nữ được đưa tới cùng ông, ông hát bài ca cho tình yêu đầu tiên và bước vào đời sống hôn nhân.

Sau đó vì tội không vâng lời, A-đam và Ê-va đã đánh mất uy quyền quản trị mà Chúa ủy thác. Bi kịch bắt đầu từ đây. Nhưng họ vẫn còn một lời hứa về một Đấng Cứu Rỗi sẽ được sinh ra và phục hồi mọi thứ mà họ đã đánh mất. Lời hứa này sẽ được hoàn thành trong Đấng Christ (Hê-bơ-rơ 2:6-9). A-đam và Ê-va nghĩ rằng đứa con đầu tiên của họ sẽ làm trọn lời hứa trên? Nếu có suy nghĩ đó, họ đã sai vì Ca-in đã đi vào con đường lầm lạc.

MỘT TẶNG PHẨM TỪ CHÚA

Mặc dù phải sống bên ngoài vườn Ê-đen, A-đam và Ê-va vẫn được Đức Chúa Trời ban phước trên hôn nhân của họ, họ sẽ sản sinh ra những con cái. Vợ chồng A-đam ăn ở với nhau, và Chúa ban cho Ê-va thụ thai. Kinh Thánh không ghi lại những cảm xúc và trải nghiệm của Ê-va khi mang thai, nhưng chắc chắn Đức Chúa Trời dạy cho người nữ đầu tiên này những bài học căn bản mà nàng cần phải biết trong suốt quá trình thụ thai, sinh con và nuôi dưỡng nó. A-đam và vợ trải nghiệm đời sống hôn nhân, họ đã chia sẻ công việc sáng tạo với Đức Chúa Trời khi cho ra đời đứa con đầu tiên, Ê-va nói rằng: “Nhờ Đức Giê-hô-va giúp đỡ, tôi mới sanh được một người” (Sáng 4:1). Ê-va đã dâng vinh hiển cho Chúa khi nàng nói như thế. Ê-va đặt tên con là Ca-in có nghĩa là “kiếm được” hay “giành được”.

Từ buổi bình minh của đời sống hôn nhân gia đình, Kinh Thánh đã dạy rõ ràng rằng con cái là tặng phẩm đến từ Chúa, nó là niềm vui của cha mẹ chứ không phải là gánh nặng. Chúng ta nhớ trường hợp của Ra-chên khi cô nói chuyện với chồng, “Hãy cho tôi có con, bằng không, tôi chết”. Gia-cốp đã hỏi lại vợ mình, “Há ta được thay quyền Đức Giê-hô-va, mà không cho ngươi sanh sản sao?” (Sáng 30:1-2). Gia-cốp hiểu rằng con người có thể tiến hành  giao phối cho việc thụ tinh trong hôn nhân, nhưng sự thụ thai thực sự đến từ cánh tay toàn năng của Đức Chúa Trời (Thi thiên 139:13-18). Khi con người từ chối một em bé đã hình thành trong bụng mẹ là từ chối một tặng phẩm của Đức Chúa Trời. Cũng vậy, khi con người thực hiện hành động phá thai là can thiệp vào phép lạ của Đức Chúa Trời trong việc thụ thai. Trong Sáng thế ký chương 33, Ê-sau nhìn thấy một nhóm người đang ở chung quanh Gia-cốp, ông hỏi em trai, “Các người mà em có đó là ai?” Gia-cốp trả lời, “Ấy là con cái mà Đức Chúa Trời đã cho kẻ tôi tớ anh” (câu 5). Nhiều năm sau đó, khi   Gia-cốp “nhìn thấy các con trai Giô-sép, bèn hỏi rằng: Những đứa nầy là ai?  Giô-sép thưa rằng: Ấy là những con trai của con mà Đức Chúa Trời đã cho tại xứ nầy” (Sáng 48:8-9). Con cái thực ra là “cơ nghiệp bởi Đức Giê-hô-va mà ra” (Thi 127:3).

Ca-in và A-bên là những món quà mà Đức Chúa Trời gởi đến cho vợ chồng A-đam.  Con cái là những tặng phẩm quí giá của Chúa ban cho chúng ta, và khi cha mẹ “dùng sự sửa phạt khuyên bảo của Chúa mà nuôi nấng chúng nó” (Ê-phê-sô 6:4) khác nào con cái được dâng trở lại cho Đức Chúa Trời. Không may là Ca-in và A-bên khác biệt trong tố chất và phẩm cách, và những điều xảy ra sau đó là bài học cho chúng ta hôm nay.

KẺ THUỘC VỀ MA QUỈ

Chớ làm như Ca-in, là kẻ thuộc về ma quỉ, đã giết em mình (1 Giăng 3:12; Sáng 4). Khi chúng ta suy nghĩ cẩn thận về công việc của Lucifer, chúng ta biết nó là một “kẻ giả mạo”, nó dẫn đắt người ta trở thành những con cái của nó (1 Giăng 3:10). Trong chuyện ngụ ngôn về cỏ lùng (Ma-thi-ơ 13:24-30, 36-43), Chúa Jesus đã dạy rằng con cái Đức Chúa Trời là những tín hữu thật giống như những hạt giống lúa tốt mà Chúa đã gieo trồng trong những nơi khác nhau để sinh ra kết quả. Nhưng bất cứ ở đâu khi Chúa gieo trồng những hạt giống của Ngài, thì ma quỉ cũng đến và gieo trồng hạt giống cỏ lùng của nó. Cả hai loại hạt giống này cùng phát triển và rất khó để tách biệt ra. Nói một cách khác, có những người trên thế giới này là những Cơ đốc nhân giả mạo – và có thể họ cũng nghĩ họ là Cơ đốc nhân thật sự, nhưng rồi đến ngày phán xét cuối cùng, họ bị Chúa Jesus từ chối. Chúa phán về điều này:

^“Chẳng phải hễ những kẻ nói cùng ta rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, thì đều được vào nước thiên đàng đâu; nhưng chỉ kẻ làm theo ý muốn của Cha ta ở trên trời mà thôi.  Ngày đó, sẽ có nhiều người thưa cùng ta rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, chúng tôi chẳng từng nhân danh Chúa mà nói tiên tri sao? nhân danh Chúa mà trừ quỉ sao? và lại nhân danh Chúa mà làm nhiều phép lạ sao?  Khi ấy, ta sẽ phán rõ ràng cùng họ rằng: Hỡi kẻ làm gian ác, ta chẳng biết các ngươi bao giờ, hãy lui ra khỏi ta!” (Ma-thi-ơ 7:21-23).

Khi  Giăng Báp-tít là hạt giống tốt được Đức Chúa Trời “gieo trồng”  bên bờ sông Giô-đanh, thì những người Pha-ri-si và Sa-đu-sê kéo đến. Giăng gọi họ là “dòng dõi rắn lục”, con cái của ma quỉ. Chúa Jesus cũng xác nhận lại cụm từ này khi Ngài nói về người Pha-ri-si (Ma-thi-ơ 12:34; 23:33), Chúa phán thẳng thừng, “Các ngươi bởi cha mình, là ma quỉ, mà sanh ra” (Giăng 8:44). Chúa Jesus và Giăng đã không dùng những cụm từ này khi nói đến những người thâu thuế hay kỵ nữ đương thời. Chúa Jesus và Giăng chỉ dùng nó khi nói đến tầng lớp lãnh đạo trong tôn giáo tự mãn về nếp sống công bình riêng mà từ chối sự công bình của Đức Chúa Trời. Những người này mang tinh thần của Lucifer “ta sẽ làm ra mình bằng Đấng Rất cao”. Ngày nay nhiều người trong các nhà thờ rất lịch sự, chỉnh tề theo cách bề ngoài, họ giả mạo là Cơ đốc nhân tự lập sự công bình riêng của mình và khước từ sự công bình của Đức Chúa Trời (Rô-ma 10:1-4). Ca-in và A-bên cùng lớn lên trong một gia đình, được cha mẹ nuôi dưỡng và giáo dục giống nhau, nhưng hai tính cách của họ đối kháng nhau. Ca-in làm nghề nông và lấy nông sản dâng lên trước bàn thờ Đức Chúa Trời, nhưng Ngài từ chối của dâng này vì nó không được dâng lên bởi đức tin. Điều khác biệt giữa Ca-in và A-bên là đức tin. Mỗi người đều dâng lên thành quả lao động của mình, nhưng của lễ của A-bên được Chúa chấp nhận vì ông đang thực hành đức tin. “Bởi đức tin, A-bên đã dâng cho Đức Chúa Trời một tế lễ tốt hơn của Ca-in, và được xưng công bình” (Hê-bơ-rơ 11:4). Tấm lòng của Ca-in không ngay thẳng với Đức Chúa Trời và em trai của mình. Tấm lòng ấy chứa đầy đố kỵ và giận dữ, điều đó tạo cơ hội cho tội lỗi “rình đợi trước cửa” (Sáng 4:6-7). Ma quỉ đứng bên ngoài chờ đợi để được mời vào. Ca-in đã đóng cánh cửa lòng của mình đối với Đức Chúa Trời và người em trai, nhưng ông lại mở ra cho ma quỉ, và rồi cơn giận bên trong  khiến ông thành kẻ giết người (Ma-thi-ơ 5:21-26). Khi Đức Chúa Trời hỏi Ca-in về sự vắng mặt của người em trai, ông đã phủ nhận  là không biết chỗ ở của A-bên. Giống như cha mình là Satan, Ca-in đã nói dối và giết người (Giăng 8:44). Ca-in có vẻ “bề ngoài giữ điều nhân đức” (2 Ti-mô-thê 3:5) nhưng ông ta không có sự công bình thật đến bởi đức tin. Ca-in là một kẻ giả mạo.

Kinh Thánh nói đến “đường của Ca-in” (Giu-đe 11). Đó là con đường của kẻ không có đức tin, tìm cách lập sự công bình riêng và mang một chiếc áo tôn giáo. Đó cũng là con đường của Satan, kẻ đã theo đuổi ý tưởng “ta sẽ làm ra mình bằng Đấng rất cao”. Đó là con đường của sự tự cao dẫn đến sự chết đời đời. Cho dù là như vậy, nhưng con đường của Ca-in lại trở nên phổ biến và nhiều người đang đi theo. Tại sao? Chúng ta thử xem xét vấn đề này.

NGƯỜI XÂY DỰNG THÀNH PHỐ.

Khi Ca-in giết A-bên, ông ta thực sự đã tấn công Đức Chúa Trời, bởi vì A-bên là hình ảnh của Ngài. Qua thực trạng này, Ca-in đã hành động như một kẻ gian ác. “Hễ kẻ nào làm đổ máu người, thì sẽ bị người khác làm đổ máu lại; vì Đức Chúa Trời làm nên người như hình của Ngài” (Sáng 9:6). Thay vì lấy mạng sống của Ca-in, Đức Chúa Trời làm cho ông sống cũng như chết, Ca-in trở thành kẻ bơ vơ, lang thang trên mặt đất. Ca-in không bao giờ ăn năn về tội lỗi của mình, ông chỉ lằm bằm về nỗi khổ bị trừng phạt đang gánh chịu. Cái chết không đến với Ca-in sau khi ông phạm tội. Để bảo đảm là Ca-in sẽ không bị người khác giết chết, Đức Chúa Trời đã đánh dấu trên người ông theo một cách đặc biệt, nhưng Ca-in sẽ sống phần đời còn lại trong hổ nhục và tội lỗi.

Ca-in chạy trốn khỏi hiện diện của Đức Chúa Trời, ông lang thang về phía đông của vườn Ê-đen, tại đó ông xây dựng một thành phố và cố gắng quên đi quá khứ. Vì hành động giết người của Ca-in, Đức Chúa Trời đã rủa sả đất canh tác (Sáng 4:10-12), Ca-in thôi không theo đuổi nghề nông nữa, ông chuyển sang xây dựng một thành phố. Ca-in trở thành người đặt nền tảng cho “thế gian” – theo cách nói của Kinh Thánh. Trong thành phố đó Ca-in tìm thấy những điều thay thế cho sự ban phước mà ông đã đánh mất vì cớ tội lỗi. Dòng dõi của Ca-in tiếp tục xây dựng những thành phố khác, họ sáng chế ra các nhạc cụ và rèn “các thứ khí giới bén bằng đồng và bằng sắt”. Kế hoạch ban đầu của Đức Chúa Trời dành cho hôn nhân con người đã bị phá vỡ và tình trạng bạo lực giữa con người với nhau bắt đầu xuất hiện (Sáng 4:16-24).

Các thành phố, nhạc cụ và âm nhạc, các thứ vũ khí… không có gì sai, nhưng khi con người để Đức Chúa Trời ra bên ngoài bức tranh toàn cảnh của mình thì đó là một thảm họa. Nhưng đây lại là chính xác những gì dòng dõi Ca-in đã làm. Nền văn minh mà Ca-in đã xây dựng rơi vào tình trạng bạo lực và đầy tội lỗi. Đã đến lúc Đức Chúa Trời phải ra tay làm sạch lại thế giới này qua trận đại hồng thủy (Sáng 6:1-13).

Ca-in là một kẻ giả mạo, và từ cuộc đời ông đã sản sinh ra những đứa con trai và con gái nối tiếp bước chân ông. Khi chúng ta so sánh những cái tên của hậu tự Ca-in (Sáng 4:16-18) với hậu tự của Sết là người thay chỗ của A-bên (Sáng 5), chúng ta thấy có vài điều tương tự lý thú. Hê-nóc/Ê-nót/Hê-nóc (4:7; 5:6, 18). Mê-hu-da-ên/Ma-ha-la-le (4:18; 5:12). Mê-hu-da-ên/Mê-tu-sê-la (4:18; 5:21) và Lê-méc/ Lê-méc (4:18; 5:25). Nhưng dòng dõi của Sết dẫn đến Nô-ê là người công bình đã được cứu cùng với gia đình của ông trong trận đại hồng thủy. Hê-nóc dòng dõi của Ca-in trùng tên với Hê-nóc, hậu tự của Sết, nhưng ông ta không bước đi cùng Đức Chúa Trời giống như Hê-nóc là hậu tự của Sết (Sáng 5:22-24).

Dòng dõi gian ác của Ca-in và dòng dõi tin kính của Sết càng ngày càng trở nên gần nhau, chẳng bao lâu sau đó họ kết hợp cùng nhau (Sáng 6:1-2), và rồi Nô-ê cùng với gia đình của ông được kể là những người công chính mà Đức Chúa Trời tìm thấy lúc bấy giờ. Đức Chúa Trời quyết định quét sạch khỏi mặt đất nền văn minh của Ca-in xây dựng và bắt đầu trở lại với gia đình Nô-ê. Mặc dù vậy, sau sự kiện đại hồng thủy tấm lòng của con người trên đất vẫn tiếp tục băng hoại. Nim-rốt đã khôi phục nền văn minh của Ca-in và xây dựng đế chế Ba-by-lôn (Sáng 18:8-10). Tháp Ba-bên (Sáng 11) là một dự án thách thức Đức Chúa Trời và Ngài phải ra tay khiến cho nó bị dừng lại nửa chừng. Tháp Ba-bên là biểu tượng của xã hội con người loại bỏ Đức Chúa Trời ra ngoài và cố gắng thay thế Ngài bằng sự vinh hiển loài người. Ba-by-lôn lớn là biểu tượng dâm đãng gớm ghiếc trong Khải huyền 17 – 18, nó tương phản với Cô dâu thánh khiết tinh sạch là Hội thánh.

Tất cả các tín hữu chân thật là cư dân của thiên đàng (Lu-ca 10:20; Phi-líp 3:19-20), những người này không thuộc về thế gian mà dòng dõi của Ca-in có thể lôi kéo (Giăng 17:14-17). Chúa Jesus phán trong Lu-ca 16:8, “Vì con đời nầy trong việc thông công với người đồng đời mình thì khôn khéo hơn con sáng láng.” Các con cái của đời này (thuộc dòng dõi Ca-in) biết cách kiếm tiền và giành được “sự thành công” theo cách nhìn của thế gian. Nhưng họ không thể nhìn xa hơn vào cõi đời đời, do đó không thể có sự thỏa lòng thực sự. Những vui hưởng thế gian của họ không bù đắp được sự thiếu hụt bên trong. Ba-by-lôn và hệ thống thế gian của nó cuối cùng sẽ kết thúc. Kinh Thánh nói gì về thực trạng này?

“Ba-by-lôn lớn đã đổ rồi, đã đổ rồi!”

Khải 18:2

Vả thế gian với sự tham dục nó đều qua đi, song ai làm theo ý muốn của Đức Chúa Trời thì còn lại đời đời.

1 Giăng 2:17

Bài 6

A-BÊN

Bởi đức tin, A-bên đã dâng cho Đức Chúa Trời một tế lễ tốt hơn của Ca-in, và được xưng công bình.

Hêb. 11:4

Điều quan trọng trong cuộc sống không phải là những gì chúng ta hay người khác đánh giá về chính mình, nhưng là Đức Chúa Trời đánh giá chúng ta. Chúa là vị thẩm phán công minh có uy quyền tối hậu, khi Ngài xem xét và đánh giá tất cả những động cơ, lời nói của chúng ta. Ngài phán với tiên tri Sa-mu-ên, “Đức Giê-hô-va chẳng xem điều gì loài người xem; loài người xem bề ngoài, nhưng Đức Giê-hô-va nhìn thấy trong lòng” (1 Sam. 16:7).

Theo cách nhìn của con người, cả hai anh em A-bên và Ca-in, đều là những người con tốt, làm việc chăm chỉ và có nếp sống thực hành tôn giáo. Tuy nhiên theo nhãn quan của Đức Chúa Trời, tấm lòng Ca-in thuộc về ma quỉ, trong khi tấm lòng của A-bên thuộc về Chúa.

Đức Chúa Trời đánh giá A-bên là công bình qua đức tin của ông. Nếu chúng ta muốn được Chúa chấp nhận, chúng ta phải học bài học quí báu này.

SỰ CÔNG BÌNH ĐẾN BỞI ĐỨC TIN

“Bởi đức tin, A-bên đã dâng cho Đức Chúa Trời một tế lễ tốt hơn của Ca-in, và được xưng công bình, vì Đức Chúa Trời làm chứng về người rằng Ngài nhậm lễ vật ấy” (Hêb.11:4). Đối tượng mà đức tin nhắm đến sẽ quyết định đức tin ấy có hiệu quả hay không. A-bên đã xác định đối tượng của đức tin là chính Đức Chúa Trời. Trước đó A-đam và Ê-va đã học biết rằng họ không thể nào lấy lá cây vả để che phủ thân thể tội lỗi của họ, đó chỉ là nỗ lực cá nhân. Sau khi vợ chồng A-đam phạm tội, Đức Chúa Trời đã giết một con chiên, Ngài lột da nó kết thành áo dài cho A-đam và Ê-va. Huyết vô tội đã phải đổ ra, và đó là chiếc áo công bình của Đức Chúa Trời mặc cho tổ phụ loài người (Sáng. 3:7; 21). Bằng một phương cách khó giải thích, A-bên đã học được bài học từ cha mẹ của mình, ông quyết định tin vào những lời phán dạy của Đức Chúa Trời. A-bên được cứu bởi đức tin và ông mặc lấy sự công bình của Đức Chúa Trời.

Sự công bình của Đức Chúa Trời được tiếp nhận bởi đức tin là lẽ thật căn bản được tìm thấy xuyên suốt kinh Thánh, bởi vì đây là con đường duy nhất mà qua đó Chúa cứu chuộc chúng ta.

“Áp-ram tin Đức Giê-hô-va, thì Ngài kể sự đó là công bình cho người” (Sáng 15:6). Đa-vít cũng viết trong Thi thiên, “Phước thay cho người nào được tha sự vi phạm mình. Được khỏa lấp tội lỗi mình!  Phước thay cho người nào Đức Giê-hô-va không kể gian ác cho. Và trong lòng không có sự giả dối!” (Thi 32:1-2). Sứ đồ Phao-lô đã trưng dẫn Sáng 15:6 và Thi 32:1-2 trong chương bốn của thư tín Rô-ma để giải thích lẽ thật kỳ diệu vể sự xưng công bình bởi đức tin thông qua Chúa Jesus Christ. Trước đó tiên tri Ha-ba-cúc đã tuyên bố một lời gồm bảy từ mạnh mẽ, “Người công bình sống bởi đức tin” (Ha-ba-cúc 2:4). Câu này được trưng dẫn lần nữa trong Rô-ma 1:17, Ga-la-ti 3:11 và Hê-bơ-rơ 10:37-38.

Đức Chúa Trời chấp nhận đức tin của A-bên bởi vì ông đã dâng một của lễ đúng nghĩa. Phao-lô đã giải thích rõ ràng điều này trong Rô-ma 5:9, “nay chúng ta đã nhờ huyết Ngài được xưng công bình”. Sự xưng công bình không đơn giản là Đức Chúa Trời nhanh chóng lau sạch hồ sơ tội lỗi của con người chúng ta một cách vô điều kiện. Trước đó Đức Chúa Trời đã cảnh báo tổ phụ loài người là họ sẽ chết nếu bất tuân mạng lệnh của Ngài, vì vậy sự xưng công bình là vấn đề của sự sống và sự chết. Chúa Jesus đã mang lấy tội lỗi của chúng ta khi Ngài chết trên thập tự giá, và khi chúng ta đặt đức tin vào Ngài chúng ta được mặc lấy sự công bình của Ngài. Sự xưng công bình cần phải có một giá để trả. Chúa Jesus đã trả giá đó thay cho chúng ta.

SỰ CÔNG BÌNH DẪN ĐẾN NHÂN CÁCH TỐT VÀ VIỆC LÀM TỐT

Sự công bình riêng sai trật của Ca-in được che đậy trong chiếc áo của những hoạt động tôn giáo. Người có động cơ không chính đáng có thể đến bàn thờ dâng của lễ, rồi sau đó quay lưng đi ra giết anh em mình, nhưng người tín hữu chân thật thì để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh  em trước đã rồi mới đến dâng của lễ (Ma-thi-ơ 5:23-24). A-bên đã kinh nghiệm sự thay đổi bên trong bởi đức tin, và kết quả của điều này là ông có được một nhân cách tốt và việc làm tốt. Còn Ca-in đã để cho sự lừa dối cai trị, hệ quả của nó là ông sống trong sự giả hình, trong khi đó A-bên kinh nghiệm “ân điển cai trị bởi sự công bình” (Rô-ma 5:21).

Tại sao Ca-in giết em trai của mình? “Bởi việc làm của Ca-in là dữ, còn việc làm của em người là công bình” (1 Giăng 3:12). Chúng ta không biết dấu hiệu nào cho biết  Đức Chúa Trời chấp nhận của lễ từ A-bên dâng lên, có lẽ lửa đến từ thiên đàng thiêu đốt của lễ hay là Chúa đã phán rõ ràng trong sự kiện này? Danh từ  số nhiều “offerings” trong Hê-bơ-rơ 11:4 có thể hàm ý rằng mỗi lần A-bên dâng của lễ tại bàn thờ ông được sự chấp nhận từ thiên thượng, và Ca-in có lẽ đã ghi nhận điều này vì thế ông càng trở nên giận dữ và phẫn uất. “By faith Abel brought God a better offering than Cain did. By faith he was commended as righteous, when God spoke well of his offerings. And by faith Abel still speaks, even though he is dead” (Hêb. 11:4).

Thật là một điều đáng thương cho Ca-in, khi ông đến thờ phượng Đức Chúa Trời rồi ra về với một tấm lòng nung đốt những ý tưởng giết người!

Bạn có thể đặt câu hỏi cho Ca-in, bạn sẽ khám phá là thần học của ông nghe có vẻ hợp lý. Ca-in tin vào Đức Chúa Trời là Đấng sáng tạo mọi điều. Ông tin rẳng Đức Chúa Trời mong đợi sự thờ phượng và lời tạ ơn từ con người. Ca-in cho rằng cả ông và người em trai đều làm việc chăm chỉ để chia sẻ gánh nặng trong gia đình và giống nhau trước mặt Chúa. Nhưng ma quỉ cũng tin có một Đức Chúa Trời, tuy nhiên chúng nó run sợ và không được cứu (Gia-cơ 2:19). Trong sự kiện này có một vài điều Ca-in đã không làm theo ý Chúa. Đó là lý do mà sứ đồ Gia-cơ nói, “xác chẳng có hồn thì chết, đức tin không có việc làm cũng chết như vậy” (Gia-cơ 2:26).

Đức tin chết là đức tin lừa dối, nhưng nó không thể lừa dối Đức Chúa Trời. Đức tin thật nhận được sự cứu rỗi khiến cho người tín hữu trở nên một tạo vật mới. Người đó trao quyền cai trị đời sống cho một ông chủ mới, anh (chị) ta có những ưu tiên mới trong cuộc sống, anh ta có những động cơ và tình cảm mới với Đức Chúa Trời và những người chung quanh. Đức Chúa Jesus gọi A-bên là “người công bình” (Ma-thi-ơ 23:35), và sứ đồ Giăng cũng xác định hành động của A-bên được kể là công bình. Trong nhân cách và hành vi A-bên đã bày tỏ ông là người công bình.

SỰ CÔNG BÌNH DẪN ĐẾN LỜI CHỨNG TỐT

Sự công bình của A-bên không chỉ được tìm thấy trong đời sống và sự thờ phượng nhưng cũng trong sự chết của ông. A-bên đã bị giết chết bởi vì sự trung tín của ông trong hành động thờ phượng và hầu việc Đức Chúa Trời. Ông đã bị giết bởi một thành viên trong gia đình (Ma-thi-ơ 10:36). Ca-in là người con trai đầu lòng, nhưng Đức Chúa Trời đã bỏ qua Ca-in để chọn người em trai của ông làm hình bóng thực hiện lời hứa về Đấng cứu chuộc. Đây là hành động Chúa vẫn thường làm trong lịch sử tuyển dân. Trong Sáng thế ký 17:17-20, Đức Chúa Trời đã từ chối Ích-ma-ên, con đầu lòng của Áp-ra-ham mà chọn Y-sác. Và rồi sau đó Ngài cũng bỏ qua Ê-sau, con đầu lòng của Y-sác để ban ân huệ cho Gia-cốp. Gia-cốp đã đổi chỗ của Ru-bên là con trai đầu của ông với Lê-a mà chọn Giô-sép là con trai của ông với Ra-chên (Sáng 49:1-4). Sau đó Gia-cốp cũng đã chọn Ép-ra-im là đứa cháu nhỏ hơn thay vì Ma-na-se để chúc phước lành (Sáng 48:15-50). Thông điệp nào được đưa ra từ những câu chuyện này? Đức Chúa Trời từ chối đứa con đầu lòng, vì vậy chúng ta cần đứa con thứ hai được sinh ra từ thiên thượng (Giăng 3:3-7), nếu chúng ta  muốn vui hưởng sự ban phước của Đức Chúa Trời. Trong sự tể trị của Đức Chúa Trời, Ngài đã chọn những điều thấp kém để làm cho nó trở nên cao trọng (1 Cô-rin-tô 1:26-31).

Ca-in cố gắng che đậy tội lỗi kinh khủng của mình, nhưng tiếng của máu người em trai từ dưới đất kêu thấu đến Đức Chúa Trời. Điều này minh chứng Ca-in là kẻ đã ra tay với em mình (Sáng 4:9-12).

Trong Tiếng Anh, từ “người tuận đạo – martyr” có nguồn gốc từ một từ Hy lạp là “chứng nhân – witness”. Người tuận đạo là người phó dâng mạng sống mình để trở thành chứng nhân cho Đức Chúa Trời. A-bên là một chứng nhân – tuận đạo cho Chúa. Ông là người tuận đạo đầu tiên được Kinh Thánh ghi lại.

A-bên có nghĩa là “hư không” hay “không có ý nghĩa.” Nó tương tự như từ ngữ mà Sa-lô-môn đã sử dụng trong sách Truyền đạo ít nhất ba mươi tám lần. Một trong những giáo sư Đại học của tôi đã giải thích từ A-bên có nghĩa là: “những gì còn lại sau khi bong bóng xà phòng tan vỡ.” Tại sao A-đam và Ê-va đã chọn tên đó để đặt cho đứa con trai thứ hai của họ vẫn còn là một huyền nhiệm? Có lẽ đời sống của họ sau khi rời khỏi vườn Ê-đen đã trở nên vô nghĩa trong một thế giới gian ác, vì vậy họ đặt tên cho con trai mình như thế?

Nhưng sự sống và cái chết của A-bên thì không vô nghĩa hay trở thành một thảm kịch, vì A-bên đã được liên hiệp với Chúa Jesus Christ. Là những tín hữu, chúng ta đến “gần Đức Chúa Jêsus, là Đấng trung bảo của giao ước mới, và gần huyết rưới ra, huyết đó nói tốt hơn huyết của A-bên vậy.” (Hêb. 12:24). Trong khi huyết của A-bên từ dưới đất kêu vang tới Đức Chúa Trời thì huyết của Chúa Jesus bày tỏ lòng thương xót và sự tha thứ từ thiên đàng. Bởi vì Chúa Jesus “đã vào nơi rất thánh một lần thì đủ hết, không dùng huyết của dê đực và của bò con, nhưng dùng chính huyết mình, mà được sự chuộc tội đời đời” (Hêb. 9:12). A-bên đã chết như một người tuận đạo nhưng Chúa Jesus đã chết như một người chiến thắng và sống lại trở về trời trong vinh hiển.

Ao ước cháy bỏng của sứ đồ Phao-lô là Đấng Christ được tôn vinh trong thân thể ông: “dầu tôi sống hay chết, Đấng Christ sẽ được cả sáng trong mình tôi” (Phil 1:20). Và đó là những gì mà vị sứ đồ viết cho chúng ta trong 1 Cô-rin-tô 15 đề cập đến sự phục sinh kỳ diệu. Và đến câu cuối của chương 15, ông kết luận: “Vậy, hỡi anh em yêu dấu của tôi, hãy vững vàng chớ rúng động, hãy làm công việc Chúa cách dư dật luôn, vì biết rằng công khó của anh em trong Chúa chẳng phải là vô ích đâu” (1 Côr. 15:58).

“Hư không của sự hư không, hư không của sự hư không, thảy đều hư không.” Vua Sa-lô-môn đã viết như thế trong phần mở đầu của sách Truyền đạo. Đời sống là A-bên (hư không) từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc?

Không phải như vậy! Sứ đồ Phao-lô nói, “công khó của anh em trong Chúa chẳng phải là vô ích đâu” khi anh em phục vụ Chúa.

Đấng Christ đã phục sinh trong vinh hiển. A-bên đã được bào chữa là công bình trước mặt Chúa.

 

 

Bài 7

NÔ-Ê

Nô-ê làm các điều nầy y như lời Đức Chúa Trời đã phán dặn.   (Sáng 6:22)

Làm mọi điều theo như chỉ thị của Đức Chúa Trời không phải là một việc làm dễ dàng khi mà thế giới chung quanh chúng ta đang chuyển hướng nhanh chóng tới những điều gian ác. Tuy nhiên có ít nhất là bốn lần Kinh Thánh ghi lại trường hợp của Nô-ê đã làm mọi điều y như lời Đức Chúa Trời đã phán dặn (Sáng 6:22; 7:5, 9, 16).

Thân phụ của Nô-ê là Lê-méc, một hậu tự của Sết. Ông ta dễ bị nhầm lẫn với Ca-in Lê-méc là người có hai vợ và là kẻ giết người (Sáng 4:19-24). Lê-méc có con trai là Nô-ê khi ông đã 182 tuổi. Lê-méc làm nghề nông, ông cố gắng thu hoạch nông sản từ đất mà Đức Giê-hô-va đã rủa sả, và đó là lý do ông đặt tên cho con trai mình là Nô-ê – có nghĩa  yên nghỉ  hay an ủi (Sáng 5:8-29). Lê-méc nói về Nô-ê, “Đứa nầy sẽ an ủi lòng ta về công việc và về sự nhọc nhằn mà đất bắt tay ta phải làm”, nhưng ông không giải thích bằng cách nào mà Nô-ê có thể làm được điều đó. Lê-méc nhớ lời hứa của Đức Chúa Trời về một Đấng Cứu Rỗi sẽ đến chiến thắng ma quỉ và cất bỏ sự rủa sả (Sáng 3:14-15). Và có thể ông ta đặt kỳ vọng vào Nô-ê sẽ hoàn thành lời hứa đó của Đức Chúa Trời.

Dĩ nhiên Lê-méc đã không suy nghĩ hoàn toàn đúng, nhưng ông đang hướng đến một cứu cánh. Ở đây có những điểm tương đồng giữa Chúa Jesus và Nô-ê. Nô-ê là một người đóng tàu (xây dựng) và giảng đạo. Chúa Jesus cũng là người xây dựng những giá trị căn bản và giảng đạo. Khi Chúa Jesus khởi sự chức vụ của Ngài với công chúng, mọi người gọi Ngài là người thợ mộc (Mác 6:1-3), vì Ngài đã từng phụ giúp cho cha nuôi bảo dưỡng Giô-sép trong xưởng mộc suốt một thời gian dài cho tới khi bước ra thi hành chức vụ. Sứ đồ Phi-e-rơ đã nối kết Nô-ê và trận đại hồng thủy với công tác Đấng Christ (1 Phi-e-rơ 3:18-22). Nước lụt và những gì xảy ra trong thời Nô-ê mang một ý nghĩa hình bóng. Khi nước lụt đến, sự cứu hộ duy nhất có sẵn trong chiếc tàu của Nô-ê. Và hôm nay sự cứu rỗi duy nhất có sẵn trong Đấng Christ. Sứ đồ Phi-e-rơ cũng tuyên bố điều này trong sách Công vụ 4:12.

 

NÔ-Ê BƯỚC ĐI VỚI ĐỨC CHÚA TRỜI

Cũng giống như Hê-nóc trước đó, Nô-ê đồng đi cùng Đức Chúa Trời (Sáng 5:22; 6:9). Ông là một người công bình trước mặt Chúa và không có điều chi đáng chê trách với những người chung quanh. Sự công bình của ông được Đức Chúa Trời xác nhận vì ông được ơn trước mặt Chúa và tin cậy vào lời hứa của Ngài. Nô-ê và gia đình của ông được cứu bởi ân điển – giống như chúng ta ngày hôm nay (Sáng 6:8) nhờ vào đức tin nơi Chúa Jesus Christ (Êph. 2:8-9; Hêb. 11:7). Các thành viên trong gia đình của Nô-ê đồng thuận với ông trong cả đức tin và việc làm. “Nếu hai người không đồng ý với nhau, thì há cùng đi chung được sao?” (A-mốt 3:3). Tất cả mọi người trong gia đình Nô-ê đồng thuận với Chúa, vì vậy họ cùng bước đi với Ngài.

Khi chúng ta nhìn vào tình trạng gian ác của thế giới ngày hôm nay, chúng ta hiểu được những khó khăn mà gia đình Nô-ê phải chịu đựng khi họ kiên trì bước đi với Đức Chúa Trời. Người công chính vui hưởng sự bình an với Chúa nhưng họ phải chịu đựng những khó khăn từ phía những người vô tín, đối nghịch với Ngài. “Công bình sẽ sanh ra bình an, trái của sự công bình sẽ là yên lặng và an ổn mãi mãi” (Ê-sai 32:17). Nhưng “ai làm ác thì ghét sự sáng và không đến cùng sự sáng” (Giăng 3:20). Ngày hôm nay chúng ta rất dễ phàn nàn vì có một số người tấn công, khủng bố các Cơ đốc nhân, nhưng Nô-ê ngày xưa đã từng đối lập với cả một thế giới chống nghịch với ông.

 

NÔ-Ê CÔNG BỐ SỨ ĐIỆP CỦA ĐỨC CHÚA TRỜI

 

Người ta thường quên rằng Nô-ê không chỉ là người đóng tàu nhưng ông cũng là “thầy giảng đạo công bình” (2 Phi-e-rơ 2:5). Là một người đóng tàu, ông chuẩn bị cho sự phán xét sắp đến. Còn trong tư cách là người giảng đạo ông kêu gọi tội nhân ăn năn và mời gọi họ tìm đến sự an ninh trong con tàu mà ông đang trong tiến trình hoàn thành. Nô-ê là một người công chính vì vậy ông có đủ tư cách công bố sứ điệp của Đức Chúa Trời về sự công chính (Đọc Ê-xê-chi-ên 14:14, 20), nhưng con người không chú ý gì cả đến sứ điệp của ông. Trước đó trong Sáng thế ký 6:3, Đức Chúa Trời tuyên phán, “đời người sẽ là một trăm hai mươi năm mà thôi”, sau khi tổ phụ loài người sa ngã. Nhưng rồi sau đó cả nhân loại tiếp tục lún sâu vào sự gian ác. Điều này sẽ dẫn đến sự phán xét của Chúa (Sáng 6:5-6). Nhưng Nô-ê là một “người công bình trọn vẹn, được ơn trước mặt Đức Giê-hô-va”. Ông và gia đình gồm 8 người được cứu khỏi sự phán xét trong cơn nước lụt. Quí vị là những người giảng đạo, giáo viên dạy Kinh Thánh, nhà truyền giáo hay chứng nhân cho Chúa cảm thấy mọi nỗ lực của chúng ta dường như thất bại trong công tác phục vụ Chúa, thì hãy nhớ đến trường hợp của Nô-ê. Sự kiên nhẫn và trung tín của Nô-ê là bài học nhắc nhở mỗi chúng ta.

Nô-ê được Chúa kêu gọi để giảng, công bố sự công bình cho dân chúng đang sống trong sự không công bình, vì vậy sứ điệp của ông không được ưa chuộng và phổ biến vào thời đó. Trước Nô-ê, một người khác là Hê-nóc đã công bố sứ điệp của Đức Chúa Trời trong một thời đại gian ác (Giu-đe 14-15), nhưng sau khi Hê-nóc được cất lên trời thì mọi thứ trên đất không trở nên tốt hơn chút nào. “Đức Giê-hô-va thấy sự hung ác của loài người trên mặt đất rất nhiều, và các ý tưởng của lòng họ chỉ là xấu luôn… Thế gian bấy giờ đều bại hoại trước mặt Đức Chúa Trời và đầy dẫy sự hung ác” (Sáng 6:5; 11). Những gì mà “nền văn minh” của Ca-in đem lại là đáng hổ thẹn và Đức Chúa Trời phải nhịn nhục chờ đợi để chuẩn bị kết thúc nó.

NÔ-Ê VÂNG PHỤC CÁC MỆNH LỆNH CỦA CHÚA

 

Mục đích chiếc tàu của Nô-ê là để bảo tồn con người và những loài động vật sống. Hành động đóng tàu trong một thời gian dài của Nô-ê cũng là một sứ điệp mang tính cảnh báo con người vào thời đó. Rõ ràng là vào lúc đó trên thế giới không có mưa cho đến khi nước lụt đến (Sáng 2:4-6; Hêb 11:7), vì vậy những người chung quanh tự hỏi tại sao Nô-ê và các con trai của ông lại đóng một chiếc tàu trên đất khô? Nô-ê công bố sứ điệp của Chúa về sự đoán phạt sắp đến, mọi người cười chế nhạo ông. Họ tiếp tục ăn uống, tiệc tùng, cưới gã cho đến ngày Nô-ê vào tàu. Chúa Jesus phán dạy rằng thế giới chúng ta đang sống cũng sẽ như thế trước khi Chúa tái lâm (Mat 24:36-41).

Đức Chúa Trời ban cho Nô-ê những hướng dẫn cụ thể khi ông đóng con tàu đi vào lịch sử, cũng như sau đó Chúa ban cho Môi-se những chỉ dẫn chi tiết trong việc thiết kế đền tạm (Xuất 25:9, 40; Hêb 8:5). Đa-vít cũng nhận được điều đó khi lên kế hoạch xây dựng đền thờ (1 Sử ký 28: 11-19). Khi chúng ta vâng phục Đức Chúa Trời trong mỗi bước đi, Ngài sẽ chỉ cho chúng ta biết con đường sự sống (Thi 16:11; 23:3).

Khi công việc đóng tàu hoàn tất, Đức Chúa Trời đưa các thú vật từng cặp, đực và cái , trống và mái  đến và Nô-ê dẫn chúng vào tàu để bảo tồn sự sống của chúng (Sáng 6:19-20; 7:8,9,15).  Nô-ê đưa gia đình vào tàu theo mạng lệnh của Đức Chúa Trời, và Chúa đóng cửa tàu lại (Sáng 7:1, 16). D. L. Moody đã nói, “Nô-ê bước vào tàu trước tiên, kế đến là người vợ và cả gia đình theo ông. Nô-ê đã có một đời sống công chính và khiến cho con cái tin tưởng cha của chúng nó. Nếu cha mẹ không bước vào tàu thì làm thế nào mong đợi con cái bước theo”. Sẽ là một bi kịch khi đưa dẫn người khác vào con tàu cứu rỗi nhưng trong đó không có gia đình của chúng ta!

TÍNH KIÊN ĐỊNH CỦA NÔ-Ê

Nô-ê đã công bố sứ điệp của Chúa và đóng tàu trong suốt một trăm hai mươi năm. Ông đã bước đi cùng Chúa và tìm kiếm điều đẹp lòng Ngài.  Khi Đức Chúa Trời truyền lệnh cho Nô-ê, “Ngươi và cả nhà ngươi hãy vào tàu” thì sau đó bảy ngày, mưa bắt đầu rơi xuống trên khắp đất (Sáng 7:4). Gia đình Nô-ê và các thú vật đã ở trên tàu trong một năm mười bảy ngày (Sáng 8:13-14). Một số giáo phụ của hội thánh nói rằng những người ở trên chiếc tàu Nô-ê cũng giống như các tín hữu ở trong hội thánh ngày nay: nếu không có sự đoán phạt bên ngoài, bạn sẽ không bao giờ đứng ở bên trong. Ngay cả khi nước đã giảm bớt trên mặt đất, Nô-ê vẫn phải chờ đợi chỉ dẫn từ Đức Chúa Trời để bước ra khỏi tàu. Ông đã vâng phục Chúa trong mỗi chi tiết của đời sống (Sáng 8:13-19).

Khả năng chờ đợi sự hướng dẫn của Đức Chúa Trời đánh dấu cho đức tin và sự trưởng thành thuộc linh của một người. Nô-ê là mẫu người đó. “Bất cứ ai tin sẽ chẳng hành động gấp rút” (Ê-sai 28:16).

 

SỰ THỜ PHƯỢNG CỦA NÔ-Ê

 

Không có phần Kinh Thánh nào ghi lại rằng Đức Chúa Trời truyền lệnh Nô-ê thiết lập bàn thờ và dâng các của lễ. Tuy nhiên Nô-ê đã làm một số điều để đáp lại ân điển và sự thương xót mà Đức Chúa Trời đã ban cho ông và gia đình qua sự kiện nước lụt. Khi nghiên cứu về trường hợp của Ca-in, chúng ta biết rằng giá trị của lễ dâng lên cho Đức Chúa Trời tùy thuộc vào tấm lòng biết ơn của người thờ phượng. Nô-ê là một người có tấm lòng đó. Ông là người thuộc về “cõi sáng tạo mới”, hành động đầu tiên của ông là dâng hiến tấm lòng và linh hồn ông cho Đức Chúa Trời. Ông  qui tất cả mọi vinh hiển về cho Đấng đã cứu gia đình ông.

Đức Chúa Trời hài lòng với Nô-ê, Ngài bảo đảm rằng trong tương lai thế giới mới sau Nô-ê sẽ không có trận lụt nào khác, chu kỳ luân chuyển bốn mùa trên đất sẽ không bị gián đoạn. Dấu hiệu cho giao ước này của Chúa sẽ là hình ảnh cầu vồng lần đầu tiên xuất hiện. Đây là dấu hiệu nhắc chúng ta biết rằng Đức Chúa Trời không bao giờ quên đi những lời hứa của Ngài.

 

 

HÀNH ĐỘNG XẤU HỔ CỦA NÔ-Ê

Nô-ê làm mọi điều theo lời Đức Chúa Trời phán dạy, ngoại trừ là ông đã  “uống rượu say, rồi lõa thể ở giữa trại mình” (Sáng 9:20-24). Kinh Thánh ghi lại rất trung thực những ưu và khuyết điểm của các tổ phụ đức tin, không bỏ sót những thất bại của họ. Áp-ra-ham đã hai lần nói dối về mối quan hệ thật sự giữa ông và người vợ Sa-ra. Và đến lượt Y-sác, con trai của Áp-ra-ham cũng theo gương xấu của cha. Môi-se đã phạm lỗi lầm khi dùng gậy đập vào hòn đá trong đồng vắng thay vì nói. Đa-vít đã phạm tội tà dâm cùng Bát-sê-ba, rồi sau đó dùng thủ đoạn để đưa chồng của Bát-sê-ba ra chiến trường chịu chết. Phi-e-rơ đánh mất dũng khí và chối thầy mình đến ba lần.

Một vài sinh viên Trường Kinh Thánh cảm nhận rằng Nô-ê đã không chịu trách nhiệm về những gì đã xảy ra. Họ đưa ra giả thuyết là sau trận đại hồng thủy đã có nhiều điều thay đổi đến trên trái đất và bầu khí quyển. Nô-ê đã thấy một vài điều mà trước đây ông chưa hề thấy. Nhưng nếu như mùi vị lạ thường của sự lên men từ các trái nho làm ông phấn khởi quá mức không kềm chế đã dẫn ông đến chỗ uống nhiều rượu, thì tại chỗ này nói lên rằng Nô-ê đã không kiểm soát được bản thân. Và hậu quả là ông đã say rượu và lõa thể. Hai hành động đáng xấu hổ này thường song hành với nhau (Ca thương 4:21; Ha-ba-cúc 2:15-16).

Khi đối chiếu Sáng 9:24 và 10:21, chúng ta biết rằng Cham là người con trai nhỏ nhất của Nô-ê. Gia-phết lớn nhất và Sem ở chính giữa. Sem được gọi tên đầu tiên bởi vì anh ta được ban cho phước hạnh vượt trỗi và được đối xử như đứa con đầu lòng (Sáng 9:26). Đây cũng là một trường hợp trong Kinh Thánh mà người con thứ nhì “thay thế” chỗ của người con thứ nhất. Cham đã không tôn trọng cha mình, và Nô-ê đã công bố sự rủa sả trên các con cái của Cham (bao gồm Ca-na-an là đứa con nhỏ nhất) phải làm nô lệ cho dòng dõi của Sem  (Sáng 9:26; 10:6). Lịch sử cho biết rằng dân xứ Ca-na-an là một dân cực kỳ gian ác (Lê-vi ký 18), và đó chính là lý do mà Môi-se muốn tuyển dân Israel phải tiêu diệt họ. Còn những ai được sống sót phải trở thành nô lệ cho tuyển dân.  Lẽ ra tôi không cần phải có thêm chú thích này, nhưng vì lời nguyền của Nô-ê đã không ảnh hưởng gì đến các chủng tộc da màu. Vậy thì lời nguyền đó vẫn còn nguyên giá trị của nó.

Tại sao Môi-se tường thuật sự kiện say rượu của Nô-ê và hành động thiếu khôn ngoan của Cham? Lý do là sự kiện này nhấn mạnh đến dòng dõi của Sem, đặc biệt là Áp-ra-ham (Sáng 11:10 – 12:9) và dòng dõi của Ca-na-an sẽ có một vị trí đầy thử thách trong lịch sử tuyển dân. Nhưng vẫn còn một nguyên nhân khác: Đức Chúa Trời muốn nhắc nhở chúng ta về những tổ phụ đi trước đều là những con người khiếm khuyết, tội lỗi. Nô-ê là một con người vĩ đại, làm những việc vĩ đại. Nhưng ông đã không có một kết thúc tốt. Và chúng ta, không miễn trừ ai cũng có thể giống như Nô-ê nếu không học được bài học lịch sử này. “Nô-ê làm các điều nầy y như lời Đức Chúa Trời đã phán dặn” ngoại trừ một điều: uống rượu say. Nếu chúng ta muốn có một kết thúc tốt, chúng ta phải thận trọng trong đời sống cá nhân. Bài học này thật đáng giá cho chúng ta hôm nay.

 

 

 

Bài 8

ÁP-RA-HAM

“Bởi đức tin, Áp-ra-ham vâng lời Chúa gọi, đi đến xứ mình sẽ nhận làm cơ nghiệp: người đi mà không biết mình đi đâu.”  (Hêb 11:8)

Geoffrey A. Studdart-Kennedy, một nhà thơ cũng là một thầy dòng đã viết: “Đức tin là không tin vào những điều sai trật bất chấp những bằng chứng; Đức tin là vâng lời Đức Chúa Trời bất chấp những hậu quả.”

Ba người bạn của Đa-ni-ên hiểu rõ sống bởi đức tin có ý nghĩa gì. Họ có thể can đảm tuyên bố với vua Nê-bu-cát-nết-sa:

 Nầy, hỡi vua! Đức Chúa Trời mà chúng tôi hầu việc, có thể cứu chúng tôi thoát khỏi lò lửa hực, và chắc cứu chúng tôi khỏi tay vua.  Dầu chẳng vậy, hỡi vua, xin biết rằng chúng tôi không hầu việc các thần của vua, và không thờ phượng pho tượng vàng mà vua đã dựng (Đa-ni-ên 3:17-18). Đây chính là đức tin – vâng lời Chúa bất chấp những hậu quả theo sau. Đây là loại đức tin mà Áp-ra-ham thực hành, và chúng ta đáng phải bước theo gương mẫu này.

Tin cậy Đức Chúa Trời không có nghĩa là ngồi xuống và vui hưởng những cảm giác dễ chịu trong khi chúng ta suy nghĩ đến những điều tốt đẹp. Tin cậy Đức Chúa Trời có nghĩa là vâng lời Ngài, dám đứng lên đối diện với những thử thách nghiệt ngã mà không sợ hãi. Những minh họa sinh động cho điều này là Giô-suê và đạo binh Israel  vượt qua sông Giô-đanh chinh phục miền đất hứa Ca-na-an. Đó là thiếu niên Đa-vít dũng cảm đối diện và chiến thắng kẻ thù khổng lồ Gô-li-át. Hay như hoàng hậu Ê-xơ-tê đã có một lời tuyên bố bất hủ đi vào lịch sử: “Nếu tôi phải chết thì tôi chết”. Và đó là trinh nữ Ma-ri ở Na-xa-rét đã nói với thiên sứ Gáp-ri-ên: “Tôi đây là tôi tớ Chúa, xin sự ấy xảy đến cho tôi như lời người truyền.” Và còn nhiều trường hợp khác trong Kinh Thánh…

Bên cạnh Chúa Jesus Christ, có thể nói rằng tổ phụ Áp-ra-ham là một trong những tấm gương lớn về đức tin được tìm thấy trong Kinh Thánh. Từ Sáng thế ký 11:27 đến chương 25:11 chúng ta có thể học tập những bước phiêu lưu của đức tin Áp-ra-ham và tránh những vết xe đổ của ông. Áp-ra-ham thỉnh thoảng có những lầm lỗi giống như tất cả chúng ta. Nhưng trong phương diện tổng quát, đời sống của ông được đánh dấu qua sự trung tín vâng lời Đức Chúa Trời. Bất luận Chúa kêu gọi ông làm điều gì, ông tin rằng sự kêu gọi của Ngài luôn bao hàm sự giúp đỡ thiên thượng cho phép ông thực hiện mạng lệnh của Ngài. Vì vậy ông bày tỏ đức tin qua hành động vâng lời Chúa trong những tình huống khó khăn. Áp-ra-ham đã có thể đi trọn con đường đức tin từ những lời hứa giới hạn của Đức Chúa Trời. Còn về phần chúng ta có toàn bộ lời hứa của Chúa trong Kinh Thánh, chúng ta có ưu thế hơn nhiều so với tổ phụ!

Vì vậy chúng ta đáng phải học tập những bài học từ cuộc đời Áp-ra-ham để đáp ứng bằng hành động vâng lời trước sự kêu gọi của Đức Chúa Trời.

CHÚNG TA ĐƯỢC KÊU GỌI ĐỂ BƯỚC TỚI MỘT TƯƠNG LAI CHƯA BIẾT TRƯỚC

Bởi đức tin, Áp-ra-ham vâng lời Chúa gọi, đi đến xứ mình sẽ nhận làm cơ nghiệp, người đi mà không biết mình đi đâu. (Hêb 11:8). Ở tuổi bảy mươi lăm, Áp-ra-ham nói lời từ biệt với Cha-ran, rồi từ đó đi đến Ca-na-an (Sáng 11:27 – 12:9). Chúng ta có thể nào biết nhiều hơn về hành trình của Áp-ra-ham, khi mà Kinh Thánh chỉ ghi lại rất sơ lược về những nơi ông đã đi qua? Nhưng đây là điều chúng ta biết: Áp-ra-ham vâng lời Đức Chúa Trời mỗi ngày, từng bước ông tin cậy vào sự dẫn dắt của Ngài, và Chúa đã không làm ông thất vọng.

Ngày hôm nay chúng ta ít khi đi theo cách đó của Áp-ra-ham. Những trợ giúp của các phương tiện hiện đại như hệ thống định vị GPS được nối kết với điện thoại thông minh, máy tính bảng và các công ty tổ chức các chuyến đi du lịch đều cho chúng ta biết cụ thể mỗi địa điểm đi qua với thời gian rõ ràng tương ứng với từng loại phương tiện. Và chúng ta ung dung lên đường.

Nhưng Áp-ra-ham thì khác, ông không hề biết nơi mình sẽ đi tới. Nhưng nếu chúng ta sử dụng tất cả những trợ giúp nói trên, chúng ta cũng thừa nhận rằng chúng ta không biết chắc về nơi mình đang đi tới. Chúng ta lên kế hoạch, nhưng rất có thể những điều ngoài mong đợi sẽ xảy ra. Tôi đã trải qua một kinh nghiệm đáng nhớ: Tôi đang lái xe trên đường về nhà vào một buổi tối kia nhưng tôi đã không về đến nhà cho mãi đến hai tuần sau đó. Một tài xế say rượu đã tông vào xe tôi với vận tốc trên 80 miles/1 giờ. Tôi được đưa vào bệnh viện cấp cứu và phải ở trong đó cho đến khi bình phục. Tạ ơn Chúa, tôi vẫn còn sống trở về nhà, và vui hưởng ngày lễ Phụ thân với các con tôi ngay sau khi rời bệnh viện. Làm thế nào chúng ta có thể biết chắc chắn nơi mình sẽ đến?

1. Parker, một tác giả của các bài Thánh Ca đã viết:

Chúa nắm giữ chìa khóa của tất cả những điều chưa biết, và tôi rất vui.

Nếu bàn tay khác nắm lấy chìa khóa ấy

Hoặc nếu Ngài tin tưởng giao nó cho tôi

Tôi sẽ rất buồn

Nếu những sự chăm sóc cho ngày mai của chúng ta có sẵn ở đây thì sao?

Tôi thà để Ngài bày tỏ từng ngày

Và như giai điệu của một bài ca

“Ý chỉ của Ta là tốt nhất”

Tôi không thể đọc các kế hoạch tương lai của Ngài, nhưng tôi biết điều này:

Tôi thấy nụ cười trên khuôn mặt của Ngài

Và tất cả những nơi ẩn náu trong ân điển Ngài

Trong khi ở đây, dưới đất này

Có đủ nhu cầu cho tôi – bao gồm tất cả các mong muốn của tôi, và vì vậy tôi yên nghỉ

đối với những gì tôi không thể làm, nhưng Ngài biết hết

Và trong sự chăm sóc của Ngài, tôi đã được cứu chuộc

Hưởng phước hạnh mãi mãi.

 

Rất có thể Áp-ra-ham cũng hát điệp khúc trên đây khi ông đi con đường đức tin theo Chúa từng ngày. Ông được kêu gọi đi tới một tương lai không biết trước, và ông đã đáp ứng với Chúa qua sự vâng lời.

CHÚNG TA ĐƯỢC KÊU GỌI ĐI ĐẾN MỘT NƠI CHỐN THỨ HAI

Khi đang tập chú vào đời sống đức tin của Áp-ra-ham, chúng ta sẽ không quá quan tâm đến những lỗi lầm của ông tại Ai-cập. Áp-ra-ham đã thẳng tiến đến Ca-na-an, xây dựng bàn thờ và bày tỏ đời sống tin kính với Đức Chúa Trời. Tuy nhiên trong đời sống đức tin, có thời gian cho một người kết thúc một sự thử nghiệm, và rồi một thử nghiệm khác sẽ xảy ra sau đó. Trong suốt nhiều năm tôi được thôi thúc để viết một quyển sách với tựa đề “Luôn Luôn Có Một Điều Gì Đó Sẽ Xảy Ra”.

Khi Áp-ra-ham được kêu gọi đi ra khỏi quê hương, ông cũng chia tay với gia đình và những người thân thuộc của mình (Sáng 12:1). Ông dẫn theo  “Sa-rai, vợ mình, Lót, cháu mình, cả gia tài đã thâu góp, và các đầy tớ đã được tại Cha-ran, từ đó ra, để đi đến xứ Ca-na-an.” sau khi Tha-rê, cha của Áp-ra ham qua đời tại Cha-ran. Có một sai lầm của Áp-ra-ham ở đây, vì người cháu trai Lót đã gây nên nan đề cho ông. Sáng thế ký ghi lại, “Lót cùng đi với Áp-ram, cũng có chiên, bò, và trại.  Xứ đó không đủ chỗ cho hai người ở chung, vì tài vật rất nhiều cho đến đỗi không ở chung nhau được.  Trong khi dân Ca-na-an và dân Phê-rê-sít ở trong xứ, xảy có chuyện tranh giành của bọn chăn chiên Áp-ram cùng bọn chăn chiên Lót”. Thế rồi từ đó Áp-ra-ham và Lót phân rẽ nhau về mặt địa lý. Lót chọn lấy cho mình phần đất tốt theo cách nhìn cá nhân, còn Áp-ra-ham tiếp quản phần còn lại là phần không được Lót đánh giá cao.

Nếu Lót là một người trưởng thành thuộc linh, anh ta sẽ hành động theo một hướng khác. Nhưng không như vậy, con người này chỉ thấy lợi ích cá nhân và chọn lấy cho mình vị trí ưu thế hơn người bác Áp-ra-ham. Còn Áp-ra-ham là một người tin kính, ông đi theo tấm lòng của Đức Chúa Trời. Ông chọn nơi thứ hai, còn để cho Lót được quyền ưu tiên. Lót là người gây nên nan đề, trong khi Áp-ra-ham là người hòa giải (làm cho những người khác trở nên hòa thuận với nhau). Lót đo lường mọi thứ theo tiêu chuẩn của Ai-cập (Sáng 13:10) trong khi Áp-ra-ham tìm kiếm vinh hiển từ Đức Chúa Trời. Dân Ca-na-an và dân Phê-rê-sít nhìn vào đời sống của hai bác cháu Áp-ra-ham (Sáng 13:7). Áp-ra ham muốn trở nên một chứng nhân tốt giữa những người ngoại bang. Ông bước đi bởi đức tin, tin rằng những vùng đất mà Đức Chúa Trời ban cho sẽ thuộc về mình. Còn Lót bước đi bởi mắt thấy (Sáng 13:10). Lót nhìn chăm vào Sô-đôm nhưng Áp-ra-ham “chờ đợi một thành có nền vững chắc, mà Đức Chúa Trời đã xây cất và sáng lập” (Hêb 11:10; 13-16). Áp-ra-ham hướng đến những giá trị đời đời, không phải là những gì trông có vẻ hấp dẫn nhưng rồi sẽ phai tàn tại Ai-cập.

Điều gì tạo nên sự khác biệt khi chúng ta phải tiếp nhận một nơi chốn thứ hai, một chỗ mà người khác không muốn, miễn là Chúa Jesus Christ được vinh hiển? Đức Chúa Trời đã hài lòng về Áp-ra-ham và ban cho ông mọi điều tốt đẹp trong sự kiểm soát thần thượng của Ngài. Áp-ra-ham không bao giờ đọc Ma-thi-ơ 6:33 nhưng ông đã thực hành câu Kinh Thánh ấy. Ông tiếp tục bước đi bởi đức tin.

CHÚNG TA ĐƯỢC KÊU GỌI ĐỂ GIÚP ĐỠ MỘT NGƯỜI NÀO ĐÓ NHẬN SỰ CỨU RỖI MÀ DƯỜNG NHƯ ANH (CHỊ) ẤY KHÔNG XỨNG ĐÁNG

Lót đã chọn vùng đất xinh tươi màu mỡ bên sông Giô-đanh không chỉ vì nó gần nguồn nước với đồng cỏ xanh rì, nhưng cũng vì ông đã nhìn thấy Sô-đôm. Và rồi ông đã di chuyển đến thành phố đó. Nhưng điều này lại là một tai nạn cho Lót (Sáng 13:12, 14:12). Khi các vua trong vùng phát động chiến tranh, Vua của Sô-đôm thua trận và Lót nghiễm nhiên trở thành phu tù. Lúc này Áp-ra-ham vui hưởng sự bình an trong lều trại của mình, không bị ảnh hưởng gì với cuộc chiến. Nhưng Lót đã gặt hái chính xác những gì anh ta xứng đáng nhận. Áp-ra-ham không bỏ rơi Lót trong tình cảnh đó, ông đã giải cứu Lót và các cư dân của Sô-đôm bằng một chiến thuật khôn ngoan. Lót có lẽ sẽ không bao giờ làm được điều mà Áp-ra-ham đã làm.

Từ kinh nghiệm này, lẽ ra Lót nên đi theo con đường tin kính, thờ phượng Chúa giống như Áp-ra-ham là bác của mình. Nhưng anh ta đã không làm như thế. Khi Đức Chúa Trời quyết định phá hủy Sô-đôm và các thành phố khác trong vùng đồng bằng, Áp-ra-ham đã biện hộ và cầu thay cho dân cư trong thành phố. Lót sống trong Sô-đôm không hay biết gì cả về tai họa sắp xảy đến. Tại sao? “Đức Giê-hô-va kết bạn thiết cùng người kính sợ Ngài. Tỏ cho người ấy biết giao ước của Ngài.” (Thi 25:14). Lót không có sự kính sợ Chúa, vì vậy ông không biết những điều hệ trọng sắp xảy ra.

Biết những loại người gian ác sống trong Sô-đôm, hầu hết chúng ta sẽ bằng lòng khi nhìn thấy họ bị tiêu diệt. Nhưng Áp-ra-ham không như vậy. Ông cầu thay cho họ. Vì cớ đức tin và tấm lòng yêu thương con người của Áp-ra-ham, Đức Chúa Trời đã cứu Lót không bị hủy diệt chung với các thành tội lỗi (Sáng 19 và đặc biệt là xem câu  29). Chính đức tin và sự trung tín của Áp-ra-ham đã đem sự cứu rỗi đến cho Lót và hai cô con gái của Lót. Nhưng sau đó không lâu Lót phạm tội loạn luân với hai cô con gái của mình. Việc làm đáng xấu hổ này đã sản sinh ra hai dân tộc Am-môn và Mô-áp. Các dân tộc này là những kẻ thù của tuyển dân Israel. Đây có phải là hậu quả cho hành động cao đẹp của ông bác Áp-ra-ham dành cho Lót!

Bạn có bao giờ khước từ những quyền lợi của mình để giúp đỡ cho một người, rồi sau đó chính anh (chị) ta đem đến cho bạn những rắc rối? Bạn có bao giờ cầu nguyện xin Chúa cứu giúp cho những người đang ở trong những tình huống nguy kịch, mặc dù họ không xứng đáng để bạn cầu thay? Khi ấy bạn hãy đọc lại những câu Kinh Thánh trong Ma-thi-ơ 5:38-40 và Ga-la-ti 6:1-2 rồi đầu phục Lời của Chúa. Bạn cũng có thể bắt chước Chúa Jesus để cầu nguyện, “Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì.” (Lu-ca 23:34)

CHÚNG TA ĐƯỢC KÊU GỌI ĐỂ CHỜ ĐỢI

Đời sống đức tin không chỉ bao hàm công tác của Chúa đụng chạm đến với người khác thông qua chúng ta, mà còn là những công việc của Thánh Linh thực hiện bên trong đời sống của chúng ta. Đức Chúa Trời muốn chúng ta kinh nhiệm tình yêu và ân điển của Ngài hầu cho chúng ta có thể hoàn thành mục đích của Ngài. Chúng ta bước đi bởi đức tin và chúng ta cũng chờ đợi bởi đức tin. Hành động chờ đợi cũng quan trọng như hành động bước đi.

Trong Sáng thế ký 15 Đức Chúa Trời đã đem Áp-ra-ham đến với trải nghiệm được gọi là “đêm tối của linh hồn”. Áp-ra-ham bị “một cơn kinh hãi, tối tăm nhập vào” (câu 12). Hậu quả của điều này là sau đó tổ phụ đức tin Áp-ra-ham trở nên bối rối, do dự và đặt câu hỏi với Đức Chúa Trời là tại sao Chúa chưa ban cho ông và Sa-ra một đứa con trai theo như lời Ngài hứa?

Đức Chúa Trời cho phép những trải nghiệm đến với chúng ta lúc giữa đêm khuya, lúc ấy chúng ta có thể nhìn xem các vì sao trên bầu trời trong cõi không gian tĩnh mịch và nghe được tiếng phán êm dịu nhỏ nhẹ của Ngài, xác nhận những gì Ngài đã hứa với chúng ta. Đức Chúa Trời đã lập giao ước với Áp-ra-ham trong đêm và bảo đảm rằng dòng dõi ông sẽ đông như sao trên trời và nhận được đất, thậm chí là nhận những lãnh thổ từ mười dân tộc ngoại bang khác nhau. Áp-ra-ham sẽ gặp khó khăn khi nghe một lời hứa như vậy? Vâng, nhưng chính điều này đã làm cho đức tin của ông được lưu danh hậu thế và truyền cảm hứng đến cho nhiều thế hệ!

Nhưng rồi thời gian trôi qua, Áp-ra-ham và Sa-ra trở nên mất kiên nhẫn khi chưa nhìn thấy thực tế những gì Chúa hứa. Sa-ra phác thảo một kế hoạch riêng nhằm thúc đẩy cho lời hứa của Đức Chúa Trời trở thành hiện thực (Sáng 16). Đức tin là sống nhờ lời hứa của Chúa chứ không phải là lập một kế hoạch khôn ngoan theo ý riêng. Thế nhưng Áp-ra-ham đã nghe theo lời của Sa-ra, và đây là một sự trượt ngã của đức tin. Áp-ra-ham đã tin cậy Đức Chúa Trời trong đêm tối, nhưng giờ đây ông lại nghi ngờ lời hứa của Chúa giữa ban ngày!
Chờ đợi Đức Chúa Trời là yếu tố cần thiết cho sự trưởng thành đức tin. Nhưng đi trước ý muốn của Chúa và chạy theo kế hoạch riêng sẽ gây nên lắm nan đề. Điều đó có nghĩa là phước hạnh tốt nhất mà Chúa dành cho chúng ta có thể bị trôi mất.

CHÚNG TA ĐƯỢC KÊU GỌI ĐỂ CHO ĐI NHỮNG GÌ CHÚNG TA YÊU MẾN

Đức Chúa Trời giữ lời hứa của Ngài và theo đúng thời điểm Ngài sẽ ban cho Áp-ra-ham một đứa con trai. Y-sác sẽ là tên của nó (Sáng 17:17). Y-sác có nghĩa là “cười”, bởi vì cả Áp-ra-ham và Sa-ra đều cười khi nghe nói đến viễn cảnh có con trai, lúc mà cả hai đều đã lớn tuổi (Sáng 17:17; 18:13-15; 21:6-7). Có thể lắm những người khác cũng cười về chuyện này!

Thế nhưng sau đó khi Y-sác đã được sinh ra theo lời hứa của Đức Chúa Trời, thì Ngài lại yêu cầu Áp-ra-ham dâng con trai Y-sác làm một sinh tế. Lần đầu tiên từ “yêu – love” được dùng trong Kinh Thánh (Sáng 22:2) [Then God said, “Take your son, your only son, whom you love—Isaac—and go to the region of Moriah. Sacrifice him there as a burnt offering on a mountain I will show you.” (Genesis 22:2).] Trong câu này Đức Chúa Trời xác nhận là Áp-ra-ham yêu con trai của ông (Cần lưu ý rằng Ích-ma-ên không được Chúa xác nhận như vậy mặc dù anh ta là con trai đầu tiên của Áp-ra-ham). Trong Tân Ước từ “yêu” được xuất hiện lần đầu tiên trong Ma-thi-ơ 3:17. Câu này Đức Chúa Cha xác nhận tình yêu của Ngài dành cho Đức Chúa Con Jesus Christ. Tại sao Đức Chúa Trời ban cho vợ chồng Áp-ra-ham một đứa con trai mà họ rất mực thương yêu, rồi sau đó lại truyền lệnh cho họ dâng nó lên làm của lễ?

Đây rõ ràng là bài trắc nghiệm đức tin lớn nhất dành cho Áp-ra-ham. Bởi vì đức tin mà chưa qua thử nghiệm thì nó không đáng tin cậy. Sự thử nghiệm đức tin mà Đức Chúa Trời cho phép xảy đến trên đời sống của chúng ta, là nhằm để giúp đỡ chúng ta khám phá chính mình. Trong những hoàn cảnh nghiệt ngã nhất, chúng ta có còn đứng vững trên lời hứa của Đức Chúa Trời hay sẽ bị chao đảo? Áp-ra-ham đã tập chú vào sự thành tín của Chúa. Ông nhìn vào những lời hứa trong giao ước của Ngài với ông và tìm kiếm vinh quang của Đức Chúa Trời trong sự vâng phục trọn vẹn. Có thể nói rằng Đức Chúa Trời không muốn con trai của Áp-ra-ham (dành cho của lễ thiêu), nhưng Ngài muốn tấm lòng của ông – tấm lòng của sự vâng phục.

Điều căn bản của đời sống Cơ đốc là chúng ta dám cho đi những gì Đức Chúa Trời đã ban cho chúng ta. Nếu không thì phước hạnh mà chúng ta nhận được từ Chúa có thể sẽ trở nên những hình tượng đứng giữa Đức Chúa Trời và chúng ta. Đức tin của Áp-ra-ham được bày tỏ qua hành động dâng Y-sác. Tác giả sách Hê-bơ-rơ đã viết:

Bởi đức tin, Áp-ra-ham dâng Y-sác trong khi bị thử thách: người là kẻ đã nhận lãnh lời hứa, dâng con một mình, là về con đó mà Đức Chúa Trời có phán rằng: Ấy bởi trong Y-sác mà ngươi sẽ có một dòng dõi lấy tên ngươi mà kêu.SaSt 21:12

 Người tự nghĩ rằng Đức Chúa Trời cũng có quyền khiến kẻ chết sống lại; cũng giống như từ trong kẻ chết mà người lại được con mình (Hêb 11:17-19). Kinh nghiệm thuộc linh ở đây là: cùng chết với Đấng Christ, thì cũng sẽ cùng sống với Ngài (Rô-ma 6:8) trong một sự sống dư dật. Khi Đức Chúa Trời kêu gọi chúng ta dâng cho Ngài điều quí báu nhất mà chúng ta đang nắm giữ, chúng ta hãy vâng phục Ngài trong đức tin. Vì đây chính là đường lối duy nhất để nhận trở lại những gì Chúa muốn ban cho chúng ta.

CHÚNG TA ĐƯỢC KÊU GỌI ĐỂ KHÓC THAN CHO…

Sáng thế ký 23 tường thuật câu chuyện Áp-ra-ham chịu tang cho Sa-ra và than khóc vợ mình. Lần đầu tiên trong Kinh Thánh sự kiện một người qua đời và những giọt nước mắt được đề cập. Sa-ra là người phụ nữ duy nhất trong Kinh Thánh mà tuổi thọ của bà được ghi nhận.  Sa-ra là một người nữ của đức tin cũng giống như Áp-ra-ham là người nam của đức tin (Hêb 1:11). Cặp vợ chồng này là một đội hình cùng hầu việc Chúa.

Những giọt nước mắt của Áp-ra-ham không đánh dấu cho sự vô tín hay thất bại, nhưng nó là bằng chứng của tình yêu của ông dành cho Sa-ra – người vợ yêu dấu. Dân sự của Đức Chúa Trời đi qua những đau khổ nhưng họ không mất hy vọng (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:13). Áp-ra-ham đã nêu một gương mẫu tốt cho chúng ta trong hành động tôn trọng Sa-ra và mai táng vợ mình, và ông cũng sử dụng cơ hội này để làm chứng cho những người ngoại bang hàng xóm chung quanh.

Cái hang đá mà Áp-ra-ham đã mua làm mộ địa cho Sa-ra trở thành nơi mai táng cho cả: Áp-ra-ham; Y-sác, Rê-bê-ca, Lê-a và Gia-cốp. Sách Sáng thế ký kết thúc với một ngôi mộ tập thể (Sáng 49:29-32). Nhưng đức tin của chúng ta đặt nền tảng trên một ngôi mộ trống, bởi vì Chúa Jesus đã bước ra khỏi hầm mộ và chiến thắng sự chết (1 Cô-rin-tô 15: 12-28, 54).

Càng sống lâu trên đất, chúng ta càng chứng kiến bạn bè và những người chúng ta yêu mến sẽ qua đời, chia tay với chúng ta. Nếu Chúa chưa tái lâm trong thời đại này, chúng ta cũng sẽ gia nhập chung với họ. Nhưng chúng ta không hề sợ hãi. Lời hứa trong Kinh Thánh là:

Vì Đức Chúa Trời nầy là Đức Chúa Trời chúng tôi đến đời đời vô cùng;
Ngài sẽ dẫn chúng tôi cho đến kỳ chết (Thi 48:14).

 

CHÚNG TA ĐƯỢC KÊU GỌI ĐỂ CHẾT

Áp-ra-ham đã sống 175 năm trên đất, điều này có nghĩa là ông đã bước đi liên tục với Chúa trong suốt một thế kỷ. Áp-ra-ham đã chết trong đức tin, cũng giống như ông đã từng sống trong đức tin. Tân Ước đề cập đến những anh hùng đức tin:

Hết thảy những người đó đều chết trong đức tin, chưa nhận lãnh những điều hứa cho mình; chỉ trông thấy và chào mừng những điều đó từ đằng xa, xưng mình là kẻ khách và bộ hành trên đất.  Những kẻ nói như thế, tỏ rõ rằng mình đương đi tìm nơi quê hương. Ví thử họ đã tưởng đến nơi quê hương mà mình từ đó đi ra, thì cũng có ngày trở lại, nhưng họ ham mến một quê hương tốt hơn, tức là quê hương ở trên trời; nên Đức Chúa Trời không hổ thẹn mà xưng mình là Đức Chúa Trời của họ, vì Ngài đã sắm sẵn cho họ một thành (Hêb 11:13-16).

Nhưng trước khi Áp-ra-ham qua đời, ông muốn Y-sác phải có một người vợ chính thức để rồi từ đó dòng dõi của ông – thế hệ tương lai sẽ viết tiếp lịch sử tuyển dân. Phước hạnh cho những ai ưu tư đến thế hệ tiếp theo! Áp-ra-ham là một gương mẫu sinh động cho chúng ta về việc chuẩn bị, đầu tư cho thế hệ tương lai.

Biết mình sẽ trở về với tổ tông, Áp-ra-ham chuyển giao tài sản cho Y-sác (Sáng 24:34-36; 25:5). Ông sai phái người quản gia trưởng trong nhà phải về quê hương để tìm một thiếu nữ trong vòng bà con làm vợ cho Y-sác. Sáng thế ký chương 24 ghi lại bàn tay kiểm soát và tể trị của Đức Chúa Trời trên mỗi chi tiết của câu chuyện hợp hôn Y-sác và Rê-be-ca. Đây hiển nhiên là sự thành tín của Đức Chúa Trời – Chúa giữ giao ước của Ngài với Áp-ra-ham được bày tỏ qua câu chuyện kịch tính và thú vị này. Đức tin của Áp-ra-ham và sự trung tín của người quản gia kết nối với nhau đem đến cho Y-sác một người vợ theo ý Chúa! Y-sác chắc sẽ hãnh diện vì ông có một người cha tuyệt vời như thế.

Bởi vì Áp-ra-ham lo nghĩ đến thế hệ tương lai và ông chuẩn bị mọi điều cho chúng. Y-sác, Gia-cốp và toàn bộ tuyển dân được nhận lãnh phước hạnh từ đức tin của Áp-ra-ham. Xa hơn nữa bạn và tôi có Cứu Chúa và quyển Kinh Thánh. Chúng ta biết “Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Đức Chúa Trời của Y-sác và Đức Chúa Trời của Gia-cốp”.

Studdard Kennedy cũng đã viết: “Đức tin thật vượt qua những tình huống khó khăn, đi trước thời đại và không sợ chết. Đức tin thật là sống bởi đức tin vào lời hứa của Đức Chúa Trời”. Và chúng ta có thể ôn lại câu này của ông: “Đức tin là không tin vào những điều sai trật bất chấp những bằng chứng; Đức tin là vâng lời Đức Chúa Trời bất chấp những hậu quả.”

 

Bài 9

 

SA-RA

“Hãy nghĩ đến tổ ngươi là Áp-ra-ham, cùng Sa-ra, là người đã sanh sản các ngươi;”   (Ê-sai 51:2)

Khi Đức Chúa Trời đổi tên Áp-ram thành Áp-ra-ham, Ngài cũng đổi tên Sa-rai thành Sa-ra. Sa-ra có nghĩa là công chúa (Sáng 17:15-16). Cái tên này xuất hiện bốn mươi mốt lần trong Cựu Ước, và xuất hiện năm mươi tám lần trong toàn bộ Kinh Thánh. Tên của sứ đồ Giăng không được nhắc đến nhiều như thế. Đức Chúa Trời hứa rằng Sa-ra sẽ trở nên mẹ của các vua trên đất, vì vậy Ngài gọi tên bà là công chúa. Chỉ có một lần duy nhất tên của Sa-ra được nhắc đến trong Cựu Ước bên ngoài sách Sáng thế ký là Ê-sai 51:2. Tôi chọn câu Kinh Thánh này làm câu gốc cho bài viết sau đây.

Chúng ta thấy gì khi nhìn vào đời sống Sa-ra?

ÁP-RA-HAM NHÌN SA-RA VÀ BẮT GẶP MỘT TÌNH YÊU

Áp-ra-ham và Sa-ra lớn lên tại U-rơ thuộc Cha-ran, một thành phố thờ hình tượng. Đức Chúa Trời vinh hiển đã hiện ra cùng Áp-ra-ham, khi ông còn ở tại Mê-sô-bô-ta-mi (Công 7:1) và phán bảo ông phải đi ra khỏi quê hương, đến một vùng đất mới mà Ngài sẽ chỉ cho. Đức Chúa Trời đã bỏ qua những người khác trong một thành phố rộng lớn, nhưng Ngài bày tỏ chính Ngài cho Áp-ra-ham. Đây quả thật là ân điển diệu kỳ!

Sa-ra đã trả lời Áp-ra-ham như thế nào khi Áp-ra-ham thông báo cho bà biết các hình tượng mà cư dân thành phố đang thờ phượng là sai lầm, và ông chuẩn bị ra khỏi thành phố quê hương? Sa-ra có lẽ đã hỏi chồng mình: “Chúng ta sẽ đi đâu?” Áp-ra-ham trả lời: “ta cũng không biết, vì Đức Chúa Trời không cho biết rõ ràng nơi sẽ đến.” Phản ứng của Sa-ra trước tình huống này? Kinh Thánh cho chúng ta biết Sa-ra là một phụ nữ có đức tin (Hê-bơ-rơ 11:1), vì vậy bà đã từ bỏ các hình tượng, đặt niềm tin vào Đức Chúa Trời và đi theo Áp-ra-ham. Bà thuận phục chồng mình giống như thuận phục Chúa (Ê-phê-sô 5:21-33), trong khi Áp-ra-ham yêu thương, che chở vợ như chính bản thân mình. Sa-ra bước theo Áp-ra-ham, từ bỏ quê hương thực hiện một chuyến đi rủi ro, nguy hiểm đến một nơi chưa biết trước.

Vợ chồng Áp-ra-ham lên đường ra khỏi U-rơ. Tha-rê, cha của Áp-ra-ham và Lót người cháu trai đi cùng họ. Tha-rê qua đời tại Cha-ran (Sáng 11:31-32). Lót là người sau này gây ra lắm nan đề tiếp tục cuộc hành trình với Áp-ra-ham về miền đất hứa. Áp-ra-ham và Sa-ra có thể đã nói cho những người bà con của mình về một Đức Chúa Trời hằng sống và chân thật, và rồi họ đã ra đi ra khỏi quê hương bỏ lại  phía sau những mối quan hệ họ hàng thân thiết. Ông nổi bật là người dẫn đường có đức tin, không cần bản đồ, la bàn hay bất cứ dụng cụ nào. Nhưng Áp-ra-ham cần Sa-ra, và ông biết điều đó. Tác giả James Strahan đã viết trong sách Hebrwe Ideals, “Sa-ra là công chúa – mẹ của nhiều vua. Bà hiểu sự kêu gọi thiên thượng của chồng mình, cùng chia sẻ khát vọng của ông, và song hành với ông trên mọi nẻo đường.” Không có gì ngạc nhiên khi sứ đồ Phi-e-rơ nói về Sa-ra, “Sa-ra vâng phục Áp-ra-ham, gọi người là chúa mình; nếu các chị em làm điều lành, không sợ chi hết mà rối trí, thì trở nên con gái của Sa-ra vậy.” (1 Phi-e-rơ 3:1-6). Sa-ra là một tấm gương tốt cho những người nữ theo Chúa trong suốt mọi thời đại.

Bởi vì Sa-ra yêu mến chồng mình, bà cùng chịu trách nhiệm với Áp-ra-ham về lời nói dối được ghi trong Sáng thế ký 20:11-13. Áp-ra-ham đã nói rằng Sa-ra là em gái trong họ hàng thay vì nói cô ấy vừa là em gái vừa là vợ của tôi. Lời nói một nửa sự thật này của Áp-ra-ham đã che chở cho ông và gia đình, nhưng nó chắc chắn đem nguy hiểm đến cho sự thuần khiết của Sa-ra, một người nữ mà qua đời sống của bà đứa con trai của lời hứa sẽ đến.

Đức tin chân thật không nên gắn kết với mưu đồ riêng. Áp-ra-ham đã hai lần không nói rõ về thân phận của Sa-ra. Điều này đã làm cho ông và người vợ gặp rắc rối sau đó.

Y-SÁC NHÌN VÀO SA-RA VÀ THẤY ĐỨC TIN

Đức tin của Áp-ra-ham và Sa-ra đã đem Y-sác, đứa con của lời hứa thành hiện thực. Bản Kinh Thánh NIV dịch câu Kinh Thánh Hê-bơ-rơ 11:11, “Cũng bởi đức tin mà Sa-ra dẫu có tuổi còn có sức sanh con cái được, vì người tin rằng Đấng hứa cho mình điều đó là thành tín.” Sa-ra đã vượt qua giới hạn của tuổi sinh con, vì vậy khi nghe tin một đứa con trai theo lời hứa sẽ được sinh ra từ chính mình, Sa-ra và Áp-ra-ham đã cười. Nhưng Đức Chúa Trời của sự trông cậy ban cho họ “đầy dẫy mọi điều vui vẻ và mọi điều bình an” (Rô-ma 15:13), và không bao lâu sau đó nụ cười hoài nghi của họ đổi thành nụ cười thánh thiện khi mà những gì bất khả thi trong chuyện sinh nở của Sa-ra lại trở thành hiện thực. Họ đã vui hưởng món quà Chúa ban cho và qui tất cả vinh hiển về cho Ngài. Bạn có thể giải thích những gì đã xảy ra chỉ là sự tình cờ và không có bàn tay của Chúa trong đó? Hay là bạn không thể giải thích những gì đã xảy ra và thừa nhận là Chúa đã làm như vậy, khi ấy tất cả chúng ta sẽ vui mừng ca ngợi Chúa và cười thỏa vui trước ân ban của Ngài.

Ê-SAI NHÌN VÀO SA-RA VÀ THẤY HY VỌNG

Bây giờ chúng ta tập chú vào những câu Kinh Thánh chỉ ra tính cách đặc trưng của đời sống Sa-ra. Những câu này nằm ở phần thứ hai của sách Ê-sai (từ chương 40 đến chương 66). Ê-sai đề cập đến khoảng thời gian người Israel bị lưu đày ở Ba-by-lôn. Họ chịu cảnh phu tù trong bảy mươi năm (Giê-rê-mi 25:8-14; Đa-ni-ên 9:1-3) rồi được phép về lại quê hương, nhưng không có nhiều người trở về. Đế quốc Ba-by-lôn đã khiến cho dân tộc Israel suy tàn, thành phố Giê-ru-sa-lem và đền thờ tại đó bị phá hủy. Tổng số dân Do Thái giảm xuống không còn như trước. Không có gì dễ chịu khi tuyển dân trở về từ Ba-by-lôn trong một cuộc hành trình gian khổ. Chỉ còn lại một ít người trở về khôi phục thành phố và đền thờ. Nhóm người Do Thái lưu đày trở về đối diện với muôn vàn khó khăn khi phải thực hiện những công việc bất khả thi.

Nhưng Ê-sai biết cách khích lệ tuyển dân. Đầu tiên ông bảo họ hãy nhìn chung quanh và vui hưởng sự vĩ đại của Đức Giê-hô-va (Ê-sai 40). Đời sống con người trên đất chóng qua như hoa sớm nở tối tàn, nhưng các công trình sáng tạo của Chúa vẫn được bảo tồn theo thời gian bằng một quyền năng siêu việt. Không người nào có thể lớn hơn Đức Chúa Trời. Tuyển dân Israel đã nhiều lần quay lưng lại với Đức Chúa Trời và đi theo các thần tượng khác. Và đó là lý do mà họ bị trừng phạt tại Ba-by-lôn. Mặc dù tuyển dân phản bội giao ước nhưng Đức Chúa Trời vẫn là Chúa của họ và Ngài sẽ hoàn thành mục đích đời đời của Ngài trên cuộc đời họ.

Đức Chúa Trời vẫn còn yêu thương tuyển dân bất luận họ thế nào? Họ đã bất tuân ý chỉ của Chúa và làm cho tấm lòng Ngài tan vỡ. Tiên tri Ê-sai khích lệ tuyển dân hãy nhìn lên để thấy cánh tay yêu thương của Đức Chúa Trời vẫn đang chăm sóc họ, “Ngài sẽ chăn bầy mình như người chăn chiên; thâu các con chiên con vào cánh tay mình và ẵm vào lòng; từ từ dắt các chiên cái đương cho bú.” (Ê-sai 40:11). Ông nhắc lại điệp khúc: “Đừng sợ” (41:10, 13, 14; 43:1-2) cho tuyển dân vốn luôn có tâm lý bất an. Đức Chúa Trời sẽ thay mặt họ để chinh chiến với kẻ thù, vì vậy hãy lắng nghe lời Ngài, và công bố những lời hứa của Chúa. Hãy nhìn lên!

Trong Ê-sai 51:2, tiên tri của Đức Chúa Trời khích lệ tuyển dân hãy nhìn lui về đời sống của Áp-ra-ham và Sa-ra. Tuyển dân Israel không phải xuất phát từ thiên đàng rồi đi xuống trần gian trên những đám mây, nhưng họ đã được sinh ra từ một người nam đã bảy mươi lăm tuổi và vợ của ông ta đã sáu mươi lăm tuổi. Theo lẽ thông thường, đôi vợ chồng này không còn khả năng sinh đẻ nữa. Họ đã già rồi khó có thể có con! Nhưng Đức Chúa Trời ban cho họ một lời hứa kỳ diệu, đó là dòng dõi họ sẽ đông như sao trên trời, như cát bờ biển (Sáng 13:14-17; 15:5). Nếu Đức Chúa Trời có thể xây dựng một quốc gia từ đôi vợ chồng già Áp-ra-ham, thì tại sao Ngài không thể tái lập quốc gia Israel từ những người yếu đuối mất hết tinh thần sau một thời gian dài chịu cảnh lưu đày? Đức Chúa Trời đã giữ lời hứa với Áp-ra-ham và bây giờ Ngài cũng sẽ làm như vậy với dòng dõi của ông.

Khi tuyển dân ra khỏi cảnh phu tù trở về xây dựng lại đền thờ. Đền thờ này dường như không bằng đền thờ nguy nga tráng lệ mà Sa-lô-môn đã xây dựng trước đó. “Nhiều thầy tế lễ, người Lê-vi, trưởng tộc, tức là những người già cả đã thấy đền thờ trước, bèn khóc tiếng lớn trong khi người ta xây nền của đền mới …” (E-xơ-ra 3:11-13; A-ghê 2:3). Đức Chúa Trời đã sai tiên tri Xa-cha-ri đến hỏi họ: “ai là kẻ khinh dể ngày của những điều nhỏ mọn?” (Xa-cha-ri 4:10). Hãy nhìn về quá khứ để thấy Áp-ra-ham và Sa-ra là những người đầu tiên đặt nền tảng cho tuyển dân. Đức Chúa Trời có thể làm những điều kỳ diệu bất chấp những nghĩ suy “bất khả thi” của con người. Từ một đôi vợ chồng già đã sản sinh ra một dân tộc lớn mạnh hùng cường để qui vinh hiển về cho Ngài. Những lời này dành cho những ai đã mất hết hy vọng: “Ấy chẳng phải là bởi quyền thế, cũng chẳng phải là bởi năng lực, bèn là bởi Thần ta, Đức Giê-hô-va vạn quân phán vậy.” (Xa-cha-ri 4:6). Lời tuyên hứa này của Chúa vẫn còn có hiệu lực đến hôm nay!

HÔM NAY DÂN SỰ CỦA CHÚA NHÌN VÀO SA-RA VÀ THẤY TỰ DO

Sứ đồ Phao-lô đã nghiên cứu về câu chuyện của Sa-ra và A-ga trong Sáng thế ký 16 và 21. Ông giải thích ý nghĩa hình bóng của hai người nữ này trong Ga-la-ti 4:21-31. Hội thánh tại Ga-la-ti lúc bấy giờ đang lẫn lộn giữa luật pháp của Môi-se với Phúc Âm của Chúa Jesus Christ. Phao-lô giải thích:
A-ga, người nữ nô-lệ đại diện cho luật pháp (Giê-ru-sa-lem dưới đất).

Sa-ra, người nữ tự chủ đại diện cho ân điển (Giê-ru-sa-lem trên trời).

Ích-ma-ên, con trai người nữ nô lệ được sinh ra trong xác thịt.

Y-sác, con trai người nữ tự chủ được sinh ra bởi ân điển và quyền năng của Đức Chúa Trời.

Áp-ra-ham không bao giờ có ý định ăn nằm với A-ga. Tuy nhiên trong một phút yếu lòng ông đã nghe theo lời của Sa-ra, đồng nghĩa là ông bất tuân mạng lệnh của Chúa. Ông đã đi theo xác thịt. Từ ngày thứ sáu của công cuộc sáng tạo, Đức Chúa Trời đã tạo dựng nên A-đam và Ê-va. Ngài đã sáng tạo mọi vật trên căn bản của ân điển. Và điều này tiếp tục khi Ngài đối xử với Nô-ê, Áp-ra-ham, Y-sác, Gia-cốp và Giô-sép. Đức Chúa Trời ban những lời hứa – đó là ân điển. Dân sự của Chúa tin cậy, vâng phục Ngài và Ngài chúc phước cho họ. Luật pháp đã  được đặt thêm (Ga-la-ti 3:19), nó vốn không có từ buổi bình minh sáng tạo. Lời hứa và ân điển của Chúa đã song hành cùng nhau và giải phóng quyền năng của Đức Chúa Trời. Luật pháp và những nỗ lực cá nhân sánh vai cùng nhau và khích lệ công việc của xác thịt. “Sức mạnh tội lỗi là luật pháp” (1 Cô-rin-tô 15:56). Sa-ra đã sai lầm khi đưa ra một kế hoạch riêng làm cho chồng mình có con với A-ga, nhưng Sa-ra đã đúng khi đề nghị Áp-ra-ham đuổi A-ga và con trai nàng ra khỏi nhà. Ân điển ban cho chúng ta sự tự do, nhưng luật pháp biến chúng ta thành nô lệ. Luật pháp cho chúng ta biết rằng chúng ta cần ân điển, và ân điển làm cho chúng ta có khả năng vâng theo luật pháp bởi quyền năng Đức Thánh Linh (Rô-ma 8:3). Ngày hôm nay người tín hữu không giống như Ích-ma-ên nhưng giống như Y-sác (Ga-la-ti 4:28). Chúng ta được sinh ra bởi quyền năng Đức Chúa Trời và có thể đáp ứng những lời hứa của Ngài. Chúng ta được sinh ra trong hoàng tộc, và chúng ta được tự do. Nếu Sa-ra đại diện cho ân điển và Áp-ra-ham là hình ảnh của đức tin thì Y-sác được sinh ra bởi ân điển, nhờ đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9). Áp-ra-ham và Sa-ra không thể sinh con lúc đã vượt qua tuổi giới hạn, họ không thể phá bỏ luật tự nhiên trong sinh đẻ. Nhưng với Đức Chúa Trời thì mọi sự đều có thể. Và đó chính là ân điển!

Đức Chúa Trời không muốn Áp-ra-ham có một “gia đình pha trộn” giữa: luật pháp và ân điển; tự chủ và nô lệ; quyền năng của Đức Chúa Trời và nỗ lực của con người. Con người trong sáng tạo cũ cần luật pháp, nhưng con người mới trong Chúa được giải phóng khỏi những đòi hỏi của luật pháp: “Đấng Christ đã buông tha chúng ta cho được tự do; vậy hãy đứng vững, chớ lại để mình dưới ách tôi mọi nữa” (Ga-la-ti 5:1). Vì vậy chúng ta vui hưởng sự tự do trong Christ và dâng vinh hiển cho Đức Chúa Trời.

NHỮNG NGƯỜI VỢ TIN KÍNH NHÌN VÀO SA-RA VÀ THẤY VẺ ĐẸP CỦA MỘT TẤM GƯƠNG

Áp-ra-ham tìm đến Ai-cập khi vùng đất hứa đối diện với nạn đói kém. Ai-cập là nơi mà dòng dõi ông bị vấp phạm nhiều lần sau đó (Xuất 16:1-3; 17:1-3; Dân 14:1-4; Ê-sai 30:1-5; 31:1-3; Giê 37:1-10). Khi vào trong đất Ai-cập Áp-ra-ham không muốn Sa-ra trở nên một góa phụ (ông sợ bản thân bị vua Ai-cập giết chết để chiếm đoạt Sa-ra) vì vậy ông nhắc nàng về bí mật trong mối quan hệ giữa hai người. Những người Ai-cập nhìn thấy Sa-ra là một phụ nữ xinh đẹp, và các viên chức triều đình cũng thấy như thế. Họ trầm trồ về nhan sắc của Sa-ra trước mặt vua Pha-ra-ôn, và thế là Sa-ra được mời vào hậu cung (Sáng 12:10-16). Câu chuyện này cũng được lập lại lần nữa trong Sáng thế ký 20. Chúng ta biết được những thỏa thuận ngầm giữa đôi vợ chồng Áp-ra-ham từ hai câu chuyện này. Sứ đồ Phi-e-rơ cũng đề cập đến Sa-ra trong thư tín, ông không lên án cho hành động của Áp-ra-ham mà lại còn tán dương Sa-ra là người phụ nữ mẫu mực đáng nên tôn trọng (1 Phi-e-rơ 3:1-6). Sa-ra trở thành tấm gương cho những người vợ tin kính khác.

Một số chị em trong hội thánh vào thời của sứ đồ Phi-e-rơ đang cố gắng chinh phục người chồng chưa được cứu của mình qua vẻ đẹp bề ngoài và theo đuổi những tiêu chuẩn của văn hóa đương thời. Nhưng sứ đồ Phi-e-rơ khuyên bảo họ hãy tìm kiếm “sự trang sức bề trong giấu ở trong lòng, tức là sự tinh sạch chẳng hư nát của tâm thần dịu dàng im lặng” (1 Phi 3:4). Phi-e-rơ khích lệ họ hãy bắt chước những phụ nữ tin kính trong Kinh Thánh, đặc biệt là Sa-ra. Không cần thiết cho các chị em phải tìm kiếm các trang sức bên ngoài như: “gióc tóc, đeo đồ vàng, mặc áo quần lòe loẹt”. Những phụ trang ấy không kéo người chồng của họ đến với Đấng Christ. Vẻ đẹp thực sự của phụ nữ phải đến từ bên trong. Những tố chất Cơ đốc bên trong là điều làm Chúa vui lòng.

Những chị em này có thể sẽ e ngại vì họ không “hấp dẫn bề ngoài” so với các phụ nữ ngoại bang, có thể họ sợ chồng của họ sẽ không thích phong cách khác người như vậy. Ở đây Phi-e-rơ khuyên họ phải vâng phục chồng mình trong tình yêu và đức tin. Giống như “Sa-ra gọi Áp-ra-ham là chúa mình” (1 Phi 3:5), và bà đã vâng phục chồng giống như vâng phục Chúa. Sa-ra làm được điều đó vì bà yêu mến Áp-ra-ham và sẵn lòng vâng phục ông. Không có sự sợ hãi hay dao động nào trong tấm lòng của bà với chồng mình. Ngay cả khi Sa-ra già đi, bà vẫn luôn luôn là “người vợ xinh đẹp” của Áp-ra-ham.

Mỗi thời đại đều có những xu hướng thời trang mới và nó bày tỏ ra “đẳng cấp” của từng giới. Loài người xem bề ngoài, nhưng Chúa có cái nhìn khác (1 Sa-mu-ên 16:7). Cơ đốc nhân có thể không “thời trang và hấp dẫn” như người ngoại bang, nhưng chúng ta có bông trái của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23). Sách Châm Ngôn là tiêu chuẩn của các chị em chúng ta: “Duyên là giả dối, sắc lại hư không; Nhưng người nữ nào kính sợ Đức Giê-hô-va sẽ được khen ngợi” (Châm 31:30).

Chúng ta cần trưởng thành trong tình yêu, đức tin, hy vọng, sự tự chủ và vẻ đẹp chân thật bên trong. Chúng ta sẽ được giúp đỡ mỗi khi nhìn vào Công Chúa Sa-ra, mẹ của những người tin kính.

Bài 10

Y-SÁC

“Đức Giê-hô-va sẽ có sắm sẵn.” Sáng. 22:14

Giê-hô-va Di-rê, nghĩa là “Đức Giê-hô-va sẽ có sắm sẵn.” là một trong những danh xưng của Chúa được tìm thấy trong Cựu Ước. Tại nơi Áp-ra-ham chuẩn bị giết con trai mình để dâng của lễ thiêu, Đức Giê-hô-va đã sắm sẵn một con chiên đực để thay thế cho Y-sác. Nhưng mệnh đề “Đức Giê-hô-va sẽ có sắm sẵn.” không chỉ là diễn tả trải nghiệm của cha con Áp-ra-ham trên núi Mô-ri-a, mà còn là kinh nghiệm cá nhân trong suốt cuộc đời của Y-sác.

Y-sác là con của một người cha trứ danh, đồng thời ông cũng là cha của một người con nổi tiếng. Y-sác có những vinh quang và mạo hiểm như của Áp-ra-ham và Gia-cốp? Chúng ta thử nhìn việc này qua cuộc đời ông. Y-sác sống được 180 năm (Sáng. 28-29) hơn hẳn cả cha Áp-ra-ham và con trai Gia-cốp của ông. Tuy nhiên thời gian trên đất của ông không có nhiều sự kiện quan trọng. G. Campbell Morgan đã bình luận, “Chúng ta cho rằng đời sống của Áp-ra-ham thú vị hơn Y-sác, và đời sống của Gia-cốp thì có nhiều sự kiện ấn tượng hơn Y-sác, nhưng với cái nhìn của Đức Chúa Trời thì khác.” Sứ đồ Phao-lô dạy, “chúng ta cũng như Y-sác, là con của lời hứa.” (Gal. 4:28). Và một trong những lời hứa lớn nhất là, “Đức Chúa Trời tôi sẽ làm cho đầy đủ mọi sự cần dùng của anh em y theo sự giàu có của Ngài ở nơi vinh hiển trong Đức Chúa Jêsus Christ.” (Phil. 4:19). Vì vậy danh xưng thần thánh “Giê-hô-va di-rê” cũng diễn tả kinh nghiệm của chúng ta – là những người bước đi bởi đức tin ngày hôm nay.

 

ĐẤNG CUNG ỨNG CHO Y-SÁC
Khi Y-sác bước đi bởi đức tin, Đức Chúa Trời cung ứng cách chính xác những nhu cầu cho ông. Bắt đầu cho việc này, Chúa đã cung ứng cho ông một di sản. Áp-ra-ham xây dựng cơ nghiệp của mình trong nhiều năm. Gia-cốp cũng vậy. Nhưng Y-sác thì khác, ngay khi sinh ra ông đã là người giàu có. Sa-ra đã chuẩn bị một cơ nghiệp cho Y-sác, bà nói với chồng mình sau khi A-ga sinh Ích-ma-ên, “ Hãy đuổi con đòi với con nó đi đi, vì đứa trai của con đòi nầy sẽ chẳng được kế nghiệp cùng con trai tôi là Y-sác đâu.” (Sáng. 21:10). Áp-ra-ham sau đó cưới thêm Kê-tu-ra, người vợ thứ hai. Dòng dõi của Kê-tu-ra nhận được những tiền của từ Áp-ra-ham, nhưng hết thảy gia tài của ông là dành cho Y-sác (Sáng. 25:1-6). Điều này cũng được Ê-li-ê-se, quản gia của Áp-ra-ham xác nhận trong Sáng thế ký 24:35-36, “Đức Giê-hô-va đã ban phước cho chủ tôi bội phần, trở nên thạnh vượng; Ngài cho chủ tôi chiên bò, bạc, vàng, tôi trai tớ gái, lạc đà và lừa. Vả, Sa-ra, vợ chủ tôi, trở về già, có sanh một con trai cho người; người đã giao gia tài mình lại hết cho con trai đó.” Y-sác cũng được Chúa ban phước bội phần trong nông nghiệp và chăn nuôi. Sáng-thế-ký 26:12-14 ghi lại: “Y-sác gieo hột giống trong xứ đó; năm ấy gặt được bội trăm phần; vì Đức Giê-hô-va đã ban phước cho. Người nên thạnh vượng, của cải càng ngày càng thêm cho đến đỗi người trở nên rất lớn. Người có nhiều bầy chiên, bầy bò và tôi tớ rất đông; bởi cớ ấy, dân Phi-li-tin đem lòng ganh ghét.” Rõ ràng Y-sác đã tin cậy vào danh xưng của Đức Chúa Trời “Đức Giê-hô-va sẽ có sắm sẵn.” Và ông đã kinh nghiệm điều này.
Lưu ý rằng bài học từ Y-sác không có nghĩa là Chúa sẽ làm cho mỗi con cái của Ngài trở nên giàu có trong đời sống vật chất. Đôi khi chuyện đó không xảy ra. Những sự đầu tư của Cơ đốc nhân vào tài chánh và đất đai không phải lúc nào cũng mang lại kết quả nhân bội. Tuy nhiên Đa-vít đã viết trong Thi thiên 37:25 sự quan sát của ông: “Trước tôi trẻ, rày đã già. Nhưng chẳng hề thấy người công bình bị bỏ. Hay là dòng dõi người đi ăn mày.” Chúng ta nhận được sự ban phước thuộc linh trong Christ, “Ngợi khen Đức Chúa Trời, Cha Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, Ngài đã xuống phước cho chúng ta trong Đấng Christ đủ mọi thứ phước thiêng liêng ở các nơi trên trời…. soi sáng con mắt của lòng anh em, hầu cho biết điều trông cậy về sự kêu gọi của Ngài là thể nào, sự giàu có của cơ nghiệp vinh hiển Ngài cho các thánh đồ là làm sao.” (Êph. 1:3,18)

 

Chúng ta nhìn thấy con chiên đực mà Chúa dự bị để chết thay cho Y-sác. Cũng vậy Đức Chúa Trời cung ứng Chúa Jesus Christ – Con Ngài để chết thay cho chúng ta. Điều này thuyết phục Cơ đốc nhân tin rằng Đức Chúa Trời đã ban Chúa Jesus – là món quà tốt nhất cho chúng ta. Bây giờ có điều gì mà chúng ta chưa nhận được trong Chúa Jesus? Hay là Đức Chúa Trời từ chối không cho chúng ta những phước hạnh khác? Rô-ma 8:32 nói gì? “Ngài đã không tiếc chính Con mình, nhưng vì chúng ta hết thảy mà phó Con ấy cho, thì Ngài há chẳng cũng sẽ ban mọi sự luôn với Con ấy cho chúng ta sao?” Vậy thì, khi chúng ta có Chúa Jesus Christ, còn điều gì nữa mà chúng ta chưa nhận lãnh?
Khi Y-sác bốn mươi tuổi, Đức Chúa Trời dự bị một người vợ đúng nhu cầu cho ông. Điều quan trọng là Y-sác đã có một người vợ trong chương trình của Chúa. Ông và Rê-be-ca đều liên quan đến lời hứa về Đấng Mê-si sẽ đến.
Trong Sáng thế ký 26:12-31, các người láng giềng của Y-sác đã tạo ra các nan đề về giếng nước. Đức Chúa Trời đã ban cho Y-sác sự khéo léo và khôn ngoan để ông tránh khỏi các cuộc xung đột, và cuối cùng tình hữu nghị giữa hai bên đã thắng. Nhưng sau đó Ê-sau, con trai của Y-sác cưới hai người vợ ngoại bang. Chuyện này đã làm cho tấm lòng của Y-sác và Rê-be-ca đau khổ (Sáng. 26:34-35).
Điều tốt đẹp nhất trong cuộc đời Y-sác là Đức Chúa Trời đã ban cho ông sự bảo đảm về một cơ nghiệp trên thiên đàng. Những tổ phụ sống và chết bởi đức tin nhìn thấy trước một quê hương tốt hơn mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn cho họ. Họ “trông thấy và chào mừng những điều đó từ đằng xa, xưng mình là kẻ khách và bộ hành trên đất…” (Hêb. 11:13-16). Ngày hôm nay chúng ta đang sống trong một thế giới đầy rủi ro và biến động, nhưng bất luận điều gì xảy ra, chúng ta biết rằng chúng ta đã có một ngôi nhà đời đời trên thiên đàng. Chúa Jesus đang ở thiên đàng, và Ngài đã sắm sẵn một chỗ cho dân sự của Ngài (Giăng 14:1-6). Và khi giờ G đến, hội thánh sẽ được cất lên để gặp Ngài trong vinh hiển. Tương lai của chúng ta đã được Chúa bảo đảm.

 

SỰ CUNG ỨNG THÔNG QUA CHÚA JESUS.
Trong sách Phúc Âm Giăng, Chúa Jesus phán với những người lãnh đạo tôn giáo chống đối Ngài: “Cha các ngươi là Áp-ra-ham đã nức lòng nhìn thấy ngày của ta; người đã thấy rồi, và mừng rỡ.” (Giăng 8:56).
Đối với những người này, lời Chúa phán như thế là phạm thượng, vì vậy họ lấy đá để ném vào Ngài. Nhưng những lời Chúa nói không hề có ý phạm thượng nào, vì trong đôi mắt đức tin Áp-ra-ham đã nhìn thấy những ngày của Chúa Jesus.

 

Đối với người nhạy cảm thuộc linh như Áp-ra-ham, thì những sự kiện trong cuộc đời ông đã chỉ ông đến với lời hứa về một Đấng Mê-si. Điều này được bao hàm trong câu chuyện về sự sinh ra của Y-sác, dâng Y-sác lên bàn thờ – chấp nhận mất đi đứa con trai yêu quí. Nhưng cuối cùng không phải mất, nhưng Áp-ra-ham lại nhận được con mình (Hêb. 11:19). Còn nữa, Rê-be-ca cũng là một phép lạ trong ân sủng (Sáng. 24). Ngày hôm nay, nhờ Thánh Linh chúng ta nhận ra lời hứa về Đấng Mê-si đến qua những chuỗi sự kiện này. Nhưng Áp-ra-ham đã trải nghiệm những điều đó cách đây nhiều thế kỷ, trong một ý nghĩa ông đã nhìn vào tương lai và thấy Chúa Jesus!
“Cha yêu Con, và đã giao hết mọi vật trong tay Con.” (Giăng 3:35). Câu này nhắc chúng ta nhớ đến Sáng thế ký 24:35-35 và 25:5. “Đức Giê-hô-va đã ban phước cho chủ tôi bội phần, trở nên thạnh vượng; Ngài cho chủ tôi chiên bò, bạc, vàng, tôi trai tớ gái, lạc đà và lừa. Vả, Sa-ra, vợ chủ tôi, trở về già, có sanh một con trai cho người; người đã giao gia tài mình lại hết cho con trai đó…. Áp-ra-ham cho Y-sác hết thảy gia tài mình.” Lẽ thật này được nhắc lại một lần nữa trong Giăng 13:3 và 16:15. “Đức Chúa Jêsus biết rằng Cha đã giao phó mọi sự trong tay mình…. Mọi sự Cha có, đều là của ta;” Không giống như Y-sác, Chúa Jesus sinh ra trong khó nghèo. Tân Ước mô tả về Ngài: “Cáo có hang, chim trời có tổ, song Con Người không có chỗ gối đầu.” Trong suốt chức vụ, Chúa Jesus đã phải mượn: chiếc thuyền của Phi-e-rơ, bữa ăn trưa của một bé trai, con lừa của một môn đồ vô danh. Và sau khi chết Ngài được chôn trong một cái mộ mượn của người khác. Nhưng Con Người vô sản đó đã làm giàu cho biết bao người trên thế giới. “Vì anh em biết ơn của Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, Ngài vốn giàu, vì anh em mà tự làm nên nghèo, hầu cho bởi sự nghèo của Ngài, anh em được nên giàu.” (2 Côr. 8:9)
Không có Chúa Jesus, nhân loại có thể giàu có trong thế giới hiện tại, nhưng nghèo khó trong đời hầu đến. Nhưng khi có Chúa Jesus, người ta có thể nghèo khó trong đời này, nhưng chắc chắn sẽ giàu có ở đời sau (Lu-ca 6:20-23), hoặc thậm chí giàu có trong đời này và đời sau cũng vậy (1 Tim. 6:17-19). Cơ đốc nhân là những đường ống dẫn nước, không phải hồ chứa nước. Đức Chúa Trời ban phước cho chúng ta để chúng ta có khả năng ban phước cho người khác. “Vì sự đầy dẫy của bổn tánh Đức Chúa Trời thảy đều ở trong Đấng ấy như có hình. Anh em lại nhờ Ngài mà có được đầy dẫy mọi sự, vì Ngài là đầu của mọi quyền cai trị và mọi thế lực.” (Côl. 2:9-10). Y-sác sinh ra đã là người giàu có, và khi chúng ta được tái sinh trong Christ – chúng ta cũng giàu có như Y-sác. Chúng ta trở nên giống như Chúa Jesus và các sứ đồ: “ngó như buồn rầu, mà thường được vui mừng; ngó như nghèo ngặt, mà thật làm cho nhiều người được giàu có; ngó như không có gì cả, mà có đủ mọi sự!” (2 Côr. 6:10). Thật là một nghịch lý, nhưng đó là thực tế sinh động của đặc quyền đời sống Cơ đốc!

 

ĐƯỜNG LỐI CỦA ĐỨC CHÚA TRỜI CHO SỰ CUNG ỨNG
Chúng ta phải luôn ghi nhớ rằng trách nhiệm của con cái Chúa là làm vui lòng Ngài theo đường lối của Ngài. Trong lúc tuổi vị thành niên Y-sác đã làm vui lòng cha Áp-ra-ham, thậm chí dâng nộp đời sống mình cho cha. Nhưng khi về già ông đã xoay xở làm theo ý riêng (Sáng. 27). Thay vì chúc phước cho Gia-cốp là người con xứng đáng hơn Ê-sau (Ê-sau trước đó đã cưới hai người vợ dân Ca-na-an), thì ông đã thiên vị Ê-sau và định tâm chỉ chúc phước cho Ê-sau mà thôi. Vì thế mới xảy ra câu chuyện lừa đảo của hai mẹ con Rê-be-ca và Gia-cốp sau đó. Cuối cùng Chúa đã dùng sự thiên vị của Y-sác dành cho Ê-sau mà chuyển phước hạnh đến Gia-cốp. Đúng là “trong lòng loài người có nhiều mưu kế, nhưng chỉ có Ý Chúa mới thành tựu.” Bài học nào ở đây? Y-sác đã có một khởi đầu tốt, nhưng kết thúc lại không tốt.
Trong suốt 20 năm dài sau hôn nhân, Y-sác và Rê-be-ca chờ đợi sinh hạ một đứa con. Nhưng điều đó đã không xảy ra. Y-sác cầu khẩn Đức Giê-hô-va về chuyện này, và Chúa đã trả lời sự cầu nguyện của ông. Chúng ta đọc Sáng. 25:21-23: “Y-sác khẩn cầu Đức Giê-hô-va cho vợ mình, vì nàng son sẻ. Đức Giê-hô-va cảm động lời khẩn cầu đó, nên cho Rê-bê-ca thọ thai. Nhưng vì thai đôi làm cho đụng nhau trong bụng, thì nàng nói rằng: Nếu quả thật vậy, cớ sao điều nầy xảy đến làm chi? Đoạn, nàng đi hỏi Đức Giê-hô-va. Đức Giê-hô-va phán rằng: Hai nước hiện ở trong bụng ngươi, và hai thứ dân sẽ do lòng ngươi mà ra; dân nầy mạnh hơn dân kia, và đứa lớn phải phục đứa nhỏ.”
Lịch sử lập lại ở đây! Đức Chúa Trời “đảo ngược” phước hạnh của đứa con thứ nhất sang đứa con thứ nhì.
A-bên là em, không phải Ca-in; Sem và Gia-phết nhỏ hơn, không phải là Cham; Gia-cốp chứ không phải Ê-sau. A-bên, Sem, Gia-phết và Gia-cốp là những con thứ, không phải trưởng nam. Đứa con thứ nhì là kế hoạch của Chúa. Đấng Mê-si sẽ đến không qua dòng dõi Ê-sau là con trưởng nam, nhưng là Gia-cốp – đứa con thứ nhì.
Có phải kế hoạch giành lấy phước lành mà Y-sác chúc cho Ê-sau, của hai mẹ con Rê-be-ca và Gia-cốp là không đúng đắn? Làm sao để có thể thay đổi tâm trí của Y-sác vào lúc đó? Đức Chúa Trời đã cho phép hai mẹ con thành công trong kế hoạch hoán đổi Gia-cốp thành Ê-sau, nhưng đổi lại Gia-cốp phải ra đi sau đó không còn gặp lại mẹ của mình nữa. Và cuộc đời ông sau này cũng bị các con trai lừa dối trong việc bán Giô-sép qua xứ Ê-díp tô.
Tuy nhiên, Y-sác là nguyên nhân của rắc rối trong gia đình khi ông thiên vị Ê-sau và định tâm chúc phước cho con trai trưởng. Ông chúc phước cho Ê-sau vì nghĩ rằng mình sắp chết, nhưng thực ra sau đó ông còn sống thêm 40 năm nữa. Tổng cộng ông đã sống trên đất 180 năm. Những năm cuối đời thay vì sống theo ý Chúa, ông đã sống theo ý riêng. Ông tuỳ thuộc vào cảm xúc, đụng chạm, nếm thức ăn …thay vì tùy thuộc vào sự dẫn dắt của Đức Chúa Trời trong việc bị Gia-cốp đánh lừa. Khi biết rằng Gia-cốp đã dùng mánh khóe lấy đi phước lành của Ê-sau, Y-sác xúc động mãnh liệt và ông biết mình đã phạm sai lầm (Sáng. 27:33).
Đức Chúa Trời tể trị mọi biến cố xảy ra. Ngài không cho phép con người hoàn thành kế hoạch của họ. Câu cổ ngữ này vẫn còn đúng: “Đức Chúa Trời ban điều tốt nhất cho những ai Ngài đã chọn.”

 

Bài 11

RÊ-BE-CA

Mẹ đáp rằng: Con ơi! Xin sự rủa sả đó để cho mẹ chịu; hãy cứ nghe lời mẹ, ra bắt hai dê con.

Sáng thế ký 27:13

Trước khi chết, Áp-ra-ham đã ban tất cả gia tài cho con trai Y-sác. Ông cũng ra lệnh cho Ê-li-ê-se, người quản gia trung tín nhất trong nhà đi tìm một người vợ cho Y-sác:  “Ngươi không cưới một cô nào trong bọn con gái của dân Ca-na-an, tức giữa dân ấy ta trú ngụ, làm vợ cho con trai ta.  Nhưng hãy đi về quê hương ta, trong vòng bà con ta, cưới một người vợ cho Y-sác, con trai ta” (Sáng 24:3-4). Chuyện tình duyên của Y-sác và Rê-be-ca khởi đầu trong vui mừng hạnh phúc, nhưng kết thúc lại là một câu chuyện buồn. Tuy nhiên Đức Chúa Trời tể trị mọi biến cố xảy ra và hoàn thành mục đích của Ngài.

 

SỰ HƯỚNG DẪN

Từ providence (sự dự phòng) trong Tiếng Anh đến từ hai từ Latin: pro và video. Hai từ này ghép lại có nghĩa là nhìn thấy trước. Các nhà thần học gọi sự dự phòng thần thượng từ trước là kế hoạch của Đức Chúa Trời dành cho con người để hoàn thành ý muốn của Ngài. Là những con cái vâng lời Chúa thì những gì xảy ra cho chúng ta không phải là ngẫu nhiên tình cờ, nhưng đó là kế hoạch thiên thượng mà Chúa đã lập trình. Sáng thế ký chương 24 là minh họa tốt nhất cho điều này.

Vâng lời Áp-ra-ham, “người đầy tớ bắt mười con lạc đà trong bầy của chủ mình, đem theo đủ các tài vật của chủ đã giao, rồi đứng dậy đi qua xứ Mê-sô-bô-ta-mi, đến thành của Na-cô” (câu 10) bắt đầu cuộc hành trình tìm vợ cho Y-sác. Trước đó Áp-ra-ham nhận được một lời hứa từ Đức Chúa Trời, “Ta sẽ cho dòng dõi ngươi xứ nầy!” và ông truyền lệnh cho người quản gia trung tín, “Chính Chúa sẽ sai thiên sứ đi trước ngươi, và nơi đó ngươi hãy cưới một vợ cho con trai ta” (câu 7). Người quản gia Ê-li-ê-se đã lập lại điều này khi ông bước vào trong gia đình của Rê-be-ca (câu 40). Trong ơn thần hựu (chúng ta có thể xem là tình cờ) người quản gia trung tín đến đúng nơi chốn và cũng đúng thời điểm mà Rê-be-ca xuất hiện bên giếng nước. Ông hỏi nàng, “Cô là con gái của ai?” Đối với chúng ta ngày nay câu này cũng có nghĩa là: Bạn là con của Đức Chúa Trời hay là con cái của thế gian?

Ngay trong tình huống đầu tiên Rê-be-ca xuất hiện và trở thành người nữ mà Đức Chúa Trời đã chọn cho Y-sác. Rê-be-ca cũng như Sa-ra là những người nữ xinh đẹp, tài năng, tin kính trong Kinh Thánh. Y-sác còn có thể mong ước điều gì hơn thế!

QUYẾT ĐỊNH

Rê-be-ca là mẫu người phụ nữ mạnh dạn đưa ra quyết định và thể hiện điều đó theo cách cô ấy chào đón người quản gia, chăm sóc ông cùng những con lạc đà của ông, và đưa ông đến nhà cô. Câu chuyện đầy kịch tính khi La-ban là anh trai của Rê-be-ca nhìn thấy “khoanh vàng và đôi xuyến nơi tay em gái”. La-ban đã nói với Ê-li-ê-se, “Hỡi người đã được Đức Giê-hô-va ban phước! Xin mời vào. Sao đứng ngoài nầy vậy? Tôi đã sửa soạn nhà và dọn dẹp một nơi cho mấy con lạc đà rồi” (câu 31). Rất hiếu khách và lịch sự! Đây cũng chính là La-ban, người mà sau đó đã cố gắng loại bỏ Gia-cốp khỏi mọi thứ anh ta kiếm được và sẽ thành công nếu Chúa không can thiệp. Như chúng ta sẽ thấy, bên dưới ân sủng và vẻ đẹp tuyệt vời của Rê-be-ca, người nữ này có thể nhận ra tính cách và bản chất của anh trai mình.  

Trong thế giới hiện nay, tình bạn giữa hai người khác phái có thể dẫn đến tình yêu. Tình yêu gắn kết sẽ dẫn đến hôn nhân. Điều này không giống với thời đại của Rê-be-ca. Lúc đó hôn nhân đến trước, rồi tình yêu mới phát triển sau đó. Rê-be-ca và Y-sác phải học tập để yêu nhau. Việc cưới xin từ phía nhà trai phụ thuộc vào cha mẹ cô dâu hoặc người giám hộ đồng ý hay không. Vì vậy chúng ta thấy câu chuyện ở đây, người quản gia bước vào trong nhà của Rê-be-ca, trình ra các sính lễ, trình bày câu chuyện và chờ đợi sự quyết định từ phía gia đình người nữ.

Đến đây chúng ta bắt đầu phát hiện các vấn đề của gia đình? Bê-tu-ên là cha của Rê-be-ca vẫn còn sống (Sáng. 24:50), nhưng Rê-be-ca “chạy về, thuật chuyện nầy (chuyện đã gặp Ê-li-ê-se) lại cho nội nhà mẹ mình” (câu 28). Những phụ nữ thời đó sống trong những căn lều tách biệt, và có phải bất cứ chuyện gì xảy ra Rê-be-ca cũng thuật lại cho mẹ mình trước tiên? Chỉ có người quản gia của Áp-ra-ham đã đến mang theo những món quà quý giá. Có phải trực giác nữ tính của Rê-be-ca đã nói với cô ấy rằng đó là một lời cầu hôn được thực hiện, hay việc con gái chia sẻ tin tức đặc biệt trước với mẹ là điều tự nhiên? Rõ ràng là mẹ của Rê-be-ca theo cách tự nhiên sẽ bảo con gái mình thuật lại câu chuyện với cha và anh trai. Và tình huống xảy ra tiếp theo có vẻ như La-ban là người chịu trách nhiệm thay mặt gia đình giải quyết vấn đề. Cha của Rê-be-ca dường như không đóng vai trò chính trong những quyết định của gia đình mà thay vào đó là mẹ và anh trai. Trong câu 55 chúng ta thấy điều này: “Nhưng anh và mẹ nàng nói rằng: Hãy cho người gái trẻ ở lại cùng chúng tôi ít ngày nữa, độ chừng mười bữa, rồi nó sẽ đi: (câu 55). Bê-tu-ên nắm giữ một vai trò mờ nhạt hơn trong câu chuyện này, ông cũng nhận biết chuyện tình duyên của con gái bởi Đức Chúa Trời mà đến (câu 50) nhưng sự quyết định các chi tiết khác nằm trong quyền hạn của vợ ông và con trai. Có gợi ý ở đây rằng Rê-be-ca được thừa hưởng khả năng quyết định mạnh mẽ từ mẹ? Sau đó nàng đưa ra một quyết định “tôi sẽ đi” với người quản gia của Áp-ra-ham, và không có ai thảo luận hay ngăn cản nàng chuyện này.

 

TÌNH YÊU

Những sự kiện xảy ra trong cuộc hành trình dài của Rê-be-ca không được đề cập đến. Một lần nữa chúng ta thấy bàn tay tể trị của Đức Chúa Trời trong việc Y-sác chuẩn bị đón rước Rê-be-ca. Khi Rê-be-ca đến từ đàng xa, Y-sác đang đi dạo suy ngẫm trên cánh đồng. Y-sác “nhướng mắt lên, kìa ngó thấy lạc đà đâu đi đến” (Sáng. 24:63) và rồi cô dâu xuất hiện. Không cần giấy phép hoặc nghi lễ đặc biệt nào được bày ra để Y-sác nhận Rê-be-ca làm vợ. “Y-sác bèn dẫn Rê-bê-ca vào trại của Sa-ra, mẹ mình, lấy làm vợ, và yêu mến nàng” (Then Isaac brought her into his mother Sarah’s tent; and he took Rebekah and she became his wife, and he loved her) (câu 67). Điều này được mọi người mặc nhiên chấp nhận vào thời điểm đó.

Y-sác yêu mến người vợ xinh đẹp Rê-be-ca và nỗi buồn vì mẹ Sa-ra qua đời phai nhạt dần theo năm tháng. Trong một chừng mực nào đó nhiều người vợ phải “làm mẹ” cho chồng của họ. Và ở đây Y-sác hiện ra như một người đàn ông nhiều cảm xúc và sống nội tâm. Nhưng nếu mẹ chồng của Rê-be-ca luôn hiện diện trong trái tim và ký ức của chồng, thì nàng liệu có dành được một chỗ nào trong tấm lòng của Y-sác? Chúng ta biết rằng Y-sác yêu mẹ mình và cảm thấy đau buồn sâu sắc trước cái chết của bà, nhưng giờ đây ông đã có một người vợ yêu quí xinh đẹp, và Rê-be-ca xứng đáng với tất cả tình cảm của ông dành cho nàng.

SỰ PHÂN CHIA

Cặp đôi hạnh phúc Y-sác và Rê-be-ca phải chờ đợi hai mươi năm trước khi Chúa ban cho những đứa con đầu tiên. Ngay trước khi hai đứa con sinh đôi chào đời, đã có sự xung đột của hai đứa trẻ trong lòng mẹ. “Nhưng vì thai đôi làm cho đụng nhau trong bụng, thì nàng nói rằng: Nếu quả thật vậy, cớ sao điều nầy xảy đến làm chi? Đoạn, nàng đi hỏi Đức Giê-hô-va.  Đức Giê-hô-va phán rằng: Hai nước hiện ở trong bụng ngươi, và hai thứ dân sẽ do lòng ngươi mà ra; dân nầy mạnh hơn dân kia, và đứa lớn phải phục đứa nhỏ” (Sáng. 25:19-34). Bản Kinh Thánh Tiếng Anh NKJ ghi: “bọn trẻ chống lại nhau (the children struggled together within her. V 22). Điều này có nghĩa từ khi còn trong bụng mẹ, hai anh em Ê-sau và Gia-cốp đã hục hặc với nhau.
Khi hai trẻ sinh đối này lớn lên, Kinh Thánh ghi: “Ê-sau trở nên một thợ săn giỏi, thường giong ruổi nơi đồng ruộng; còn Gia-cốp là người hiền lành cứ ở lại trại.  Y-sác yêu Ê-sau, vì người có tánh ưa ăn thịt rừng; nhưng Rê-bê-ca lại yêu Gia-cốp” (câu 27-28). Chúng ta thấy rằng Y-sác là mẫu người suy ngẫm sống nội tâm trong khi Rê-be-ca là người hướng ngoại thích các hoạt động bên ngoài. Thông thường cha mẹ cố gắng truyền đạt cho con cái phong cách sống mà họ mong muốn nhưng khó có thể đạt được. Đôi khi con cái sống theo cách đối lập với cha mẹ chúng.

Cả hai người Y-sác và Rê-be-ca đều biết rằng Chúa đã làm cho Gia-cốp thành đứa con đầu lòng mặc dù là người sinh ra sau Ê-sau, điều đó có nghĩa là Gia-cốp sẽ nhận quyền trưởng nam và các phước lành.  Lẽ ra Y-sác nên lãnh đạo gia đình quyết đoán hơn và dành thời gian chuẩn bị Gia-cốp cho vai trò là người kế thừa, nhưng ông tập trung sự chú ý của mình vào Ê-sau. Y-sác có hai đứa con trai chuẩn bị xung đột trong nhà. Rắc rối đã đến.

SỰ LỪA DỐI

Hầu hết mọi gia đình đều có một người biết “lắng nghe và thấu hiểu” mọi chuyện trong nhà, và trong gia đình của Y-sác, người đó là Rê-be-ca. Rê-be-ca đã nghe những lời chồng mình nói, khi Y-sác cố tình không vâng lời Chúa và chuẩn bị ban cho Ê-sau phước lành của con trưởng nam. Mọi người trong nhà đều biết rằng Ê-sau là một người đàn ông không tin kính, anh ta kết nghĩa với người Hê-tít và thậm chí kết hôn với hai phụ nữ Hê-tít. Điều này đem lại đau buồn cho vợ chồng Y-sác (Sáng thế ký 26:34-35). Điều chắc chắn là Y-sác nhớ lời phán của Đức Chúa Trời, “đứa lớn phải phục đứa nhỏ” (Sáng. 25:23; Rô-ma 9:10-12), nhưng ông đã phớt lờ điều này.

Nếu bạn biết mình sắp chết, bạn sẽ làm gì? Đọc Kinh Thánh? Cầu nguyện với bạn hữu và gia đình? Ngợi khen Chúa bằng một bài thánh ca? Y-sác đã làm gì trong giả định này? Ông “gọi Ê-sau, con trưởng nam, mà rằng: Hỡi con! Ê-sau thưa rằng: Có con đây.  Người bèn nói rằng: Nầy, cha đã già rồi, chẳng biết ngày nào phải chết; vậy bây giờ, cha xin con hãy lấy khí giới, ống tên và cung con, ra đồng săn thịt rừng cho cha, dọn một món ngon tùy theo cha sở thích; rồi dâng lên cho cha ăn, đặng linh hồn cha chúc phước cho con trước khi chết.” (Sáng. 27:2-4). Ở đây Y-sác chỉ muốn ăn một món ngon theo sở thích. Dường như lúc này ông không còn một nguyện vọng thuộc linh nào! Rê-be-ca biết lời tỏ bày của chồng dành cho Ê-sau, và bà đã lên một kế hoạch đánh tráo hoàn hảo. Rê-be-ca lừa dối Y-sác trong khi thực hiện kế hoạch hoán đổi Gia-cốp giả dạng thành Ê-sau. Rê-be-ca muốn chắc chắn rằng phước lành từ Y-sác sẽ được chuyển giao cho Gia-cốp, chứ không cho phải Ê-sau. Và kế hoạch lừa đảo này đã thành công. Triết lý mà Rê-be-ca theo đuổi có từ xa xưa trong một câu cổ ngữ: “chúng ta chấp nhận làm điều xấu, và điều tốt có thể đến” (Rô-ma 3:8). Một nhà thần học người Đức là Hermann Busebaun (1650) bình luận về hành động “mưu trí” của Rê-be-ca, “nếu kết thúc được thừa nhận, thì phương tiện cũng được cho phép.” Trong ngôn ngữ hiện đại điều này có nghĩa là: Mục đích biện minh cho phương tiện.

Chúng ta làm thế nào để hiểu động cơ bên trong tấm lòng của Rê-be-ca? Rê-be-ca yêu Gia-cốp và biết rằng phước lành từ chồng của mình sẽ được chuyển giao cho Gia-cốp. Nhưng bà không có đủ sự mạnh dạn để đối diện với Y-sác trong vấn đề này. Đức Chúa Trời ở về phía với Rê-be-ca.  Và lời hứa về một Đấng Mê-si sẽ ra từ dòng dõi của Y-sác. Nhưng Rê-be-ca không có đức tin để rút cánh tay của mình ra, và để cho Đức Chúa Trời làm công việc của Ngài. Bà đã can dự vào một sự lừa dối con trai và chồng của mình. Khi hối thúc Gia-cốp đánh tráo thân phận, Rê-be-ca nói, “hãy cứ nghe lời mẹ” (Sáng. 27:13). Điều này được xem là dùng sức riêng để giành lấy ơn phước. Về sau này liệu Rê-be-ca có nhận ra rằng mình đang “vẽ đường cho hưu chạy” với những đứa cháu của mình thực hiện cùng một mánh khóe đối cùng Gia-cốp và khiến ông đau lòng suốt hai mươi hai năm vì nghĩ rằng Giô-sép đã chết!

Kế hoạch của Rê-be-ca thành công, và Gia-cốp nhận được phước lành từ cha Y-sác, nhưng hầu hết mọi thứ khác sụp đổ. Ê-sau định tâm tìm cách giết Gia-cốp vì đã cướp phước lành quyền trưởng nam của mình. Rê-be-ca phải đứng ra dàn xếp cho Gia-cốp chạy trốn, bà nói với con trai, “Nầy, Ê-sau, anh con, toan giết con để báo thù.  Vậy, bây giờ, hỡi con, hãy nghe lời mẹ, đứng dậy, chạy trốn qua nhà La-ban, cậu con, tại Cha-ran,  và hãy ở cùng người ít lâu, cho đến lúc nào cơn giận của anh con qua hết” (Sáng. 27:42-44). Từ biến cố đó Y-sác sống thêm bảy năm nữa. Khi ông qua đời mối thâm thù của Ê-sau đối cùng Gia-cốp cũng nhạt phai, và họ đã làm hòa với nhau (Sáng. 33), sau đó cùng đứng ra lo chôn cất cha. Tuy nhiên Rê-be-ca không bao giờ gặp lại Gia-cốp nữa sau biến cố hai mẹ con lường gạt Ê-sau và Y-sác. Gia-cốp đi qua xứ Pha-đan A-ram đến nhà cậu La-ban (Sáng. 28:5) và rồi lấy vợ, khởi nghiệp tại đó. Cuối cùng trong Sáng thế ký 49, chúng ta đọc thấy Y-sác và Rê-be-ca được mai táng chung trong hang đá của đồng bằng Mặc-bê-la: “Ấy nơi đó, người ta đã chôn Áp-ra-ham và Sa-ra, vợ người; Y-sác và Rê-be-ca, vợ người.” (Câu 31).

“Vì, ai biết ý tưởng Chúa, ai là kẻ bàn luận của Ngài?” (Rô-ma 11:34). Cả Y-sác và Rê-be-ca đều biết ý muốn của Đức Chúa Trời liên quan đến Gia-cốp. Nhưng Y-sác không đồng tình với ý muốn của Ngài, còn Rê-be-ca thì dùng sức riêng của mình để “trợ giúp” Đức Chúa Trời hoàn thành kế hoạch của Ngài. George McDonald đã viết, “Trong bất cứ điều gì con người thực hiện và để Chúa qua một bên, người đó sẽ thất bại thảm hại, hoặc thành công nhưng lại chuốc lấy sự đau khổ hơn.” Rê-be-ca đã thành công trong kế hoạch của mình, nhưng phần đời còn lại bà đã phải sống trong sự ngậm ngùi.

“Hãy cứ nghe lời mẹ” hay “chỉ cần làm theo lời mẹ” (Sáng. 27:13) là một lời nói quyết đoán có hiệu quả. Ngày nay người ta có thể gọi đó là sự sắp xếp và lãnh đạo thông minh. Tuy nhiên những gì thực hiện mà không có Đức Chúa Trời trong đó là nguy hiểm, và hậu quả của nó có thể ảnh hưởng đến thế hệ kế tiếp.

 

Bài 12

Ê-SAU

Hãy coi chừng, cho trong anh em chớ có ai gian dâm, cũng đừng có ai khinh lờn như Ê-sau, chỉ vì một món ăn mà bán quyền con trưởng.

Hê-bơ-rơ 12:16

Lời khuyên này trong tiếng Hê-bơ-rơ rất rõ ràng và dứt khoát: đừng để những người như Ê-sau trong hội chúng của bạn, nếu không họ sẽ làm ô uế hội chúng và sự ô uế đó sẽ lây lan.

Vâng phục mạng lệnh này là một điều khó khăn. Bởi vì những người như Ê-sau thường làm cho người khác vui vẻ khi ngồi bên cạnh. Ê-sau đầy những câu chuyện hay về những trải nghiệm ngoài trời hay trong xã hội, rất phóng khoáng và làm cho người khác tin tưởng. Loại người như Ê-sau thường là những đầu bếp khá giỏi. Họ là người rất giỏi khi nấu các bữa ăn sáng hoặc đi săn bắn, hoặc câu cá thích hợp với cánh đàn ông. Và những người phụ nữ theo mẫu của Ê-sau sẽ làm tốt trong việc nội trợ, pha cà phê… trong gia đình. Tuy nhiên trong  Sáng thế ký 25 chúng ta đọc thấy, “Một ngày kia, Gia-cốp đang nấu canh, Ê-sau ở ngoài đồng về lấy làm mệt mỏi lắm; liền nói cùng Gia-cốp rằng: Em hãy cho anh ăn canh gì đỏ đó với, vì anh mệt mỏi lắm. – Bởi cớ ấy, người ta gọi Ê-sau là Ê-đôm” (Sáng. 25:29-30). Ê-đôm có nghĩa “đỏ”. Tuy nhiên, không phải bất cứ ai có biệt danh Ê-đôm đều là người xấu.

Lưu ý rằng những người như Ê-sau cũng rất nguy hiểm vì họ “không tin kính”. Ngày hôm nay từ “không tin kính” cũng có nghĩa là lấy danh Chúa làm chơi – hay không tôn kính danh Chúa. Nhưng đây không phải là ý nghĩa chính khi bản Kinh Thánh Tiếng Anh King James được dịch cách đây bốn thế kỷ. Ngày nay các bản dịch Tiếng Anh hiện đại dịch từ này là “vô thần, không tôn giáo, bất kính và thậm chí không quan tâm gì đến Chúa.” Tôi thích dịch sát nghĩa từ này theo tiếng Latin có nghĩa là “ở bên ngoài đền thờ”.

Vậy thì “ở bên ngoài đền thờ” có nghĩa gì? Nó có nghĩa là người thường, thế tục, cởi mở với mọi thứ và mọi người. Nó cũng có nghĩa là không có ranh giới hay bức tường nào ngăn cản tính “tự do” của một con người. Trong Tân Ước từ này liên quan đến “cánh cửa mở” của tiếng Hy-lạp. Nó mở ra với tất cả mọi người. Ai cũng có thể bước vào. Những từ này diễn tả về tính cách của Ê-sau và những ai đi theo ông. Nhóm người này thuộc về thế gian, không có bất kỳ phẩm chất thuộc linh nào trong nếp sống của họ.

Chúng ta đọc tiếp câu chuyện trong gia đình Y-sác.

“Y-sác đã già, mắt làng chẳng thấy được nữa, bèn gọi Ê-sau, con trưởng nam, mà rằng: Hỡi con! Ê-sau thưa rằng: Có con đây. Người bèn nói rằng: Nầy, cha đã già rồi, chẳng biết ngày nào phải chết; vậy bây giờ, cha xin con hãy lấy khí giới, ống tên và cung con, ra đồng săn thịt rừng cho cha, dọn một món ngon tùy theo cha sở thích; rồi dâng lên cho cha ăn, đặng linh hồn cha chúc phước cho con trước khi chết” (Sáng 27:1-4).

Y-sác tỏ vẻ ngạc nhiên khi biết rằng Ê-sau đi săn và tìm được thú rừng cách nhanh chóng và cũng nhanh chóng nấu món ăn dâng lên cho người cha già. “Y-sác hỏi rằng: Sao con đi săn được mau thế?” Gia-cốp đã hóa trang thành Ê-sau thưa rằng: “Ấy nhờ Giê-hô-va Đức Chúa Trời của cha xui tôi gặp mau vậy” (Sáng. 27:20). Câu nói này làm cho Y-sác nghi ngờ vì ông thừa biết rằng Ê-sau không bao giờ tin cậy nơi Đức Chúa Trời bất cứ điều gì. Mọi người trong gia đình đều biết Ê-sau chẳng bao giờ nói ra được một lời nói mang ý nghĩa thuộc linh. Trong ý tưởng trần tục của Ê-sau, anh ta thích hợp với lời này: “Chẳng có Đức Chúa Trời: kìa là tư tưởng của hắn” (Thi thiên 10:4).

Con cái thật của Chúa tương phản với mẫu người của Ê-sau. Cơ đốc nhân là người đã được biệt riêng ra cho Đức Chúa Trời và sống vì sự vinh hiển Ngài. Thân thể của tín nhân là đền thờ của Đức Thánh Linh. Cơ đốc nhân sẽ không cho phép bất cứ ai tự do đi vào tấm lòng hoặc xâm chiếm các khu vực thiêng liêng trong tâm trí của mình. Tín nhân không mở cửa cho tất cả mọi điều của thế gian tràn vào ngôi nhà của mình. Họ không phải là người “ở bên ngoài đền thờ,” nhưng ở bên trong. Họ là những người ở trong nơi kín đáo của Đấng Chí cao (Thi thiên 91:1).

Nhận ra mình đã mất quyền trưởng nam và các phước lành (Sáng. 25:29-34), Ê-sau trở nên giận giữ và đe dọa sẽ giết Gia-cốp. Đó là lý do Gia-cốp phải đi lánh nạn tại nhà của người cậu La-ban. Ê-sau định cư ở phía nam vùng đất thánh ở núi Seir và thành lập quốc gia mà chúng ta gọi là Ê-đôm. Mặc dù Ê-sau đã từ bỏ lòng thù hận với em trai và dường như trở nên hòa giải với Gia-cốp, nhưng Gia-cốp vẫn nghi ngờ và thận trọng khi gặp anh mình (Sáng. 32-33). Theo như Kinh văn ghi lại, cuối cùng hai anh em đã cùng nhau có mặt lo hậu sự cho Y-sác khi người cha già qua đời (Sáng. 35:27-29). Tại đây chúng ta hy vọng họ hòa hợp nhau, ít nhất là vì Y-sác đã ra đi.

Bất cứ điều gì Ê-sau làm đều có liên quan đến Gia-cốp và con cháu của Gia-cốp. Hậu duệ của Ê-sau đã tiếp tục xung đột với dòng dõi Gia-cốp. Người Ê-đôm là kẻ thù vĩnh viễn của Israel và tận dụng mọi cơ hội để gây chiến và tấn công tuyển dân. Các tiên tri đã nhiều lần chỉ ra điều này (Giê-rê-mi 49:7-22; Ê-xê-chi-ên 25:12-14; A-mốt 1:11-12; Áp-đia 1:10-14). Trong khoảng thời gian đế quốc Ba-by-lôn tấn công Giê-ru-sa-lem, người Ê-đôm đã cổ vũ và kêu gọi quân đội Ba-by-lôn tấn công Giê-ru-sa-lem. “Hỡi Đức Giê-hô-va, xin hãy nhớ lại các con cái Ê-đôm; Trong ngày Giê-ru-sa-lem (bị tấn công), chúng nó nói rằng: Hãy hủy hoại, hãy hủy hoại” (Thi thiên 137:7). Giê-rê-mi đã cảnh báo rằng Ê-đôm sẽ bị trừng phạt bởi vì phạm tội chống lại anh em mình (Ca thương 4:21).

Theo tiên tri Ma-la-chi, những lời các tiên tri khác công bố về sự phán xét của Đức Chúa Trời trên Ê-đôm đã ứng nghiệm (Ma-la-chi 1:1-5). Những hành vi bạo lực của họ chống đối tuyển dân sẽ đổ lại trên đầu họ. Và du khách đến Thánh địa ngày nay có thể thực hiện chuyến đi đầy gian nan đến Petra và các địa điểm khác ở Ê-đôm, nhưng họ sẽ không được các hậu duệ của Ê-sau chào đón.

Chúng ta đọc trong sách của Ma-la-chi: “Đức Giê-hô-va có phán: Ta yêu các ngươi; và các ngươi nói rằng: Chúa yêu chúng tôi ở đâu? Đức Giê-hô-va phán: Ê-sau há chẳng phải là anh Gia-cốp sao?  Nhưng ta yêu Gia-cốp, mà ghét Ê-sau, ta làm cho những núi nó nên hoang vu, và phó sản nghiệp nó cho những chó nơi đồng vắng” (Ma-la-chi 1:2-3). Và sứ đồ Phao-lô viết lại lần nữa trong Rô-ma 9:13, “như có chép rằng: Ta yêu Gia-cốp và ghét Ê-sau.” Đây là sự tể trị của Đấng toàn năng – Ngài đảo ngược sự chúc phước dành cho đứa con thứ nhất chuyển sang đứa con thứ nhì. Và Ma-la-chi đã công bố sự đoán phạt của Chúa trên Ê-đôm là con cháu của Ê-sau, không phải trên con người Ê-sau. Đức Chúa Trời yêu thương tội nhân và sẽ cứu bất cứ ai kêu cầu Ngài. Ê-sau đã cố gắng nhận lãnh phước lành từ Y-sác, nhưng không có bằng chứng nào tỏ ra Ê-sau ăn năn tội lỗi (Hê-bơ-rơ 12:17).

Ê-sau đã dụng ý giết Gia-cốp nếu có cơ hội sau khi lui ra khỏi hiện diện của cha mình! Đây có phải là bằng chứng của sự ăn năn! Ê-sau đã bị  Đức Chúa Trời từ chối theo cùng một cách của Ca-in: tấm lòng của anh ta sai trật trước mặt Chúa. Và bây giờ đến lượt dòng dõi của Ê-sau cũng bị loại ra vì họ bước đi theo dấu chân của người đã lập nền tảng là Ê-sau.

Bất cứ ai nhấn mạnh đến sự tiền định, sự tể trị của Đức Chúa Trời như một lời xin lỗi về việc họ phải đi địa ngục phải nhớ rằng: “Chúa không muốn cho một người nào chết mất, song muốn cho mọi người đều ăn năn” (2 Phi-e-rơ 3:9). Theo Ma-thi-ơ 25:34-41, chúng ta thấy sự phán xét của Chúa căn cứ trên thái độ, cách sống, cách ứng xử của chúng ta dành cho những người khác. Và địa ngục được dự bị cho ma quỉ, các đồng minh của nó – không phải dành cho dân sự của Chúa. “Hỡi kẻ bị rủa, hãy đi vào nơi lửa cháy đời đời dành cho ma quỉ và những quỉ sứ của nó” (câu 41). Tiến sĩ Donald Grey Barnhouse đã từng nói, “Mọi người đều có thể lên thiên đàng theo đường lối của Chúa hoặc xuống địa ngục theo con đường riêng của họ.”

Phương cách của Đức Chúa Trời là duy nhất: tin nhận Chúa Giê-su Christ để vào thiên đàng. “Chúng ta lại đã thấy và làm chứng rằng Đức Chúa Cha đã sai Đức Chúa Con đặng làm Cứu Chúa thế gian.” (1 Giăng 4:14)

Bài 13

GIA-CỐP

Ngươi đã có vật lộn cùng Đức Chúa Trời và người ta; ngươi đều được thắng.

Sáng thế ký 32:28

Winton Churchill đã phát biểu trên đài phát thanh của Anh vào năm 1939, “Tôi không thể dự báo cho mọi người biết hành động của Nga, đó là một câu đố bí ẩn được gói bên trong một bí ẩn.” Khi đọc lại câu này tôi liên hệ nó với nhân vật Gia-cốp trong Kinh Thánh.

Trong phần bình luận về nhân vật Gia-cốp, một tác giả viết, “Gia-cốp là một tên vô lại gian trá trong những năm đầu đời.” Có lẽ điều đó không sai. Nhưng tại sao Kinh Thánh nói về “Đức Chúa Trời của Gia-cốp,” và không có điều gì tôn trọng hơn điều đó? Đức Chúa Trời phán bảo Gia-cốp trong Sáng thế ký 28, và cũng chỉ dạy ông trong thời gian lao tác tại nhà người cậu La-ban (Sáng. 31:10-13). Đức Chúa Trời vật lộn với ông tại Phê-ni-ên khi ông chuẩn bị gặp Ê-sau, người anh của mình (Sáng. 32). Ngài hiện ra với ông tại Bê-tên (Sáng. 35:9-15) và nói chuyện với ông tại Bê-e-sê-ba khi ông chuẩn bị đi Ai-cập để gặp Giô-sép (Sáng. 46:1-4).  Đức Chúa Trời dành cho Gia-cốp một sự ưu ái đặc biệt! Gia-cốp là tổ phụ của mười hai chi phái Israel, và tất cả các chi phái dành cho ông sự kính trọng, và xuyên qua họ mà Cứu Chúa Giê-su đã nhập thế làm người. Đó là một vinh dự lớn lao cho Gia-cốp!

Khi nghiên cứu về Gia-cốp, Watchman Nee đã viết trong tác phẩm Đền Tạm Trong Đồng Vắng:

“Cho đến khi Chúa bắt đầu xử lý chúng ta, chúng ta có khuynh hướng sử dụng các mưu mẹo cao hơn những kế hoạch của Gia-cốp, nhưng khi chúng ta bắt đầu chạm trán với những suy nghĩ lệch lạc của chính mình, chúng ta sớm nhận ra bản chất thật của con người. Hãy nhớ những gì đã thay đổi cuộc sống của Gia-cốp từ hư không thành phước lành không gì khác hơn là sức mạnh của ân điển Chúa.”

Nói một cách khác, nan đề của Gia-cốp có thể là nan đề của mỗi chúng ta. Mỗi chúng ta có những “câu đố bí ẩn được gói bên trong một bí ẩn”. Kinh Thánh nói về điều này: “Lòng người ta là dối trá hơn mọi vật, và rất là xấu xa: ai có thể biết được?” (Giê-rê-mi 17:9). Từ Hê-bơ-rơ dịch từ dối trá liên hệ đến từ gót chân. Và cả hai từ này tạo thành từ Gia-cốp (kẻ nắm gót). Khi nói về Gia-cốp, Ê-sau bình luận: “Có phải vì người ta gọi nó là Gia-cốp mà nó hai lần chiếm lấy vị tôi rồi chăng? Nó đã chiếm quyền trưởng nam tôi, và lại bây giờ còn chiếm sự phước lành của tôi nữa” (Sáng. 27:36). Từ chỗ này chúng ta có thể dịch Giê-rê-mi 17:9, “tấm lòng con người giống như tấm lòng Gia-cốp”. Và chúng ta hãy nhìn vào trong chính tấm gương soi là Kinh Thánh để tra xét chính mình.

Nhiều thế kỷ sau đó, tiên tri Ô-sê đã nói với dân sự của vương quốc phía bắc Israel, hướng họ trở lại với tên của họ là Gia-cốp, “Đức Giê-hô-va cũng có sự kiện cáo với Giu-đa, và Ngài sẽ phạt Gia-cốp theo đường lối nó; Ngài sẽ báo trả nó theo việc nó làm. Vừa lúc ở trong lòng mẹ, Gia-cốp nắm gót chân anh mình; và đến tuổi trưởng thành, hưởng đặc quyền nơi Đức Chúa Trời” (Ô-sê 12:3-4). Mặc dù có nhiều nhược điểm – và tất cả chúng ta đều có chúng – Gia-cốp có một tấm lòng hướng về Chúa và mong muốn những phước lành mà chỉ một mình Ngài có thể ban tặng. Ê-sau thì không giống như thế.

Bởi vì tất cả chúng ta giống Gia-cốp, chúng ta phải học tập từ con người vĩ đại này phương cách xử lý những thách thức của đời sống để tiến về phía trước: vật lộn với con người và các tình huống, chưa hết chúng ta còn vật lộn với Đức Chúa Trời và cuối cùng chiến thắng chính bản thân chúng ta.

ĐẤU TRANH VỚI CON NGƯỜI VÀ CÁC HOÀN CẢNH

Ngay trước khi sinh ra, Gia-cốp đã tranh đấu với anh mình là Ê-sau, và sự đấu tranh này kéo dài xuyên suốt cuộc đời ông. Sau đó dòng dõi của Ê-sau là người Ê-đôm tiếp tục tranh đấu chống nghịch dòng dõi Gia-cốp mỗi khi có cơ hội đến. Gia-cốp cũng tranh đấu với La-ban, ông cậu vợ nhiều mưu mẹo. Gia-cốp phải mất mười bốn năm lao tác cực nhọc trong nhà La-ban để cưới được Ra-chên và Lê-a. Và ông còn phải làm việc thêm sáu năm nữa để gầy dựng bầy gia súc của riêng mình. Trong suốt những năm đó Gia-cốp chịu đựng những mất mát, gian lao trên đồng cỏ và bị người cậu La-ban thay đổi tiền lương mười lần.

Sau hai mươi năm khó khăn, cuối cùng Gia-cốp rời khỏi vùng đất Paddan Aram. Ông và La-ban đưa ra một điểm đánh dấu ranh giới gọi là Mizpah (có nghĩa là tháp canh) giữa hai vùng đất và thề rằng sẽ mỗi người không vượt qua nó và tấn công người kia. Hai cậu cháu cam kết, “Đức Chúa Trời sẽ theo dõi chúng ta.” Điều này có nghĩa là “Đức Chúa Trời nhìn thấy những gì mỗi người đang làm, vì vậy hãy cẩn thận.” Hai cậu cháu không nhận ra rằng họ đã cam kết về một thỏa thuận ngừng bắn vũ trang tạm thời nhưng không phải là chấm dứt chiến tranh hoàn toàn.

Tuy nhiên những tranh đấu trong cuộc đời Gia-cốp vẫn chưa hết. Gia-cốp không chỉ đấu tranh với La-ban và các con trai mình, ông còn phải chịu đựng sự xung đột giữa vòng bốn người nữ: hai người vợ Ra-chên và Lê-a, và hai cô hầu gái của hai người vợ này. Khi Gia-cốp mệt mỏi trở về nhà sau những ngày dài với cừu và dê trên thảo nguyên, ông không biết người vợ nào sẽ đòi hỏi được ở bên ông. Thêm vào đó là việc quản lý mười một đứa con trai và chúng ta có thể thấy rằng Paddan Aram không phải dễ chịu như Disneyland, nhưng Gia-cốp kiên nhẫn chịu đựng tất cả.

Gia-cốp đã làm những gì? Ông nói ra bí mật của mình với La-ban trong Sáng thế ký 41:42, “Nhưng Đức Chúa Trời của cha cháu tức Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Đức Chúa Trời đáng kính sợ của Y-sác đã phù hộ cháu. Nếu không cậu đã đuổi cháu đi hai tay không rồi. Ngài thấy nỗi khổ và công việc nhọc nhằn của cháu nên đêm qua Ngài đã chỉnh cậu.” Gia-cốp đã dạy chúng ta một bài học quan trọng: Khi con người gây khó khăn, làm hao mòn chúng ta và tưởng chừng không thể chịu đựng được, hãy trao tất cả cho Chúa và tin cậy Ngài làm cho ta trưởng thành và cuối cùng ban cho sự thịnh vượng. Sự tấn công từ con người và những tình huống đau khổ có thể huấn luyện nâng cấp hoặc hủy hoại chúng ta, và chúng ta phải đưa ra lựa chọn. Hai mươi năm yên lặng, thuận phục và nhọc nhằn của Gia-cốp đã nung đốt ông thành một con người có thể dâng vinh hiển về cho Chúa.

Trong tác phẩm Đường Ít Người Đi – một quyển sách bán chạy nhất, tác giả W. Scott Peck đã viết trong chương mở đầu, “một khi chúng ta thực sự biết rằng cuộc sống thật khó khăn, một khi chúng ta thực sự hiểu và chấp nhận nó – thì cuộc sống không còn khó khăn nữa.” Nhà thơ William Blake cũng nói ý tương tự cách đây hai thế kỷ, “Con người được tạo ra cho niềm vui và sự đau khổ / và khi chúng ta biết chính xác điều này / chúng ta đi qua thế giới cách an toàn.”  Đức Chúa Trời đã sử dụng những con người và những hoàn cảnh khó khăn để huấn luyện Gia-cốp, và chuẩn bị ông xây dựng quốc gia Israel. Người ta nói rằng những gì cuộc sống làm cho chúng ta phụ thuộc vào những gì cuộc sống tìm thấy trong chúng ta. Và đối với Gia-cốp, cuộc sống đầy những nhiêu khê đã tìm thấy nơi ông đức tin và sự kiên nhẫn. Gia-cốp làm việc, chịu đau khổ, chờ đợi và khi Chúa bày tỏ ý muốn Ngài, ông vâng lời.

VẬT LỘN VỚI ĐỨC CHÚA TRỜI

Ô-sê viết về Gia-cốp, “Gia-cốp vật lộn cùng Đức Chúa Trời.” (12:3)

Phần Kinh Thánh trong Sáng thế ký 32:22-32, và ngữ cảnh ở đây  sử dụng từ “đấu tranh” hay “vật lộn” (các câu 24, 25, 28). Khi Gia-cốp chuẩn bị gặp anh trai mình là Ê-sau, và ông hồi họp chưa biết điều gì sẽ xảy ra!  Nhưng Gia-cốp đang ở trong một cuộc chiến với những người khác, và với chính mình bởi vì ông đang ở trong một cuộc chiến với Đức Chúa Trời. Và các trận đánh đó được lập trình trước để chuẩn bị cho ông có thể đối diện với Sau-lơ trên đường trở về nhà cha sau hai mươi năm lánh nạn tại nhà La-ban. (Đọc phần bình luận sách Gia-cơ 4:1-10, về ba cuộc chiến với: chính bản thân, những người khác và Đức Chúa Trời). Lúc bấy giờ, Gia-cốp là người lập kế hoạch cẩn thận, ông tách gia đình ra ngay lập tức và đặt họ ở một nơi an toàn, và sau đó ông đứng ra bảo vệ họ, chờ đợi điều tiếp theo xảy ra.

Khi Gia-cốp ở một mình tại Phê-ni-ên ông bị một người lạ tấn công, người này vật lộn với ông cho đến hừng sáng. Người này là một thiên sứ đã hiện ra trong hình dạng của một con người, hay là Con Trai của Đức Chúa Trời? Các câu 28 và 30 đối chiếu với Ô-sê 12:3 dường như chỉ ra rằng Con Trai của Đức Chúa Trời đã xuống vật lộn với Gia-cốp để huấn luyện ông giành chiến thắng. Gia-cốp đã tranh đấu với Ê-sau là anh của mình, với La-ban và gia đình của ông này, và với những người vợ. Nhưng bây giờ Gia-cốp phải tự bảo vệ mình bằng cách vật lộn với Đức Chúa Trời!

Khi hừng sáng, Gia-cốp phát hiện ra rằng ông có thể nhận phước lành từ người bí ẩn tại núi Phê-ni-ên (Sáng. 32), vì vậy ông đã ôm lấy người này và giữ chặt. “Khi năm tháng trôi qua,” F. B.  Meyer nói, “chúng ta bắt đầu bám víu vào người/nơi mà chúng ta đã từng vật lộn.”  Vì sao bám? Bởi vì Gia-cốp muốn người lạ ban phước cho ông, và ông không để cho người này đi cho đến khi ông nhận được điều thỉnh cầu. Gia-cốp nhận ra rằng ông đã vật lộn cùng Đức Chúa Trời. Dĩ nhiên Đức Chúa Trời có thể đánh bại Gia-cốp ngay tức khắc, nhưng điều quan trọng là Gia-cốp nhận ra rằng đã đến lúc phải dừng trận đấu và qui phục Đức Chúa Trời. John Calvin đã nói, “Chúa chiến đấu chống lại chúng ta bằng tay trái của Ngài và chiến đấu cho chúng ta bằng tay phải của Ngài.” Vua Đa-vít đã biết điều bí mật này khi ông viết, “Với người trong sạch, Ngài là Đấng trong sạch. Với người xảo quyệt, Ngài sẽ đối xử nghiêm minh.” (Thi. 18:26). Đức Chúa Trời sẽ dừng lại không sử dụng cánh tay trái của Ngài khi chúng ta thuận phục ý muốn Ngài. Vì vậy hãy tiếp tục giữ đức tin vào Ngài, cầu xin Ngài ban phước. “Lạy Cha, nếu Cha muốn, xin cất chén này khỏi Con! Dầu vậy, xin đừng theo ý Con, nhưng xin ý Cha được nên!” (Lu-ca 22:42)

Đây là yếu tố dẫn đến sự chiến thắng. “Đức Chúa Trời không thể ban phước đầy trọn cho một người, cho đến khi Ngài chinh phục người đó.” A. W. Tozer đã nói như thế.

VƯỢT QUA THẤT BẠI

“Gia-cốp vật lộn với thiên sứ và thắng cuộc. Ông khóc lóc và xin thiên sứ ban phước;
Đức Chúa Trời gặp Gia-cốp tại Bê-tên, và phán dạy ông tại đó.” (Ô-sê 12:4).

Chúng ta biết rằng, Chúa Giê-su Christ, Con của Đức Chúa Trời là Đấng thực sự chiến thắng. Khi chúng ta được Đức Chúa Trời chinh phục, lúc đó chúng ta có thể chiến thắng chính bản thân và các hoàn cảnh. Gia-cốp phải ở trong cuộc chiến với chính bản thân và những người khác trong cuộc sống, bởi vì ông đang ở trong một cuộc chiến với Đức Chúa Trời. Và khi Gia-cốp dừng trận đánh với Đức Chúa Trời, ông đã bám lấy Ngài cầu xin sự ban phước. Khi đó ông chuyển sự thất bại thành chiến thắng. Giống như ông nội Áp-ra-ham trong Sáng thế ký 15, Gia-cốp kinh nghiệm “đêm tối của linh hồn” nhưng điều này làm cho ông trở nên một con người mới.

Điều đầu tiên, Gia-cốp được ban cho một sự yếu đuối mới. Điều này nghe có vẻ lạ lùng. Nhưng để giúp đỡ một con người đi tới thành công, người đó cần điều này. Theo Phao-lô, “Vì khi tôi yếu đuối (trong chính mình), ấy chính là lúc tôi mạnh mẽ (trong Đức Chúa Trời)” (2 Cô-rin-tô 12:10). Đức Chúa Trời “đụng vào khớp xương hông của Gia-cốp làm trật xương hông” (Sáng. 32:26).  Chúng ta thử hình dung, khi Gia-cốp trở về nhà, mọi người nhìn thấy ông trong tình trạng “ra khỏi Phê-ni-ên lúc trời rạng đông, ông đi khập khểnh vì trật khớp xương hông” và rồi gạn hỏi ông về điều đó. Gia-cốp phải trình bày với gia đình ông đã gặp Đức Chúa Trời và được thay đổi.

Gia-cốp được ban cho một tên mới. Tại Phê-ni-ên, Gia-cốp được người bí ẩn hỏi, “tên ngươi là gì? Đáp rằng: Gia-cốp.  Người liền bảo: Tên ngươi không phải là Gia-cốp nữa, nhưng bây giờ là Y-sơ-ra-ên vì ngươi vật lộn với Đức Chúa Trời và người ta, ngươi đều thắng cả!” Trước đó Gia-cốp đã từng nói dối cha mình cách trắng trợn, khi được cha hỏi: Con là đứa nào. Gia-cốp trả lời: Con là Ê-sau, con trưởng nam của cha (Sáng. 27:32).

Còn bây giờ Gia-cốp nói ra sự thật trần trụi: Tôi là Gia-cốp (là kẻ nắm gót dối trá). Gia-cốp đã vượt qua sự thất bại để dám nhìn thẳng vào con người của mình.

Đức Chúa Trời cho ông một tên mới: Y-sơ-ra-ên! Các học giả tiếng Hê-bơ-rơ không đồng ý với nhau về nghĩa gốc của từ Y-sơ-ra-ên. Một số cho rằng nó có gốc từ là sarah nghĩa là tranh đấu. Một số cho rắng rằng gốc từ của nó là sar có nghĩa trở nên một hoàng tử. G. Cambell Morgan ghép cả hai ý nghĩa này lại, và ông gọi trải nghiệm của Gia-cốp là “kẻ khập khểnh được đội vương miện”. Đức Chúa Trời phán bảo Gia-cốp, “Tên ngươi không phải là Gia-cốp nữa, nhưng bây giờ là Y-sơ-ra-ên vì ngươi vật lộn với Đức Chúa Trời và người ta, ngươi đều thắng cả!” Gia-cốp nhận lãnh chiến thắng nhờ ơn Chúa và giờ đây ông có thể trở nên một người chiến thắng cho Đức Chúa Trời. Một số người còn cho rằng Y-sơ-ra-ên có nghĩa là “một người đàn ông được Chúa làm chủ”. Kinh Thánh luôn đề cập đến các tổ phụ của tuyển dân Do Thái, và danh từ Y-sơ-ra-ên được dùng hơn 2500 lần trong Kinh Thánh.

Đức Chúa Trời ban cho Gia-cốp phước hạnh mới, bởi vì ông đã cầu xin điều này từ nơi Chúa trong đức tin. Ngài đã ban phước cho ông tại Bê-tên lúc khởi đầu cho một chuyến đi nhiều trắc trở (Sáng. 28). Và bây giờ ông lại được ban phước tại Phê-ni-ên để chuẩn bị cho ông đối diện với những gánh nặng trong quãng đời còn lại. Ông đã đối mặt với Đức Chúa Trời, và bây giờ Gia-cốp với tên mới là Y-sơ-ra-ên đi khập khểnh trở về với gia đình. Một bình minh mới đến trên cuộc đời Gia-cốp. Chúng ta cũng vậy.

Sự nghiệp của Gia-cốp bắt đầu như một kẻ chạy trốn khỏi nhà. Lúc ấy ông trở nên như một người khách lạ, xa gia đình trong suốt hai mươi năm lao tác tại nhà người cậu. Nhưng bây giờ ông như một người lữ khách hành hương trở lại vùng đất của cha mình. Ngay cả khi ông chuẩn bị bước vào thành phố thiên đàng, ông vẫn còn là người lữ khách “dựa trên gậy mình mà thờ lạy” (Hê-bơ-rơ 11:21).

Cuộc vật lộn kết thúc. “Phước cho người nào có Đức Chúa Trời của Gia-cốp giúp đỡ.
Và biết trông cậy nơi CHÚA, Đức Chúa Trời mình.” (Thi. 146:5)

Bài 14

RA-CHÊN

Hãy cho tôi có con, bằng không, tôi sẽ chết.

Sáng thế ký 30:1

Khi Gia-cốp nhìn thấy Ra-chên dẫn bầy sức vật của La-ban đến bên giếng nước, ông đã yêu nàng ngay từ cái nhìn đầu tiên. Ông muốn nói chuyện với Ra-chên cách riêng tư,  và làm hết sức mình để thuyết phục những người chăn cừu đang chờ đợi lấy nước cho cừu của họ và di chuyển đi, nhưng họ quan tâm đến người lạ và hiếu kỳ muốn xem những gì sắp xảy ra. Gia-cốp có nhớ lại người hầu của ông nội Áp-ra-ham cũng đã gặp mẹ Rê-be-ca ở giếng không? Lịch sử luôn luôn tái diễn!

Vâng, Ra-chên sẽ chuẩn bị kết hôn với Gia-cốp, nhưng cô sẽ không được như Rê-be-ca là người vui hưởng đời sống của một người vợ giàu có và quyền lực.

Trong suốt bảy năm Gia-cốp phải lao tác vất vả trong gia đình của người cậu La-ban để mong lấy được nàng Ra-chên xinh đẹp. Nhưng điều diễn ra sau đó lại là những nỗi thất vọng của Ra-chên.

RA-CHÊN THẤT VỌNG VỚI CHA CỦA MÌNH

Lần đầu tiên khi gặp Ra-chên, Gia-cốp đã bày tỏ ra danh tính của mình là anh em họ với Ra-chên. Ra-chên thuật lại điều này với cha La-ban, và người nhanh chóng đi ra gặp Gia-cốp. La-ban biết rằng mẹ của Gia-cốp đã kết hôn với một người giàu có, và vì vậy có thể ông ta cũng trông mong nhìn thấy một đàn lạc đà với những lễ vật quí giá của gia đình Gia-cốp khi đi cưới vợ cho chàng trai này, giống như ông đã nhìn thấy trước đây trong trường hợp của cô em gái Rê-be-ca. Nhưng điều đó không xảy ra. Gia-cốp không sở hữu gia tài giàu có của cha, và tất cả những gì ông có hiện giờ là “chỉ có cây gậy” (Sáng thế ký 32:10) thế thôi! Một chàng trai đang  đi lánh nạn để tránh sự trả thù của Ê-sau thì có thể mang theo được gì? Có lẽ chúng ta muốn nhìn xem biểu hiện của La-ban như thế nào vào lúc đó! La-ban chuyển sang kế hoạch B.

La-ban là người nhiều mưu mẹo. Trong suốt những tháng đầu tiên khi Gia-cốp là khách ở trong nhà, mọi người chú ý đến các biểu cảm và sự liên hệ thân mật của cặp đôi Gia-cốp/ Ra-chên. Vì vậy La-ban quyết định tận dụng ưu thế mà ông có. Ông ta biết rằng Gia-cốp hiện giờ chỉ là một chàng trai với hai bàn tay trắng không thể có bất cứ lễ vật truyền thống quí giá nào để cưới Ra-chên. Vì vậy cách tốt nhất là yêu cầu Gia-cốp làm việc cho ông xem như là cái giá phải trả để lấy vợ. La-ban đã rất khôn ngoan. La-ban cho rằng ông ta sẽ nhận Gia-cốp làm công với một giá rất hời. Ông ta có thể điều chỉnh tiền lương trả cho Gia-cốp theo ý muốn, và đó là một thỏa thuận làm ăn cũng không tệ. La-ban sẽ không cần phải chia sẻ tiền bạc với con gái của mình khi có được Gia-cốp làm công. Gia-cốp chấp nhận làm việc cho La-ban để có thể lấy được Ra-chên. Và cũng để cho người anh Ê-sau có thời gian phôi phai dần mối căm hờn với đứa em xảo trá.

Đó là một hợp đồng lao động giửa La-ban và Gia-cốp, nhưng nó có một lỗ hổng. Sau đám cưới, Gia-cốp sẽ đưa vợ về nhà mình, nơi mà sự giàu có của cha Y-sác đang chờ ông,  vì vậy La-ban phải nghĩ ra cách để giữ con rể lâu hơn. Chúng ta không biết rõ các chi tiết về việc La-ban đánh tráo Lê-a thay cho Ra-chên như thế nào trong ngày hôn lễ, nhưng Lê-a chắc chắn biết rõ kế hoạch của cha mình. Lúc đó Ra-chên ở đâu trong trò chơi ú tim này? Có phải La-ban đã hứa hẹn và thỏa thuận với hai cô con gái của mình? Chúng ta không biết hết các chi tiết này. Và vì vậy mọi suy đoán cũng chỉ là suy đoán. Nàng dâu phải che mặt trong ngày cưới và Gia-cốp rõ ràng là không biết chuyện gì đang xảy ra với cô dâu của mình. Lê-a có thể đã giả giọng nói giống như của Ra-chên khi đôi vợ chồng mới đến với nhau trong ngày cưới. Dù thế nào đi nữa kế hoạch hôn nhân được La-ban đạo diễn đã thành công. Gia-cốp không chạy đi đâu được.

Hai mươi năm sau đó, Lê-a và Ra-chên đã nói lên suy nghĩ của mình về người cha La-ban của họ. Kinh Thánh ghi: “Ra-chên và Lê-a đáp cùng Gia-cốp mà rằng: Chúng tôi còn một phần chi hay là cơ nghiệp chi nơi nhà cha chúng tôi chăng?  Vì người đã gả bán chúng tôi và ăn xài hết tiền bạc bán nữa, há người chẳng đãi chúng tôi như người dưng ư?  Các tài vật mà Đức Chúa Trời đoạt nơi tay cha chúng tôi tức là của chúng tôi và của con cái chúng tôi. Vậy bây giờ, chàng hãy làm theo mọi lời Đức Chúa Trời đã phán dạy” (Sáng thế ký 31:14-16).  Và đây là lời giải bày của Gia-cốp với La-ban: “Kìa, đã hai mươi năm tôi ăn ở nơi nhà cậu, chiên cùng dê cậu nào có sảo thai, và tôi chẳng hề ăn thịt chiên đực của bầy cậu bao giờ; cũng chẳng hề đem về cho cậu một con nào bị xé; bằng có, chính tôi chịu đền đó thôi. Cậu cứ đòi luôn những con bị ăn cắp ban ngày và ăn trộm ban đêm.  Ban ngày tôi chịu nắng nồng, ban đêm chịu lạnh lùng, ngủ nào có an giấc được đâu.  Đó trong hai mươi năm tôi ở tại nhà cậu là thế; trong mười bốn năm giúp việc, để được hai con gái cậu, và sáu năm đặng lãnh lấy bầy súc vật của cậu, mà cậu lại còn thay đổi mười lần công giá tôi.  Nếu Đức Chúa Trời của cha tôi, Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, là Đấng mà Y-sác kính sợ, không phù hộ tôi, chắc bây giờ cậu đuổi tôi ra tay không. Đức Chúa Trời đã xem thấy nỗi đau khổ tôi cùng công việc hai tay tôi làm, nên đêm qua Ngài đã xét công bình rồi đó” (Sáng. 31:38-42). Lưu ý rằng La-ban không phải là người giàu có khi Gia-cốp vào ở trong nhà của ông, nhưng Đức Chúa Trời của Gia-cốp đã chúc phước cho chàng trai này khi làm việc cho người cậu vợ. Kết quả là La-ban trở nên thịnh vượng, và chính ông đã thừa nhận điều này với Gia-cốp: “Ước gì cậu được nhờ ơn cháu! Cậu cũng đoán rõ ràng Đức Giê-hô-va đã vì cháu mà ban phước cho cậu vậy” (Sáng. 30:27). La-ban không phải là người thờ phượng Đức Chúa Trời hằng sống và chân thật, nhưng ông sẵn lòng để cho Gia-cốp là một thanh niên tin kính vào làm việc cho mình, và mang phước lành của Đức Chúa Trời vào trong gia đình ông.

Khi Ra-chên tháp tùng theo Gia-cốp thẳng tiến về xứ Ca-na-an, cô đã bí mật lấy đi “các pho tượng thờ trong nhà của cha mình” (Sáng. 31:30-35) và nói dối với La-ban về điều đó. Suy cho cùng La-ban cũng là người lấy đi các phúc lợi vật chất từ Ra-chên, vậy thì tại sao Ra-chên không tìm cách lấy lại?  Theo tôn giáo của La-ban thì một người thờ nhiều thần tượng sẽ thành công trong cuộc sống và thừa hưởng được tài sản của gia đình. Gia-cốp đã làm cho La-ban trở nên giàu có, sở hữu một tài sản lớn. Lẽ ra tài sản này phải được chia sẻ với Lê-a và Ra-chên nữa. Ra-chên tin cậy Đức Chúa Trời hay các hình tượng? Việc đánh cắp các pho tượng vàng nói lên điều gì, hay đơn giản chỉ là một hành động trả thù?

RA-CHÊN THẤT VỌNG VỚI GIA-CỐP

Khi Gia-cốp khám phá điều mà La-ban và Lê-a đã làm trong ngày cưới, tại sao ông không làm lớn chuyện?  Tại sao ông chấp nhận đề nghị của La-ban, khi ông có thể mặc cả về điều đó? Gia-cốp chỉ có một mình ở nhờ nhà cậu vợ, vì vậy không có ai đứng ra bênh vực ông trong câu chuyện bi hài này. Gia-cốp không phải là người kém thông minh, và ông phải đấu trí với La-ban. Cho dù điều gì sẽ xảy ra, Gia-cốp không muốn đánh mất Ra-chên vì đã phải lòng nàng. Tuy nhiên tương lai của Ra-chên nằm trong tay của một người cha lắm mưu mẹo. Gia-cốp yêu Ra-chên hơn bất cứ điều gì khác trong đời, vì vậy ông chấp nhận trước đề nghị của La-ban đó là phải làm việc thêm cho cha vợ thêm bảy năm nữa để lấy được nàng Ra-chên (khoảng thời gian dài như vậy đủ để cho Ê-sau quên đi nỗi uất hận với người em trai ranh mãnh). Ra-chên biết rằng Gia-cốp yêu nàng hơn Lê-a, và vì vậy Gia-cốp kiên nhẫn chịu đựng người cha vợ xảo trá.

Có thể còn một yếu tố thứ hai nên xét đến trong câu chuyện này. Lương tâm của Gia-cốp đã nhắc nhở ông rằng ông đã lừa dối cha mình bảy năm trước?  Lê-a là con đầu lòng đã đóng giả là đứa con thứ hai, và Gia-cốp là đứa con thứ hai đã hóa trang thành đứa con đầu lòng. Gia-cốp là kẻ lừa dối cha mình bây giờ bị cha vợ lừa dối lại. Kẻ cắp gặp bà già! Tội lỗi của Gia-cốp trước đây bị chỉ ra? Và giờ đây Gia-cốp phải chấp nhận kỷ luật từ Đức Chúa Trời. Gia-cốp trưởng thành qua phương cách mà Đấng Kiểm Soát mọi hoàn cảnh dạy dỗ ông.

Nhưng sự thất vọng lớn nhất của Ra-chên không phải là bà chưa sinh ra được đứa con nào vào lúc gia đình trông đợi. Và vì điều này bà đổ lỗi cho Gia-cốp: “Hãy cho tôi có con, hoặc là tôi sẽ chết”. Ra-chên biết rằng Gia-cốp yêu nàng hơn Lê-a, nhưng tình yêu ấy cũng không thể bù đắp cho sự thiếu hụt những đứa trẻ mà chính nàng sinh ra (xem 1 Sa-mu-ên 1:8). Lúc bấy giờ Lê-a đã có bốn đứa con trai, còn Ra-chên chưa có đứa nào, vì vậy bà yêu cầu với Gia-cốp: “Nầy con đòi Bi-la của tôi, hãy lại cùng nó, hầu cho nó sanh đẻ thay cho tôiTrong nguyên bổn rằng: Sanh-đẻ trên đầu gối tôi

, đặng phần tôi bởi nó cũng có con nữa.  Vậy, Ra-chên đưa Bi-la làm hầu Gia-cốp, và người đi lại cùng nàng.  Bi-la thọ thai, sanh một con trai cho Gia-cốp.  Ra-chên rằng: Đức Chúa Trời đã xét tôi công bình, nhậm lời tôi, nên cho tôi một con trai; vì cớ ấy, nàng đặt tên đứa trai đó là Đan.  Bi-la, con đòi của Ra-chên, thọ thai nữa, và sanh một con trai thứ nhì cho Gia-cốp.  Ra-chên rằng: Tôi đã hết sức chống cự với chị tôi, và tôi được thắng; vì cớ ấy, nàng đặt tên đứa trai nầy là Nép-ta-li” (Sáng thế ký 30:3-8).

Chúng ta đọc Sáng thế ký 30 ghi lại các việc sinh đẻ của Lê-a và Ra-chên:

 ^“Nhằm mùa gặt lúa mì, Ru-bên đi ra đồng gặp được những trái phong giTrái nầy ở bên xứ Pha-lê-tin

, đem về dâng cho Lê-a, mẹ mình. Ra-chên bèn nói cùng Lê-a rằng: Xin chị hãy cho tôi những trái phong già của con chị đó.  Đáp rằng: Cướp chồng tao há là một việc nhỏ sao, nên mầy còn muốn lấy trái phong già của con trai tao nữa? Ra-chên rằng: Ừ thôi! Chồng ta hãy ở cùng chị tối đêm nay, đổi cho trái phong già của con chị đó.  Đến chiều, Gia-cốp ở ngoài đồng về, thì Lê-a đến trước mặt người mà nói rằng: Chàng hãy lại cùng tôi, vì tôi đã dùng trái phong già của con tôi chịu thuê được chàng; vậy, đêm đó người lại nằm cùng nàng.  Đức Chúa Trời nhậm lời Lê-a, nàng thọ thai và sanh cho Gia-cốp một con trai thứ năm.  Nàng rằng: Đức Chúa Trời đã đền công tôi, vì cớ tôi đã trao con đòi cho chồng; vậy, nàng đặt tên đứa con trai đó là Y-sa-ca….Y-sa-ca, nghĩa là đền.

 

 Đức Chúa Trời nhớ lại Ra-chên, bèn nhậm lời và cho nàng sanh sản.  Nàng thọ thai, sanh một con trai, mà rằng: Đức Chúa Trời đã rửa sự xấu hổ cho tôi rồi; bèn đặt tên đứa trai đó là Giô-sépGiô-sép, nghĩa là rửa hay là thêm

; lại nói rằng: Cầu xin Đức Giê-hô-va thêm cho một con trai nữa!” (Sáng. 30:14-24). Sau khi Giô-sép chào đời, Ra-chên còn sinh thêm được Bên-gia-min (Sáng. 35:18) rồi qua đời.

RA-CHÊN THẤT VỌNG VỚI GIA ĐÌNH CỦA MÌNH

Ra-chên và Lê-a đều biết rằng cha La-ban là một kẻ mưu mô và đối xử với họ như những tôi tớ,  sử dụng hai chị em cho mục đích ích kỷ của ông. Ước muốn của hai chị em là được kết hôn và rời khỏi gia đình sớm nhất có thể. Nhưng luôn luôn có một số trở ngại. Mười bốn năm hai chị em và Gia-cốp phải ở lại trong nhà của cha mình. Chưa hết Gia-cốp phải làm việc thêm sáu năm nữa để tạo lập riêng cho mình một bầy gia súc. Trong hai mươi năm đó, Ra-chên thất vọng với cha của mình, cả hai chị em Ra-chên mơ ước được về sống trong gia đình của chồng để vui hưởng sự giàu có của Y-sác và Rê-be-ca.

Thật khó khăn để hình dung ra không khí trong gia đình gồm một ông cha, bốn bà mẹ và mười một đứa con. Đặc biệt hơn nữa khi hai bà mẹ là hai chị em, và hai cô hầu gái của hai chị em cũng được xem là vợ của Gia-cốp. Trong ngữ cảnh đó làm thế nào để tránh những xung đột (Châm ngôn 30:21-23)! Tất cả bọn họ đều ở dưới quyền lực của một La-ban vô tâm, người có tham vọng chính là làm giàu – bằng bất cứ giá nào. Những dòng chảy ngầm của những mưu mô, đố kị và ganh đua liên quan đến bốn người phụ nữ chắc sẽ rất mạnh mẽ, và rõ ràng tất cả những điều này đã ảnh hưởng đến con cái của họ. Trong bối cảnh đó, không có gì lạ khi Gia-cốp phải ở lại với bầy gia súc trên thảo nguyên ngày và đêm (Sáng. 31:40).

RA-CHÊN THẤT VỌNG VỚI CUỘC SỐNG

Cuối cùng Gia-cốp và La-ban đã đi tới một thỏa thuận. “Nước sông không còn phạm đến nước giếng”. Gia-cốp được trở về quê hương Ca-na-an của mình cùng với các người vợ và đàn gia súc. Trong cuộc hành trình đó Ra-chên đã qua đời gần Bết lê-hem sau khi sinh được Bên-gia-min trong sự đau đớn (Sáng. 35:16-20). Điều này làm tấm lòng Gia-cốp tan vỡ, vì ông rất yêu thương Ra-chên. Nhiều năm sau đó, chúng ta đọc thấy Gia-cốp nói với Giô-sép trước khi qua đời, “Khi cha ở Pha-đan trở về xứ Ca-na-an, thì Ra-chên chết dọc đường có mặt cha, gần Ê-phơ-rát; cha đã chôn người ở bên con đường đi về Ê-phơ-rát (tức là Bết-lê-hem).” (Sáng. 48:7).  Nếu Ra-chên không chết, bà có thể đã sinh thêm các con trai khác, vì vậy Gia-cốp đã thu nhận hai cậu con trai của Giô-sép để bù đắp cho sự mất mát này. Trong Sáng thế ký 48:5 Gia-cốp bảo Giô-sép, “Bây giờ, hai đứa con trai đã sanh cho con tại xứ Ê-díp-tô trước khi cha đến, là Ép-ra-im và Ma-na-se, cũng sẽ thuộc về cha như Ru-bên và Si-mê-ôn vậy.” Trong sáng thế ký chương 49 ghi lại lời chúc tiên tri của Gia-cốp dành cho các con trai mình, trong đó Giô-sép là con trai đầu của Ra-chên nhận được phước lành đầy trọn từ cha (câu 22-26).

Có một vài điều cần suy nghĩ về lời nói cuối cùng của Ra-chên trước khi qua đời. Khi bà đặt tên cho đứa con trai thứ hai là Bê-nô-ni có nghĩa là đứa con trai của sự đau khổ hay đứa con của những rắc rối. Hãy thử hình dung nếu như đứa trẻ này lớn lên với cái tên như vậy, thì điều gì sẽ xảy ra? Mỗi khi có ai đó gọi tên nó như vậy nó sẽ nhớ lại câu chuyện sinh nở của mẹ nó, vì khi hạ sinh Bê-nô-ni /Bên-gia-min, Ra-chên phải chịu nhiều đau đớn. Và sau khi sinh thì Ra-chên trút linh hồn. Ra-chên đã trải nghiệm bảy năm vui mừng khi cô dự định kết hôn với Gia-cốp, nhưng những năm đó đã kéo theo mười ba năm rắc rối trước khi Gia-cốp trở thành một người hành hương trở về lại Bê-tên. Họ đã vượt thoát khỏi sự trả thù của Ê-sau, nhưng Đi-na bị hãm hiếp tại Si-chem. Điều này dẫn đến hậu quả là Si-mê-ôn và Lê-vi dùng gươm tàn sát những người đàn ông của thành phố đó.

Ra-chên muốn có một đứa con trai khác sau khi sinh Giô-sép, và Đức Chúa Trời đã ban cho nhưng bà phải trả một giá rất cao. “Hãy cho tôi có con, nếu không tôi sẽ chết.” (Sáng. 30:1) là một yêu cầu khẩn thiết. Chúng ta tự hỏi liệu những lời cuối cùng của Ra-chên trước khi qua đời phản ánh tương lai của bản thân – rắc rối và đau khổ, khi bà đặt tên cho đứa con thứ hai tên là Bê-nô-ni. Gia-cốp khôn ngoan đã đổi tên Bê-nô-ni thành Bên-gia-min. Tên này mang ý nghĩa “con trai của cánh tay phải tôi”. Trong văn hóa thời đó, cánh tay phải tượng trưng cho sự tôn trọng và quyền lực. Gia-cốp bấy giờ đã có mười hai người con. Tất cả họ trở thành tộc trưởng của mười hai chi phái Y-sơ-ra-ên. Bên-gia-min là đứa con duy nhất của Gia-cốp được sinh ra trong vùng đất thánh.

Người Do Thái tôn kính Ra-chên và Lê-a là “hai người nữ đã dựng nên nhà Y-sơ-ra-ên!” (Ru-tơ 4:11). Tiên tri Giê-rê-mi nói đến Ra-chên: “Đức Giê-hô-va phán như vầy: Tại Ra-ma nghe có tiếng than thở, khóc lóc đắng cay. Ra-chên khóc con cái mình, mà không chịu yên ủi về con cái mình, vì chúng nó không còn nữa!” (Giê-rê-mi 31:15). “Những đứa con trai và con gái của sự đau khổ tôi” được tái hiện khi vua Hê-rốt truyền lệnh “giết hết thảy con trai từ hai tuổi sấp xuống ở thành Bết-lê-hem và cả hạt” (Ma-thi-ơ 2:16-18) trong thời điểm Chúa Giê-su Christ giáng sinh. Bên-gia-min hay Bê-nô-ni nhắc chúng ta nhớ đến Chúa Giê-su trong sự thống khổ (Bê-nô-ni) và sự vinh hiển của Ngài (Bên-gia-min). Trước tiên là đau khổ rồi mới vào trong vinh hiển. Thứ nhất là thập tự giá, thứ hai mới là vương miện. Chúng ta nên ghi nhớ lẽ thật này trong lần tới khi chúng ta đi đến kết luận rằng cuộc sống chỉ là một chuỗi các trận chiến đau đớn.

Điều an ủi lớn nhất dành cho Ra-chên: Hai người con trai Giô-sép và Bên-gia-min được Đức Chúa Trời sử dụng để hoàn thành mục đích lớn lao của Ngài cho thế giới. Giô-sép trở thành người cứu sống cho cả một dân tộc Y-sơ-ra-ên khi đem họ đến định cư và che chở họ trong vùng đất màu mỡ của Ai-cập. Giô-sép cũng thêm lên cho Y-sơ-ra-ên các chi phái Ép-ra-im và Ma-na-se. Từ chi phái Bên-gia-min đã cho ra đời sứ đồ Phao-lô, người đã thiết lập nền thần học của Tân Ước.

Vậy thì Ra-chên, tại sao bà phải khóc?

Bài 15

GIÔ-SÉP

Các anh toan hại tôi, nhưng Đức Chúa Trời lại toan làm điều ích cho tôi

Sáng thế ký 50:20

Mặc dù Giô-sép đã sống tại Ai-cập trong phần lớn cuộc đời của mình, nhưng có thể xem ông là người đại diện tốt nhất cho những người Do Thái sống tại quê hương. Ông có một đời sống thanh sạch và một tấm lòng thuần khiết, nhưng phải chịu đau khổ từ những điều mà người khác làm cho ông. Cha Gia-cốp yêu thương Giô-sép, nhưng ông bị các anh em trong gia đình ghen ghét và rồi âm mưu với nhau bán đứng ông như bán một tên nô lệ. Bị đem đi tới Ai-cập, làm đầy tớ trong nhà của quan thị vệ Phô-ti-pha, ông bị nữ chủ nhân vu cáo tội quấy rối tình dục và bị tống vào tù. Lúc đó không ai còn nhớ đến tên Giô-sép ngoại trừ Đức Chúa Trời. Trước giả Thi thiên viết về Giô-sép, “Người ta cột chân người vào cùm, làm cho người bị còng xiềng.” (Thi thiên 105:18). Sách cầu nguyện Anh giáo phiên bản năm 1877 ghi, “Xiềng xích đi vào linh hồn người.” Chúng ta thấy rằng Giô-sép chịu đựng các loại đau khổ khác nhau. Thật là một người nam kiên cường của Đức Chúa Trời.

Người ta đã nói rằng những gì cuộc sống làm cho chúng ta phụ thuộc vào những gì cuộc sống tìm thấy trong chúng ta, và sự thật này được biểu lộ trong cuộc đời Giô-sép. Trong bài viết này, chúng ta tập chú vào các điểm chính, và những phản ứng của Giô-sép trước những hoàn cảnh mà Đức Chúa Trời cho phép xảy ra. Chúng ta cũng tìm hiểu thái độ của cha Giô-sép và mười người anh em của ông.

CÁC ANH EM: “ĐỨC CHÚA TRỜI ĐÃ LÀM GÌ CHO CHÚNG TA ĐÂY?’

Sau khi gặp “người làm chúa tại Ai-cập”, các anh em của Giô-sép vừa nói với nhau, vừa run, mà rằng: “Đức Chúa Trời đã làm chi cho chúng ta đây?” (Sáng thế ký 42:48). Họ ngạc nhiên xen lẫn sợ hãi không biết điều gì đang xảy ra khi nhìn thấy tiền bạc của họ được để lại trong những bao lương thực. Mỗi người tự vấn lương tâm của mình. Họ có thể nghĩ đến sự phán xét của Đức Chúa Trời dành cho họ vì họ đã đối xử tệ với Giô-sép trước đây! Lẽ ra họ đã không nên làm điều đó.

Khi trở về đến nhà các anh em Giô-sép tìm thấy tất cả tiền bạc của họ còn nằm y nguyên trong những bao lương thực. Họ trình bày với với người cha già Gia-cốp câu chuyện bên Ai-cập và giải thích tại sao Si-mê-ôn đã bị giữ lại làm con tin. Vị tể tướng của Ai-cập sẽ chỉ phóng thích cho Si-mê-ôn nếu trong lần tới họ mang theo Bên-gia-min.

Hiển nhiên, Giô-sép vẫn còn nhớ trong giấc mơ của mình là tất cả mười một anh em sẽ phải quì trước mặt ông (Sáng thế ký 37:5-11), do đó ông giữ Si-mê-ôn lại và yêu cầu các anh em phải đem Bên-gia-min tới.

Khi còn ở chung trong một gia đình, hành vi xấu xa của các anh em được thể hiện khi họ cư xử với Giô-sép bằng thái độ thù địch. Gia-cốp, Giô-sép và Bên-gia-min yêu thương nhau, nhưng các anh em còn lại làm cho đời sống họ trở nên khổ sở khi ganh tị với Giô-sép. Theo Sáng thế ký 50, các anh em đã làm điều sai, đối xử tệ với Giô-sép (câu 15, 17). Họ có ý định giết chết Giô-sép (câu 20). Bất chấp Giô-sép van xin, họ đã tàn nhẫn ném người em trai xuống một cái hố, rồi sau đó kéo lên bán cho lái buôn như bán một tên nô lệ (Sáng. 42:21-22).

Các anh em đã cư xử cách độc ác với Giô-sép. Sau đó họ nói dối cha mình là Giô-sép đã chết và ngụy tạo bằng chứng để cho Gia-cốp được thuyết phục. Walter Scott đã nói đúng, “Một mạng lưới rối rắm sẽ được dệt nên khi lần đầu tiên chúng ta đánh lừa một ai đó.”  Gia-cốp đã không còn thấy đứa con trai yêu dấu trong suốt hai mươi năm. Tấm lòng ông tan nát vì cho rằng nó đã chết. Đây rõ ràng là một tội ác mà các anh em đã làm trên người cha già của họ. Có phải Gia-cốp đã phải trả giá vì trước đây ông cũng đã từng nói dối cha mình là Y-sác! Và điều đó có làm cho ông tha thứ cho các con trai mình vì sự dối trá và độc ác của họ?

Đức Chúa Trời đang làm gì? Ngài đang đem mọi thành viên trong gia đình vào trong lẽ thật: ăn năn, xưng tội và nhận sự tha thứ. Đức Chúa Trời sử dụng Giô-sép để giải quyết vấn đề với các anh em trong sự khôn ngoan và kiên nhẫn.

GIA-CỐP – “ĐỨC CHÚA TRỜI KHÔNG LÀM GÌ!”

Gia-cốp không nói rằng Đức Chúa Trời không làm gì, nhưng đây là cách mà ông cảm thấy trong tấm lòng. Gia-cốp nói với các con trai độc ác, “Bay làm mất các con tao; Giô-sép đã mất biệt, Si-mê-ôn cũng mất biệt; mà bây giờ, lại muốn dẫn Bên-gia-min đi nữa sao! Các nông nỗi nầy đều đổ lại cho tao hết!” (Sáng. 42:36). Trong câu này ông muốn nói rằng: Mọi sự đang chống lại tôi. Và ông nhìn thấy các hoàn cảnh xảy ra theo chiều hướng đó.

Hãy nhìn lại những gian truân của Gia-cốp. Một nạn đói xảy ra trên vùng đất hứa. Các con trai của ông phải xuống Ai-cập để tìm nguồn thực phẩm cho một đại gia đình. Gia-cốp cho rằng đứa con trai yêu dấu là Giô-sép đã chết, và bây giờ Si-mê-ôn lại bị bắt làm con tin tại Ai-cập. Tình hình càng tồi tệ hơn khi vị tể tướng Ai-cập thông báo rằng Si-mê-ôn chỉ được phóng thích khi các con trai đem Bên-gia-min đến trình diện trong chuyến đi kế tiếp. Cả Bên-gia-min và Giô-sép là hai con trai của Ra-chên. Gia-cốp rất yêu mến người vợ này. Ông không muốn mất thêm Bên-gia-min nữa. Trong tình thế bất khả kháng, Gia-cốp đành phải để cho Bên-gia-min đi mà không biết điều gì xảy ra. Gia-cốp phải đưa ra một quyết định khó khăn. Gia-cốp có thể đang tự hỏi, Đức Chúa Trời đang ở đâu?

Gia-cốp đã quên đi lời hứa của Chúa dành cho ông tại Bê-tên nhiều năm trước, “Nầy, ta ở cùng ngươi, ngươi đi đâu, sẽ theo gìn giữ đó, và đem ngươi về xứ nầy; vì ta không bao giờ bỏ ngươi cho đến khi ta làm xong những điều ta đã hứa cùng ngươi” (Sáng thế ký 28:15). Khi Gia-cốp bỏ trốn khỏi nhà La-ban, Đức Chúa Trời phán với ông, “Hãy trở về xứ của tổ phụ ngươi, chốn bà con ngươi, ta sẽ phù hộ ngươi” (Sáng. 31:3). “Ta không bao giờ bỏ ngươi” là câu phủ định. “Ta sẽ phù hộ ngươi” là một lời xác định. Cả hai lời hứa đều bảo đảm rằng Chúa ở cùng Gia-cốp.   Trong đêm tối Gia-cốp đã vật lộn với Đức Chúa Trời, sau đó Ngài đổi tên ông từ Gia-cốp thành Y-sơ-ra-ên. Sau khi vật lộn với Đức Chúa Trời, bây giờ ông là người chiến thắng – ông trở thành hoàng tử của Đức Chúa Trời. Chắc chắn cái chân khập khiễng của ông sẽ gợi nhớ nơi ông một lẽ thật: “Nếu Đức Chúa Trời vùa giúp chúng ta, thì còn ai nghịch với chúng ta?” (Rô-ma 8:31)

Sẽ không quá khó khăn cho Gia-cốp trong cơn đói kém, cuối cùng ông nhận được sự trợ giúp cho gia đình của mình. Chúng ta đều biết điểm kết thúc của câu chuyện này. Và điều đó làm cho chúng ta dễ chịu với trích dẫn được liên hệ trong Rô-ma 8:28, “Gia-cốp ơi, không phải mọi sự đang chống lại ông, mà là chúng hiệp lại để làm điều tốt nhất cho ông.” Tuy nhiên Gia-cốp không biết đến Rô-ma 8:28, chính điều này làm cho tấm lòng ông tan vỡ trong đau khổ. Nếu đặt mỗi chúng ta vào trường hợp của Gia-cốp, có thể lắm chúng ta cũng sẽ tự hỏi: Đức Chúa Trời đang ở đâu, Ngài có chăm sóc tôi không? Tạ ơn Chúa, ngày nay chúng ta có thể hiểu rõ hơn về những cảm xúc của Gia-cốp và tìm thấy bài học cho mình.

GIÔ-SÉP – “ĐỨC CHÚA TRỜI CÓ Ý ĐỊNH LÀM ĐIỀU TỐT CHO TÔI.”

Ít nhất là năm lần chúng ta đọc thấy trong Kinh Thánh “Đức Chúa Trời ở cùng Giô-sép” (Sáng. 39:2, 3, 21, 23; Công vụ. 7:9). Điều này có nghĩa Chúa kiểm soát mỗi biến cố, mỗi sự kiện xảy ra trong cuộc đời Giô-sép và gia đình ông để bày tỏ ra ý muốn tốt đẹp của Ngài và danh Ngài được vinh hiển. Điều quan trọng cần ghi nhớ là Chúa làm việc theo ý định tốt đẹp của Ngài xuyên suốt mọi hoàn cảnh trong toàn bộ mọi trải nghiệm của Giô-sép, chứ không phải chỉ ở giai đoạn cuối cùng.  Rô-ma 8:28 không nói rằng, “Cuối cùng Chúa sẽ làm mọi việc tốt đẹp”. Chúa làm tất cả mọi việc trong mọi thời gian đều do ý định tốt đẹp của Ngài, bất luận chúng ta cảm thấy như thế nào.

Điều tốt đẹp quan trọng nhất mà Đức Chúa Trời đã hoàn thành là  thông qua Giô-sép Ngài bảo tồn tuyển dân Israel, để từ đó Ngài ban cho thế giới quyển Kinh Thánh và Con của Ngài. Giô-sép là một đầy tớ được chọn để che chở tuyển dân và cứu một thế giới đang hư mất. Đức Chúa Trời đã “sai một người đi trước Y-sơ-ra-ên, là Giô-sép bị bán làm tôi mọi.” (Thi thiên 105:17)

Những điều đã xảy ra là tốt đẹp cho Gia-cốp và các con trai của ông. Gia-cốp chắc nhận thức rằng ông đã gặt các quả đắng từ một số hạt giống của sự lừa dối mà ông đã gieo ra nhiều năm trước. Các anh em của Giô-sép cuối cùng đã được đưa đến nơi mà miệng họ phải ngậm lại và họ đã không còn nói dối và bào chữa cho mình. Giu-đa thưa với Giô-sép là người đang làm “chúa tại Ai-cập”: Chúng tôi sẽ nói cùng chúa làm sao? Sẽ phân lại làm sao? Sẽ chữa mình chúng tôi làm sao? Đức Chúa Trời đã thấu rõ điều gian ác của tôi tớ chúa rồi. Nầy, chúng tôi cùng kẻ đã bị bắt được chén nơi tay đều làm kẻ tôi tớ cho chúa (Sáng. 44:16). Các anh em gian ác (ngoại trừ Bên-gia-min) rơi vào tình cảnh “miệng nào cũng phải ngậm lại” (Rô-ma 3:3:19), không thể bào chữa tội lỗi của mình. Phải mất hai mươi hai năm, tội lỗi của các anh em mới bị chỉ ra. Giô-sép tha thứ cho họ và bảo đảm sự cấp dưỡng dành cho họ và con cái của họ. Vài năm sau đó Giô-sép có đứa con đầu tiên, ông đặt tên là Ma-na-se – “quên” – điều này có nghĩa là Giô-sép không còn nắm giữ bất kỳ một mối căm thù nào với các anh em mình. F. W. Robertson đã nói, “sự trả thù duy nhất của Cơ đốc nhân là trả thù bằng sự tha thứ.” Làm thế nào Giô-sép có thể ghét anh em mình khi ông nhận thức rằng Chúa luôn luôn tể trị mọi biến cố và làm mọi việc đều có ý định tốt cho ông?

Có lẽ bản thân Giô-sép là người đã nhận nhiều điều tốt đẹp hơn bất cứ một ai khác. Thi thiên 105:17 ghi, “Ngài sai một người đi trước Y-sơ-ra-ên, là Giô-sép bị bán làm tôi mọi.” Giô-sép lúc bị các anh em bán đứng chỉ là một thiếu niên mười bảy tuổi. Vào thời điểm đó Giô-sép đã có hai giấc mơ, nhưng cậu thiếu niên này chưa được huấn luyện trong “trường kỷ luật” của Chúa. Hai giấc mơ đẹp, nhưng sau đó lại trở thành cơn ác mộng vì các anh em ghen ghét “thằng nằm mộng.” Vì thế Chúa đã gửi đến một bài học kỷ luật khác để rèn đúc nên Giô-sép và huấn luyện ông trở thành người mà có thể làm vinh hiển danh Ngài trong mọi hoàn cảnh.

Giô-sép trải nghiệm nỗi đau khi bị bán làm nô lệ và phải rời xa gia đình thân yêu. Ông bền chịu trong sự nhẫn nhục, làm việc cực nhọc trong tư cách của một “tên nô lệ Hê-bơ-rơ” trên đất khách quê người. Đối diện với những cám dỗ, bị vu oan, bị tống vào tù và bao nhiêu nghịch lý khác, Giô-sép vẫn chiếu ra ân điển và sự thương xót của Chúa mà không một lời oán than! Từ một thiếu niên nô lệ rồi được cất nhắc lên làm người cai trị – nhân vật quyền lực thứ hai tại Ai-cập, Giô-sép đã chứng minh rằng ông là một người trung tín trong những việc nhỏ nhất, vì vậy Đức Chúa Trời đã ban cho ông dư dật mọi điều (Ma-thi-ơ 25:11).

Tôi cho rằng Kinh Thánh ghi lại bảy lần Giô-sép khóc. Ông đã khóc khi bị anh em mình quăng xuống hố (Sáng thế ký 42:21-21). Ông khóc khi các anh em mình xưng nhận tội với nhau (Sáng. 42:24). Ông khóc khi nhìn thấy Bên-gia-min (Sáng. 43:30). Giô-sép cũng khóc lớn khi hòa giải với các anh em (Sáng. 45:2, 14-15), và khóc khi nhìn thấy cha mình sau hơn hai mươi năm (Sáng. 46:29). Cũng như với bất kỳ một người con trai nào, ông khóc khi cha qua đời (Sáng. 50:1). Khi Giô-sép nghe lời trần tình của các anh em cầu xin từ nơi ông sự tha thứ, ông đã khóc, và bảo đảm với họ rằng ông sẵn lòng tha thứ. Các anh em lúc đó chỉ muốn được làm nô lệ cho ông, nhưng ông bảo đảm rằng họ vẫn là anh em với ông. Điều này có giống như trong Lu-ca 15:19-21?

Các bài học kỷ luật trong đời sống Giô-sép, cộng với đức tin kiên định của ông nơi Đức Chúa Trời  đã biến đổi và hình thành nên một nhân cách sáng chói vĩ đại trong Kinh Thánh. Ông rất giống với Chúa Giê-su Christ! Giống như Chúa Cứu thế, Giô-sép là Con của cha Gia-cốp bị chính anh em mình ghét bỏ rồi phản bội. Ông đã bị anh em bán đứng một cách bất hợp pháp, bị vu cáo tội quấy rối tình dục rồi bị kết án tù. Giô-sép từ trong nhà tù được đem ra để nhận lãnh ngôi cai trị, từ đau khổ lên ngai vinh hiển và cung ứng lương thực cho thế giới (Giô-sép bảo tồn sự sống, Chúa Giê-su ban cho sự sống.) Giô-sép tha thứ cho các anh em mình và ban cho họ nhà để ở với thực phẩm đầy tràn. Giô-sép còn làm nhiều hơn thế! Tôi hy vọng rằng bạn có thể thấy bài học này: khi chúng ta chịu đau khổ vì cớ Chúa Giê-su, chúng ta sẽ trở nên giống như Ngài càng hơn. Chúng ta đọc lại câu này: “chúng ta biết rằng mọi sự hiệp lại làm ích cho kẻ yêu mến Đức Chúa Trời, tức là cho kẻ được gọi theo ý muốn Ngài đã định. Vì những kẻ Ngài đã biết trước, thì Ngài cũng đã định sẵn để nên giống như hình bóng Con Ngài” (Rô-ma 8:28-29)

Giữa muôn vàn khổ đau và phiền muộn, hãy có đức tin nơi Chúa để có thể nói được: “Các anh toan hại tôi, nhưng Đức Chúa Trời toan làm điều ích cho tôi.” Điều này có nghĩa là Đức Chúa Trời có ý định làm điều tốt cho chúng ta ngay cả trong những tình huống tồi tệ nhất. Khi chúng ta nhận thức rõ ý định của Ngài, chúng ta biết rằng Chúa cho phép những hoàn cảnh nghiệt ngã xảy ra để biến đổi chúng ta trở nên giống như Con của Ngài.

Giữa trũng đau thương Đa-vít nói, “Nhưng tôi đã tin cậy nơi sự nhân từ Chúa. Lòng tôi khoái lạc về sự cứu rỗi của Chúa.  Tôi sẽ hát ngợi khen Đức Giê-hô-va, vì Ngài đã làm ơn cho tôi.” (Thi thiên 13:5-6).

Giô-sép nói, “Chúa có ý định làm điều tốt cho tôi.” Chúng ta có thể phản hồi, “Chúa là tốt lành trong mọi lúc, mọi nơi, mọi hoàn cảnh!”

 

Bài 16

GIÓP

Đức Giê-hô-va lại hỏi Sa-tan rằng: Ngươi có nhìn thấy Gióp, tôi tớ của ta chăng; nơi thế gian chẳng có người nào giống như nó, vốn trọn vẹn và ngay thẳng, kính sợ Đức Chúa Trời, và lánh khỏi điều ác?

Gióp 1:8

Một người bạn và tôi lái xe xuyên qua bang Pennsylvania, chúng tôi liên tục nhìn thấy các biển báo “coi chừng đá rơi!” Chúng tôi thích thú vì đó là một cảnh báo tốt, nhưng làm thế nào để thực hành điều này? Nếu chúng ta nhìn thấy một vài khối đá lớn từ trên đồi cao rơi xuống, có nên dừng xe ngay và điều này có thể gây tai nạn? Hay là chúng ta tăng tốc độ và cố gắng không trở thành mục tiêu của khối đá? Hay là chúng ta “tỉnh thức và cầu nguyện” và tin cậy Đức Chúa Trời giữ các tảng đá không rơi xuống? Bạn chọn cách nào?

Các tảng đá đã rơi xuống trên chiếc xe của Gióp, và ông đã không nhìn thấy là nó đang rơi. Ông đau khổ như một số người phải chịu. Vào một ngày kia tất cả tài sản to lớn của ông bị lấy đi và mười đứa con đều chết hết. Wow! Rồi thì một căn bệnh bí hiểm ung độc tấn công ông từ bàn chân tới đỉnh đầu làm ông vô cùng ngứa ngáy khó chịu. “Gióp lấy một miếng sành đặng gãi mình, và ngồi trong đống tro” (Gióp 2:8). Ông rời khỏi nhà và ngồi bên ngoài thành trên đống tro tàn nơi rác được thu gom. Ở đó ông than khóc, suy ngẫm, nói chuyện với các bạn hữu và chờ đợi Đức Chúa Trời giúp đỡ.

Hãy lưu ý là Đức Chúa Trời phán rằng Ngài không tìm thấy một lỗi lầm nào trong Gióp. Ngài đánh giá về ông: “nơi thế gian chẳng có người nào giống như nó, vốn trọn vẹn và ngay thẳng”. Lời khen ngợi từ Đức Chúa Trời dành cho Gióp tốt hơn bất cứ nhận xét nào từ phía con người hay ma quỉ hoặc thiên sứ. Gióp sống ở xứ Uz vào khoảng thời gian các tộc trưởng người Do Thái hành hương về Ca-na-an. Ông là một con người nhận được ơn phước dư dật từ nơi Chúa, tuy nhiên dường như ông cũng là một người hứng chịu sự thiệt hại lớn lao từ Ngài.

Tất cả chúng ta đều muốn một đời sống xuôi chèo mát mái. Chúng ta muốn nhìn thấy các biển báo chỉ đường loại “Hãy thư giãn. Không có đá rơi!” Chúng ta không muốn chuyến bay của chúng ta bị trì hoãn hay bị một thế lực nào can thiệp. Chúng ta không muốn bị rơi vào tình huống khẩn cấp hay gặp phải điều không mong đợi. Tuy nhiên cuộc sống không luôn đi theo những mong muốn đó. Đời sống được dệt nên bằng những điều phiền toái không miễn trừ cho bất cứ ai bên cạnh những điều may mắn khác. Và chúng ta không thể kiệt kê hết những trải nghiệm đau buồn của mỗi chúng ta. Vì vậy hãy vui hưởng những giây phút bình an khi gió yên biển lặng, và cảnh giác rằng giông bão có thể nổi lên vào bất cứ một ngày đẹp trời nào đó.

Các điểm chính của sách Gióp liên quan đến Đức Chúa Trời, Gióp, ba bạn hữu của Gióp và một người bạn trẻ tuổi tên là Ê-li-hu. Tuy nhiên câu chuyện cũng liên quan đến mỗi chúng ta. Đây là Lời của Đức Chúa Trời và chúng ta không thể phớt lờ. Khi nhìn vào các chi tiết trong mỗi tình huống. Quan điểm và phản ứng của chúng ta sẽ như thế nào?

NHỮNG GÌ ĐỨC CHÚA TRỜI NHÌN THẤY

Đức Chúa Trời nhìn xem Gióp và Ngài thấy Gióp khác biệt với mọi người trên thế giới vào thời đó. Đức Chúa Trời bảo Sa-tan rằng:  “….nơi thế gian chẳng có người nào giống như Gióp, vốn trọn vẹn và ngay thẳng, kính sợ Đức Chúa Trời, và lánh khỏi điều ác?” Gióp đã mở tấm lòng mình ra với Chúa (6:21) và thừa nhận rằng mình không phải là người hoàn hảo (7:21), nhưng ông là một con người chính trực, thực hành sự công bình và thương xót người khác. Ông thuộc loại người mà Cựu Ước gọi là “người công bình,” và không có ai trên thế gian giống như ông. (Nhiều thế kỷ sau đó tiên tri Ê-xê-chi-ên đồng ý với điều này. Đọc Ê-xê-chi-ên 14:14, 20.)

Chúng ta rất dễ dàng phạm lỗi khi đánh giá về một người nào đó, nhưng Đức Chúa Trời thì không. “Đức Giê-hô-va chẳng xem điều gì loài người xem; loài người xem bề ngoài, nhưng Đức Giê-hô-va nhìn thấy trong lòng” (1 Sa-mu-ên 16:7). Chúa biết điều bí mật của tấm lòng con người (Thi. 44:21), vì vậy Gióp không thể đánh lừa Chúa và chúng ta cũng vậy. Lẽ thật này vửa khích lệ vừa cảnh báo mọi người. Con người có thể đánh giá sai về chúng ta, ma quỉ có thể cáo buộc chúng ta, nhưng Chúa biết tấm lòng chúng ta như thế nào. Vì vậy các bạn và tôi không có gì để sợ hãi. Nếu tấm lòng chúng ta gian dối với Chúa và người khác, khi ấy chúng ta sẽ gặp rắc rối.

Khi đọc sách Gióp chúng ta ghi nhận rằng Gióp luôn luôn giữ gìn sự chính trực của ông trước mặt Chúa. Gióp không cố gắng làm vui lòng các bạn hữu khi lắng nghe các quan điểm thần học của họ về vấn nạn đau khổ của ông (Gióp 2:9; 6:29; 13:15; 27:5). Họ cho rằng mức độ tội lỗi mà Gióp phạm phải sẽ đòi hỏi một mức độ đau khổ cân bằng? Quan điểm này có phù hợp với chúng ta không?

Danh tiếng là điều con người để tâm tới, nhưng nhân cách mới là điều Đức Chúa Trời tìm kiếm nơi chúng ta. Bạn có thể hủy hoại uy tín hay danh tiếng trong một phút chốc, nhưng phải tốn nhiều năm để xây dựng một nhân cách tốt, và Chúa quan tâm đến chuyện này. Ngay từ đầu sách, Chúa phán dạy rõ rằng Ngài không trừng phạt Gióp vì tội lỗi của ông. Và cuối sách Chúa xác nhận rằng Gióp đã nói về Ngài một cách đúng đắn (42:7), trong khi các bạn hữu đã nói không đúng về Đức Chúa Trời và đánh giá sai về Gióp. Tất cả các khổ đau không đến từ tội lỗi của Gióp, bởi vì Đức Chúa Trời có một mục đích cao hơn.

NHỮNG GÌ SA-TAN THỈNH CẦU ĐƯỢC THẤY

Sa-tan có nghĩa là kẻ thù. Ma quỉ có nghĩa là kẻ kiện cáo. Ma quỉ lúc đầu là một thiên sứ, nó sa ngã thành quỉ sứ chống lại Đức Chúa Trời và con cái của Ngài (Khải. 12:7-12). Chúng ta cần hiểu rằng Sa-tan không biết tất cả mọi thứ cũng như không có mặt ở tất cả mọi nơi. Một vật thọ tạo không thể ngang bằng với Đấng sáng tạo – là Đấng biết mọi điều và có hiện diện khắp mọi nơi. Trong thời đại hiện nay, Sa-tan đến trước ngôi của Chúa và kiện cáo các đầy tớ của Ngài (Xa-cha-ri 3:1-7). Tuy nhiên ma quỉ cần phải được sự cho phép của Đức Chúa Trời trước khi tấn công dân sự của Ngài (Gióp 1:12; 2:6). Chúng ta được khích lệ khi biết rằng Sa-tan không thể đụng đến chúng ta khi Đức Chúa Trời không cho phép. Và nếu Đức Chúa Trời cho phép ma quỉ tấn công chúng ta, Ngài có một mục đích đặc biệt để hoàn thành nơi chúng ta, và Ngài ban cho chúng ta quyền năng để đắc thắng ma quỉ (Lu-ca 22:31-32).

Sa-tan “trải qua đây đó trên đất và dạo chơi,” tìm kiếm các nạn nhân của nó (Gióp 1:7). Nó có thể hiện ra trong hình dạng một con rắn để lừa dối (2 Cô-rin-tô 11:3). Nó giống như một sư tử rống đi rình mò chung quanh (1 Phi-e-rơ 5:8-9), và có thể hiện ra như một thiên sứ sáng láng để lường gạt (2 Cô-rin-tô 11:13-15). Rõ ràng là nó cố gắng tấn công Gióp từ trước, nhưng Chúa đã bảo vệ đầy tớ của Ngài. Sa-tan theo dõi Gióp vì ông là một người có ảnh hưởng lớn và uy tín trên cộng đồng. Và nếu Gióp từ bỏ Đức Chúa Trời sau khi bị Sa-tan tấn công, thì sẽ dẫn theo có nhiều người khác từ bỏ đức tin của họ nơi Chúa. Lúc đó Sa-tan sẽ rất hài lòng.

Sa-tan không thể làm gì cho đến khi Đức Chúa Trời cho phép nó thử thách Gióp. Chúng ta tự hỏi liệu Chúa có thể chỉ ra cho cho chúng ta cách sử dụng đức tin và sự trung tín cá nhân để khóa miệng kẻ kiện cáo. Ghi nhớ là Gióp không biết gì về cuộc đối thoại giữa Đức Chúa Trời và Sa-tan trên trời. Gióp không biết rằng thân thể ông lại trở thành một cuộc chiến chống lại ông. Có những trải nghiệm không thể giải thích được trong thế giới hữu hình mà nó nảy sinh từ những xung đột trong thế giới vô hình. Vì vậy chúng ta phải sẵn sàng tín thác vào Chúa và các lời hứa của Ngài. Lưu ý là chúng ta bước đi bởi đức tin chứ không phải bởi mắt thấy hay cảm xúc.

Sa-tan biện luận với Đức Chúa Trời, “Gióp há kính sợ Đức Chúa Trời luống công sao?  Chúa há chẳng dựng hàng rào binh vực ở bốn phía người, nhà người, và mọi vật thuộc về người sao? Chúa đã ban phước cho công việc của tay người, và làm cho của cải người thêm nhiều trên đất.  Nhưng bây giờ hãy giơ tay Chúa ra, đụng đến hại các vật người có, ắt là người sẽ phỉ báng Chúa trước mặt” (Gióp 1:9-11).

Đây là chủ đề trung tâm của sách Gióp. Mặc dù sách Gióp không trực diện với câu hỏi: Tại sao người công nghĩa chịu đau khổ? Sa-tan đang cáo buộc với Đức Chúa Trời rằng sở dĩ Gióp có đời sống công nghĩa như thế vì Chúa đã ban phước cho. Nếu bây giờ Chúa không ban phước nữa, Gióp sẽ thay đổi theo một hướng tiêu cực. Đồng thời Sa-tan cũng đang cáo buộc rằng Đức Chúa Trời không xứng đáng với sự thờ phượng và vâng lời của con người, và đó là lý do tại sao Ngài phải thưởng cho những người thờ phượng Ngài. Nếu Ngài không ban thưởng cho Gióp, ông sẽ không còn thờ phượng Ngài nữa. Thâm ý của sa-tan là như thế. Nói một cách khác, câu hỏi lớn không phải là: Tại sao người công nghĩa chịu đau khổ? nhưng là: Có phải Đức Chúa Trời xứng đáng với sự đau khổ của chúng ta? Chúng ta chịu đau khổ vì Ngài ban thưởng cho chúng ta hay vì Ngài xứng đáng cho chúng ta chấp nhận sự đau khổ?

Chúa biết rõ tấm lòng của con người. Sa-tan và những ác linh của nó theo dõi các phẩm chất bên ngoài của chúng ta. Và chúng ta cần phải được kiểm tra các động cơ bên trong tấm lòng. Sa-tan đã sai khi nhận xét về Gióp nhưng nó có thể đúng cùng với một nhận xét đó về con người chúng ta.

NHỮNG GÌ CÁC BẠN HỮU CỦA GIÓP CẦN PHẢI THẤY

Các tin tức xấu thường lan truyền nhanh hơn những tin tốt. Cùng một lúc tai vạ ập xuống cho Gióp từ nhiều phía. Ông bị mất con cái, mất tài sản và mất sức khỏe cùng một lúc. Ba người bạn lớn tuổi của Gióp (Gióp 15:10) nghe tin và cùng đến để an ủi, chia sẻ với Gióp. Thoạt đầu chúng ta khâm phục những người này, Kinh Thánh nói về họ: “Ba bạn hữu của Gióp, là Ê li pha người Thê man, Binh đát người Su-a, và Sô-pha người Na-a-ma, hay được các tai nạn đã xảy đến cho người, mỗi người bèn hẹn nhau từ xứ mình đi đến đặng chia buồn và an ủi người.  Ba bạn hữu ở xa ngước mắt lên thì chẳng nhận biết người, bèn cất tiếng lên khóc, mỗi người xé áo mình, hất bụi lên trời mà vãi trên đầu mình.  Đoạn, ba bạn ngồi xuống đất với người trong bảy ngày bảy đêm, chẳng ai nói một lời với người, vì thấy sự đau đớn người lớn lắm” (Gióp 2:11-13). Nếu tình hình vẫn như vậy, họ có thể đã an ủi Gióp, nhưng khi Gióp bắt đầu diễn tả về những đau khổ của mình nhưng dường như thiếu mất mục đích cho sự đau khổ đó, thì  các bạn hữu bắt đầu đưa ra quan điểm của họ. Họ thấy rằng họ không đồng tình với suy nghĩ của Gióp và buộc tội Gióp. Sau cùng Ê-li-hu một người trẻ tuổi tham gia vào cuộc tranh luận và hầu như đứng về phía với ba bạn hữu.

Nhưng Gióp không đồng tình với các bài diễn văn dài dòng của nhóm bạn hữu. Ông gọi họ là những “dòng khe cạn nước” (Gióp 6:14-21), là những “thầy thuốc không ra gì hết” (13:4). Cuối cùng Gióp kết luận họ là “kẻ an ủi bực bội.” (16:2). Spurgeon nói rằng những người an ủi này đã đổ thêm giấm vào vết thương của Gióp và làm cho ông đau đớn thêm lên gấp mười lần.

Các bạn hữu của Gióp cần thấy rằng những lời gọi là an ủi của họ đã không giúp được gì cho Gióp, mà còn làm cho người đang đau khổ tổn thương thêm. Gióp bị ung độc từ bàn chân đến đỉnh đầu (2:7-8), ngủ thấy ác mộng (7:13-14), sụt cân (19:20), rởn cả óc và thịt (21:6), trằn trọc không an nghỉ (30:27).  Hình dạng Gióp thay đổi đến nỗi “bạn hữu ở xa ngước mắt lên thì chẳng nhận biết người” (2:12). Gióp còn đau khổ vì ông mất hết con cái và tài sản. Ông cũng không còn người thân yêu nào có thể ở bên để chăm sóc ông và người vợ của ông. Gióp cũng không còn tiền bạc để thuê mướn một ai đó làm điều này. Tình huống của ông xem như bị phá sản vật chất và tinh thần hoàn toàn.

Và khi tình huống trở nên tồi tệ nhất, đức tin của ông nơi Đức Chúa Trời cũng bị tấn công. Ông phải tranh đấu với những câu hỏi: Tôi đã làm những gì đến nỗi phải chịu những đau khổ này? Tại sao Đức Chúa Trời ban cho tôi mười đứa con, rồi bây giờ chỉ cần một trận bão lớn là chúng đã vĩnh viễn rời xa tôi? Tại sao Ngài đã ban cho tôi giàu có, bây giờ Ngài lại lấy đi tất cả?  Nếu tôi quá xấu xa, tại sao Chúa không cảnh báo tôi, và cho tôi có cơ hội để ăn năn? Ngày và đêm những câu hỏi này tấn công tâm trí Gióp.

Các bạn hữu của Gióp đã làm gì? Họ đưa ra nh4ững quan điểm thần học và cố gắng chứng minh Gióp là người giả hình. Lô-gic lý luận của họ theo chiều hướng này: (1) Đức Chúa Trời là thánh, vì vậy Ngài phải trừng phạt tội lỗi. (2) Đức Chúa Trời đang trừng phạt Gióp. (3) Từ đó suy ra Gióp là tội nhân. Nhưng họ quên rằng Đức Chúa Trời cũng là Đấng yêu thương, kiên nhẫn, đầy ân sủng và sẵn sàng tha thứ tội lỗi. Ngài là Đấng khôn ngoan và đường lối làm việc của Ngài chúng ta không thể luôn luôn hiểu được. Các bạn hữu của Gióp đã hành động như thể họ là cố vấn cho Đấng toàn năng.

Không cần qui chụp các quan điểm về thần học là sai. Ghi nhớ rằng chúng ta không sống trên những lời giải thích nhưng trên lời hứa của Chúa.  Khi một bác sĩ chuyên khoa về X-ray chỉ cho tôi xem các tổn thương bên trong cơ thể qua phim chụp, điều này không làm cho cơ thể tôi trở nên tốt hơn. Nhưng khi vị bác sĩ nói rằng tôi cần điều trị qua một ca phẫu thuật, và vết thương bên trong sẽ lành sau một tuần điều trị – điều này (lời hứa của bác sĩ) làm cho tôi cảm thấy an tâm và được khích lệ. Chúng ta sống trên những lời hứa của Chúa, không phải trên những sự giải thích. Những lời hứa của Chúa là phương thuốc chữa lành bệnh lý, con người bên trong của của chúng ta. Nhưng các bạn hữu của Gióp không có lời hứa nào của Chúa để chia sẻ. Tất cả bọn họ chỉ đưa ra những quan điểm, triết lý cá nhân. Những điều này giống như các lưỡi dao cắt sâu vào vết thương đang rỉ máu của Gióp.

Tại sao các bạn hữu làm điều này? Có thể suy đoán rằng: họ cần những lý lẽ đó để đảm bảo với bản thân là những phiền não như vậy không bao giờ có thể xảy ra với họ vì họ là người công chính trước mặt Chúa và Ngài phải ban phước cho họ. Đó chính là thần học của họ: Đức Chúa Trời làm điều tốt cho người công nghĩa và trừng phạt những kẻ ác. Nhưng Chúa Giê-su phán rằng, “Đức Chúa Trời khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác” (Ma-thi-ơ 5:45). Các bạn hữu của Gióp không phải là người công nghĩa trong ánh sáng của Chúa, họ chỉ là những người cậy sự công bình riêng. Vì vậy họ cần một nền tảng thần học sai lầm để củng cố, tăng cường cho quan điểm của mình. Họ muốn hàm ý với Gióp rằng: “Điều đau khổ xảy ra với ông sẽ không xảy đến cho chúng tôi.”

Vào cuối phần đối thoại, Đức Chúa Trời phán dạy Ê-li-pha: “Cơn thạnh nộ ta nổi lên cùng ngươi và hai bạn hữu ngươi; bởi vì các ngươi không có nói về ta cách xứng đáng, y như Gióp, kẻ tôi tớ ta, đã nói.  Vậy bây giờ, hãy bắt bảy con bò đực và bảy con chiên đực đi đến Gióp, kẻ tôi tớ ta, mà vì các ngươi dâng lên một của lễ thiêu; rồi Gióp, kẻ tôi tớ ta, sẽ cầu nguyện cho các ngươi; vì ta sẽ nhậm lời người, kẻo e ta đãi các ngươi tùy theo sự ngu muội của các ngươi; vì các ngươi không có nói về ta cách xứng đáng, như Gióp, kẻ tôi tớ ta, đã nói” (42:7-8). Các bạn hữu của Gióp đã không có được một căn bản thần học đúng đắn. Thần học của họ không có sự thông cảm và tình yêu. Lẽ ra họ phải làm chứng về tình yêu và ân điển của Đức Chúa Trời, nhưng thay vào đó họ trở thành luật sư và thẩm phán trong câu chuyện bi thương của Gióp.

 

NHỮNG GÌ GIÓP MUỐN NHÌN THẤY

Khi đọc những bài diễn văn dài dòng trong sách Gióp, chúng ta thấy rằng câu chuyện của Gióp trở thành một tòa án phô diễn các kiến thức luật pháp. Sách Gióp chứa đầy các thuật ngữ luật pháp. Các bạn hữu muốn nhìn thấy Gióp xưng nhận tội lỗi và làm điều đúng đắn với Đức Chúa Trời, vì vậy họ tiếp tục lập lại các cáo buộc dành cho Gióp. Nhưng Gióp không đồng tình với các nền tảng thần học sai trật từ các bạn hữu, và ông cũng không xưng nhận những tội lỗi mà ông không vi phạm. Gióp không bao giờ công bố mình vô tội, nhưng ông là một con người chính trực khi ông nói về Đức Chúa Trời và chính mình (42:8). Nhưng Gióp không biết làm cách nào để nhờ Đức Chúa Trời làm nhân chứng cho ông. Gióp không nghe thấy Chúa nói câu này với Sa-tan: “Ngươi có nhìn thấy Gióp, tôi tớ của ta chăng; nơi thế gian chẳng có người nào giống như nó, vốn trọn vẹn và ngay thẳng, kính sợ Đức Chúa Trời, và lánh khỏi điều ác” (1:8).

Đọc kỹ các lời phát biểu, chúng ta thấy Gióp bày tỏ sự ước ao của mình là gặp Đức Chúa Trời mặt đối mặt để đưa Ngài ra tòa và yêu cầu Ngài trình bày bằng chứng về tội lỗi của ông. Ông muốn “tranh biện với Ngài” – điều này có nghĩa bước vào nơi kiện tụng trước tòa để cãi cho ra lẽ, và ép Chúa phải đứng ra trả lời hay làm chứng cho sự chính trực của ông (9:3). Ông muốn tự bào chữa cho chính mình (13:18-19), nhưng không có cách nào để xác lập một thời gian và nơi chốn là chỗ mà Đức Chúa Trời và ông có thể tranh biện cùng nhau (13:3).

Bởi vì Gióp muốn gặp Đức Chúa Trời và bênh vực chính mình, nên Đức Chúa Trời đoái đến hoàn cảnh của ông và nói chuyện cùng ông (Gióp 38:1-40:2). Nhưng khi Chúa bắt đầu đưa ra các câu hỏi cho Gióp, thì Gióp không có gì để nói! Ông đặt tay của mình trên miệng và nói, “Tôi vốn là vật không ra gì, sẽ đáp chi với Chúa? Tôi đặt tay lên che miệng tôi.  Tôi đã nói một lần, song sẽ chẳng còn đáp lại” (Gióp 39:37-38). Giải pháp cho vấn đề của Gióp không phải là một lời giải thích uyên thâm từ Đức Chúa Trời, nhưng là một tiết lộ riêng tư của Đức Chúa Trời. Bác sĩ chuyên khoa tâm thần Paul Tournier đã viết, “Đối với câu trả lời của Thiên Chúa (cho nhu cầu của con người) thì không phải là một ý tưởng hay một đề xuất; Nó giống như kết luận của một định lý: đó là chính Ngài. Ngài bày tỏ chính Ngài cho Gióp; Gióp tìm thấy một mối liên hệ cá nhân với Ngài.”¹   Đứa con bị tổn thương vì té xe không muốn nghe một bài diễn thuyết về an toàn xe đạp; nó muốn nhận cảm giác từ vòng tay và nụ hôn yêu thương của người mẹ, và nghe được giọng nói khích lệ của cha. Thần học thì quan trọng, nhưng chỉ khi lẽ thật của nó đem chúng ta đến gần Cha thiên thượng.

Một tác giả viết lời thánh ca, “Bên ngoài những bài thuyết giáo, tâm linh tôi khao khát Ngài.” Gióp chưa bao giờ hát những lời này, nhưng ông thực sự đã kinh nghiệm nội dung được diễn tả trong bài ca. Những gì Gióp muốn nhìn thấy là – một Vị Thẩm Phán công bình mà ông chưa bao giờ thấy trước đây. Nhưng bây giờ ông đã gặp được một Đức Chúa Trời kỳ diệu, yêu thương là Đấng giải quyết các nan đề, trả lời cho các câu hỏi chỉ bằng cách Ngài ở đó. Tác giả Christopher Morley đã viết, “Tôi có hàng triệu câu hỏi gởi đến Đức Chúa Trời, nhưng khi tôi gặp Ngài,  tất cả chúng đều trốn khỏi  tâm trí tôi, và dường như không còn vấn đề gì để hỏi.”² Với Gióp cũng vậy, khi ông gặp Chúa, miệng ông đóng lại nhưng tấm lòng ông mở ra và kinh nghiệm sự chữa lành từ Chúa.

NHỮNG GÌ CƠ ĐỐC NHÂN NGÀY HÔM NAY PHẢI NHÌN THẤY

Chúng ta hãy bắt đầu với nhu cầu của mình, và rồi tiến về phía trước để có thể đáp ứng nhu cầu của người khác.

Đầu tiên chúng ta phải nhìn thấy rằng sự đau khổ là một phần tất yếu của cuộc sống. Là những con người san ngã, sống trong một thế giới sa ngã, Đức Chúa Trời không bao giờ hứa rằng hành tinh này sẽ luôn luôn là một nơi thân thiện đáng sống. Trong khi sự đau khổ của nhân loại là hậu quả tội lỗi của A-đam; sự đau khổ đến với chúng ta không phải lúc nào cũng là do lỗi lầm của chính mình. Thỉnh thoảng điều này có xảy ra. Khi chúng ta không vâng lời Chúa, và Ngài phải thi hành kỷ luật, bởi vì Ngài yêu chúng ta. Nhưng ma quỉ muốn tín nhân nghĩ rằng Đức Chúa Trời đang trừng phạt tội lỗi của con cái Ngài, bởi vì nó là kẻ kiện cáo Đức Chúa Trời và dân sự của Ngài. Những gì chúng ta nghĩ là “đau khổ không đáng có” có thể chính xác, tuy nhiên chúng ta cũng cần chuẩn bị cho sự diễn giải tiếp theo. Giô-sép và Đa-vít đã đi qua những kinh nghiệm bi thương này.

Vì vậy khi bị đá rơi, hay khi phải ở trong vườn Ghết-sê-ma-nê, phản ứng của chúng ta phải là:

“Không phải theo ý con, nhưng là ý Cha.” Hãy nhớ rằng ý muốn của Đức Chúa Trời đến từ tấm lòng yêu thương của Ngài (Thi thiên 33:11) và câu chuyện của chúng ta luôn bày tỏ ra tình yêu của Ngài. Khi Ngài đem chúng ta vào trong lò lửa, mắt Ngài để trên công tắc điều chỉnh nhiệt độ và tay Ngài canh chừng đồng hồ hẹn giờ. Chúa kiểm soát nhiệt độ và thời gian, Ngài biết lúc nào và bằng cách nào ban sự giải cứu cho chúng ta. Vì vậy hãy nhìn xem Chúa Giê-su và yên nghỉ trên lời hứa của Ngài. Spurgeon nói rằng, “Chúng ta chắc chắn sẽ bước vào trong sự rối rắm ngay khi chúng ta bắt đầu dạy giáo lý về Chúa và đặt câu hỏi hỏi tại sao?” Đức Chúa Trời sẽ biến những dấu hỏi thành dấu chấm than khi chúng ta tập trung vào Ngài trong tất cả ân sủng và sự vĩ đại của Ngài.

Thỉnh thoảng Đức Chúa Trời cho phép chúng ta chịu đau khổ hầu cho chúng ta có thể khích lệ, yên ủi người khác. “Ngài yên ủi chúng tôi trong mọi sự khốn nạn, hầu cho nhân sự yên ủi mà Ngài đã yên ủi chúng tôi, thì chúng tôi cũng có thể yên ủi kẻ khác trong sự khốn nạn nào họ gặp!” (2 Cô-rin-tô 1:4). Phao-lô không nói rằng để yên ủi người khác chúng ta phải trải nghiệm  cách chính xác những gì họ đã trải nghiệm. Điều này là không thể được. Vị sứ đồ hàm ý rằng Chúa ban ân sủng cho chúng ta trong tình huống khó khăn, ân sủng ấy có thể tràn qua chúng ta và đem đến sự yên ủi cho người khác trong tình huống họ đối diện (2 Cô-rin-tô 1:5). Chúng ta không phàn nàn khi chịu trong cơn thương khó. Cuối cùng hãy nhớ rằng Chúa Giê-su chịu đựng thống khổ vạn lần hơn mỗi chúng ta. Ngài bằng lòng chấp nhận sự đau khổ vì Ngài yêu thương chúng ta. Từ đó Ngài có thể ban sự cứu rỗi trọn vẹn cho chúng ta.

Nhưng chúng ta không đi theo các tấm gương xấu của những bạn hữu Gióp. Bất luận là con người có thể lằm bằm, kháng cự với sự đau khổ, chúng ta phải yêu thương và chia sẻ lời hứa của Chúa dành cho họ. Khi họ tiếp nhận, ân sủng của Chúa sẽ chữa lành. Chúng ta đừng làm việc cho Sa-tan, hay đứng ra làm người buộc tội. Đức Chúa Trời đang tìm kiếm những người có khả năng yên ủi người khác. Hãy xem những người bị đau khổ là những người mà Chúa Giê-su đã vì họ chết thay. Tình yêu và động cơ của Cơ đốc nhân phải làm nên sự khác biệt (2 Cô-rin-tô 5:14), bởi vì tình yêu không bao giờ thất bại (1 Cô-rin-tô 13:8). Ghi nhớ lời dạy này, “Quả thật, ta nói cùng các ngươi, hễ các ngươi đã làm việc đó cho một người trong những người rất hèn mọn nầy của anh em ta, ấy là đã làm cho chính mình ta vậy.” (Ma-thi-ơ 25:40)

Có quá nhiều người phải chịu đau khổ chung quanh chúng ta, và chúng ta phải cẩn thận không xét đoán hay cô lập họ. Nói chuyện về đạo lý không bao giờ có thể thay thế cho chức vụ hy sinh (Gia-cơ 2:14-17; 1 Giăng 3:16-20). Mỗi người chúng ta cần trở nên giống Chúa Giê-su càng hơn trong lối sống, hầu cho có thể giới thiệu Ngài đến với những người đang ở trong cơn khủng hoảng. Họ có thể gặp Ngài trong những tình huống khó khăn nhất – đôi khi chúng là một cơ hội để họ tiếp nhận ân sủng và sự chữa lành từ Chúa, mà không phải là những cơ hội thuận tiện khác.

 

 

1. Paul Tournier, Guilt and Grace (New York: Harper and Row, 1962), 46
2. Christopher Morley, Inward Ho! (Garden City, N. Y.: Doubleday, Doran and Co. 1931), 9.

 

Bài 17

 

MÔI-SE

Môi-se thưa rằng: Tôi xin Ngài cho tôi xem sự vinh hiển của Ngài!

Xuất Ê-díp-tô ký 33:18

Vào thời điểm Môi-se cầu xin được thấy sự vinh hiển của Đức Chúa Trời, ông đang ở trên núi Sinai cầu thay cho tuyển dân Israel. Ông cầu xin Chúa không từ bỏ dân sự đang phạm tội cùng Ngài, nhưng đồng đi với họ trong cuộc hành trình. Và Đức Chúa Trời phán, “Ta sẽ làm điều ngươi cầu xin ta, vì ngươi được ơn trước mặt ta, và ta biết ngươi bởi danh ngươi vậy” (Xuất. 33:17). Lúc đó Môi-se có thể cầu xin bất cứ điều gì, nhưng ông chỉ xin “cho tôi xem sự vinh hiển của Ngài!”

Những gì mọi người cầu nguyện là một dấu hiệu cho thấy họ sống vì cái gì, những cái đó thật sự quan trọng đối với họ. Cao hơn mọi nhu cầu, Môi-se cầu xin được ngắm xem xem sự vinh hiển của Đức Chúa Trời! Sự vinh hiển của Đức Chúa Trời là một chủ đề được tái diễn trong đời sống Môi-se, ông là một đầy tớ trung tín của Đức Chúa Trời. Tôi cho rằng sự tập chú vào điều này của Môi-se là một trong những tố chất đặc trưng của Môi-se, khiến ông có thể lãnh đạo tuyển dân bất chấp những phiền toái từ phía họ. Ông đã không có một sự kêu gọi dễ dàng, có những lúc ông cảm thấy muốn bỏ cuộc nhưng tập chú vào sự vinh hiển Đức Chúa Trời làm cho ông gia tăng thêm sức mạnh và tiếp tục bước tới.

Chúng ta đáng phải tìm kiếm sự vinh hiển này, và áp dụng nó vào đời sống hầu cho có thể bền bĩ trong cuộc đua và hoàn thành sự kêu gọi của Chúa trong niềm vui.

BỤI GAI CHÁY (Xuất. 3)

Đối với người Israel, lửa là một trong những biểu hiện của Giê-hô-va Đức Chúa Trời. “Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi như một đám lửa thiêu cháy” (Phục truyền 4:24; Hê-bơ-rơ 12:29). Khi lửa giáng xuống từ trời và thiêu đốt của lễ thiêu trên bàn thờ – điều này có nghĩa là Chúa chấp nhận của lễ và Ngài đẹp lòng với người thờ phượng. Môi-se đã nhìn thấy bụi gai cháy không tàn từ đàng xa, và ông bị thu hút. Lúc ấy ông khám phá Đức Chúa Trời đang ở đó, và ông chờ đợi nghe Ngài phán dạy.

Có phải bụi cây cháy tượng trưng cho Môi-se, một người khiêm nhu nhưng là một đầy tớ mạnh mẽ khi được Chúa đốt cháy? Hay bụi gai cháy là hình ảnh của Israel, một dân tộc bé nhỏ nhưng được Chúa sử dụng như một ngọn đèn để chiếu soi vinh hiển của Ngài ra cho thế giới? Có lẽ bụi gai cháy tượng trưng cho cả hai điều này. Môi-se đã phân trần với Chúa nhiều lý do để nói rằng ông không phải là người tốt nhất đảm nhận công tác Chúa giao. Nhưng Chúa đã kiên trì thuyết phục Môi-se, và cuối cùng ông đồng ý. Lúc đó ông là một người chăn cừu đã tám mươi tuổi đang trong thời gian chạy trốn khỏi Ai-cập là nơi ông đã giết chết một người. Môi-se không nghĩ rằng ông có khả năng để giải cứu tuyển dân Israel ra khỏi Ai-cập, nhưng ông tin vào quyền năng giải cứu của Đức Chúa Trời.

Trong lần tới nếu chúng ta nói với Chúa, Ngài đã phạm sai lầm khi kêu gọi chúng ta, hãy nhớ lại trường hợp của Môi-se và bụi gai cháy. Có thể chúng ta thấy mình chỉ là những ngọn nến lung linh, nhưng Chúa nhìn thấy chúng ta là những bụi gai cháy, và cháy không hề tàn. Đời sống thi hành mục vụ luôn luôn là một chuỗi các phép lạ. Tiến sĩ Bob Cook, chủ tịch của King’s College đã từng nói, “nếu bạn có thể giải thích những gì đang xảy ra, thì Chúa đã không làm điều đó.”

TRỤ MÂY TRỤ LỬA (Xuất. 13:21-22)

Đức Chúa Trời giải cứu Israel ra khỏi Ai-cập. “Đức Giê-hô-va đi trước dân sự, ban ngày ở trong một trụ mây, để dẫn đường đi; ban đêm trong một trụ lửa, để soi sáng cho chúng, hầu cho được đi luôn ngày và đêm.  Ban ngày trụ mây chẳng bao giờ cách xa dân sự, trụ lửa ban đêm cũng vậy” (Xuất. 13:21-22). Tuyển dân không có bản đồ, la bàn hay thuê người hướng dẫn trong đồng vắng. Đức Giê-hô-va là “Đấng đi trước dẫn Israel trên đường, để tìm cho họ một nơi đóng trại; ban đêm trong đám lửa, ban ngày trong đám mây, đặng chỉ con đường họ phải đi” (Phục truyền 1:33). Di chuyển trong ban đêm nơi sa mạc không phải là một việc dễ dàng, đặc biệt là với những người cao tuổi và những em bé. Nhưng dân sự biết họ đang đi theo lập trình của Đấng giải cứu. Họ không cần phải sợ hãi các kẻ thù nghịch tấn công, bởi vì Chúa hướng dẫn và bảo vệ họ. Thiên sứ Đức Chúa Trời đã giải cứu họ ra khỏi Ai-cập cũng tiếp tục dẫn dắt họ trong đồng vắng (Xuất. 14:19-20).

Khi Môi-se thiết lập đền tạm tại khu vực trung tâm các lều trại thì sự vinh hiển của Đức Chúa Trời đầy dẫy đền tạm, “đến đỗi Môi-se vào chẳng đặng, vì áng mây bao phủ ở trên và sự vinh hiển của Đức Giê-hô-va đầy dẫy đền tạm.  Vả, trong các sự hành trình của dân Y-sơ-ra-ên, khi nào áng mây từ đền tạm ngự lên thì họ ra đi;  còn nếu áng mây không ngự lên thì họ cũng không đi, cho đến ngày nào áng mây ngự lên.  Vì trong các sự hành trình của dân Y-sơ-ra-ên, thì áng mây của Đức Giê-hô-va ở trên đền tạm ban ngày, và có lửa ở trên đó ban đêm hiện trước mặt cả dân Y-sơ-ra-ên” (Xuất 40:35-38). Israel là dân tộc duy nhất trên đất mà sự vinh hiển của Chúa ở cùng họ giữa các lều trại (Rô-ma 9:4). Các dân tộc khác có những chỗ thờ phượng tôn nghiêm, nhưng chúng trống vắng không có gì. Giê-hô-va Đức Chúa Trời ở với tuyển dân là một đặc ân và cũng là trách nhiệm to lớn cho họ!

Là con cái Chúa, chúng ta có thể công bố lời này, “Ngài bổ lại linh hồn tôi, dẫn tôi vào các lối công bình, vì cớ danh Ngài” (Thi thiên 23:3). Ngày hôm nay chúng ta không nhìn thấy trụ mây trụ lửa, nhưng Chúa vẫn đi trước chúng ta trong cùng một nguyên tắc khi chúng ta hết lòng tìm kiếm ý muốn Chúa và vâng phục Ngài. Chúa Giê-su đi trước và chúng ta bước theo Ngài, “Khi người [Chúa Giê-su] đã đem chiên ra hết, thì đi trước, chiên theo sau, vì chiên quen tiếng người” (Giăng 10:4).

Tân Ước dạy rằng, “Anh em há chẳng biết rằng thân thể mình là đền thờ của Đức Thánh Linh đang ngự trong anh em” (1 Cô-rin-tô 6:19). Và Cơ đốc nhân “là đền thờ của Đức Chúa Trời, và Thánh Linh Đức Chúa Trời ở trong anh em sao?  Ví có ai phá hủy đền thờ của Đức Chúa Trời, thì Đức Chúa Trời sẽ phá hủy họ; vì đền thờ của Đức Chúa Trời là thánh, mà chính anh em là đền thờ” (1 Cô-rin-tô 3:16-17). Hội thánh hoàn vũ là một đền thờ thánh, nơi Thánh Linh của Đức Chúa Trời ngự giữa dân sự Ngài (Ê-phê-sô 2:19-20).

NÚI SINAI RỰC LỬA   (Xuất. 19:16-19)

Sự vinh hiển của Đức Chúa Trời gia tăng! Môi-se lần đầu tiên nhìn thấy môt bụi gai đang cháy, và rồi sau đó ông chứng kiến trụ mây trụ lửa được Chúa ban cho để dẫn dắt và bảo vệ tuyển dân. Và bây giờ Israel đang đóng trại chung quanh một ngọn núi Sinai rực lửa. “Khắp núi Si-na-i đều ra khói, vì Đức Giê-hô-va ở trong lửa giáng lâm nơi đó; khói ra khác nào khói của lò lửa lớn kia, và cả hòn núi đều rung động cách kịch liệt” (Xuất. 19:18). Sự vinh hiển của Đức Chúa Trời giáng xuống trên núi, và “cảnh trạng của sự vinh quang Đức Giê-hô-va nơi đỉnh núi, trước mặt dân Y-sơ-ra-ên, khác nào như đám lửa hừng” (Xuất.24:17). Phục truyền 5:23-24 chép, “Vả, trong khi cả núi phát lửa, các ngươi vừa nghe tiếng từ giữa nơi tối tăm phán ra, thì những quan trưởng của các chi phái, và những trưởng lão các ngươi đến gần ta mà nói rằng:  Kìa, Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng tôi đã tỏ ra sự vinh hiển và sự oai nghiêm Ngài cho chúng tôi, và chúng tôi có nghe tiếng Ngài từ giữa lửa phán ra; ngày nay chúng tôi thấy rằng Đức Chúa Trời có phán cùng loài người và loài người vẫn còn sống.” Trong tình huống kinh khiếp này Môi-se thừa nhận, “tôi thật sợ sệt và run rẩy cả người” (Hê-bơ-rơ 11:21).

Tại sao Đức Chúa Trời lại đưa lên màn trình diễn đáng sợ này của lửa, khói, sấm sét và những tiếng kèn lớn? Hãy nhớ rằng tuyển dân Israel là một dân tộc đang trong thời kỳ sơ khai của đức tin, và họ cần phải học biết  tôn kính, nghe theo tiếng phán của Chúa và vâng lời Ngài trong một đường lối thực tiễn. Tại núi Sinai họ học biết rằng Giê-hô-va là Đức Chúa Trời, họ là tuyển dân của Ngài, và Ngài đang ban các mạng lệnh cho họ. Họ bắt đầu được Thiên Chúa dạy cho các luật pháp kỳ diệu, và học biết, “kính sợ Đức Giê-hô-va, ấy là khởi đầu sự khôn ngoan; Sự nhìn biết Đấng Thánh, đó là sự thông sáng” (Châm ngôn 9:10). Thông qua việc nhận lãnh luật pháp, Đức Chúa Trời đã biệt riêng Israel ra làm dân được chọn của Ngài. Và nếu Israel vâng theo luật pháp, họ sẽ vui hưởng sự chúc phước từ Ngài. Cơ đốc nhân ngày hôm nay là công dân của thành phố thiên đàng (Hê-bơ-rơ 12:18-24), chúng ta phải tôn trọng ý chỉ thánh của Chúa và tìm kiếm sự vinh hiển nơi Ngài. “Anh em hãy giữ, chớ từ chối Đấng phán cùng mình;vì nếu những kẻ kia cự Đấng truyền lời báo cáo ở dưới đất, còn không tránh khỏi thay, huống chi chúng ta, nếu cự Đấng truyền lời báo cáo từ trên trời, thì càng không tránh khỏi được. … vì Đức Chúa Trời chúng ta là đám lửa hay thiêu đốt” (Hê-bơ-rơ 12:25, 29)

DIỆN MẠO RẠNG RỠ (Xuất. 34:29-35; 2 Cô-rin-tô 3)

Môi-se nhìn thấy sự vinh hiển của Đức Chúa Trời tại bụi gai cháy, trong trụ mây trụ lửa, và trên ngọn núi thánh rực lửa khói, nhưng ông không thể nhìn thấy sự vinh hiển chói sáng trên chính khuôn mặt của ông.

Khi giao tiếp với Chúa, Môi-se đã được trộn lẫn với một số vinh quang thiên thượng, và chúng tỏa ra từ khuôn mặt của ông, nhưng sau một thời gian chúng biến mất. Phao-lô giải thích điều này cho chúng ta trong 2 Cô-rin-tô 3:13-18, “chúng ta chẳng làm như Môi-se lấy màn che mặt mình, hầu cho con cái Y-sơ-ra-ên không trông thấy cuối cùng của sự sáng láng phải qua.  Nhưng lòng họ đã cứng cỏi; vì đến ngày nay, khi họ đọc Cựu ước, cái màn ấy vẫn còn chưa cất khỏi, bởi chưng ấy là trong Đấng Christ mà màn đó biến đi.  Ấy vậy, cho đến ngày nay, mỗi lần người ta đọc sách Môi-se cho họ, cái màn ấy vẫn còn ở trên lòng họ.  Khi họ sẽ trở lại cùng Chúa, thì màn ấy mới cất khỏi.  Vả, Chúa tức là Thánh Linh, Thánh Linh của Chúa ở đâu, thì sự tự do cũng ở đó.  Chúng ta ai nấy đều để mặt trần mà nhìn xem vinh hiển Chúa như trong gương, thì hóa nên cũng một ảnh tượng Ngài, từ vinh hiển qua vinh hiển, như bởi Chúa, là Thánh Linh.” Không phải vì dân sự sợ hãi mà vì vinh hiển nơi khuôn mặt Môi-se đang mờ dần. Có ai muốn đi theo một người lãnh đạo mà vinh hiển của người đó đang phai mờ dần? Phao-lô nhìn thấy đây là một sự tương phản giữa chức vụ của luật pháp và chức vụ của ân điển. Trong thời của Phao-lô vinh hiển của luật pháp đang phai mờ dần, và chẳng bao lâu sau chính đền thờ sẽ bị phá hủy. Nhưng vinh hiển của ân điển từ Chúa Giê-su Christ đang gia tăng. Thông điệp dành cho chúng ta không phải là “Vâng theo Môi-se” nhưng là, “Tin theo Chúa Giê-su Christ, và ngươi sẽ được cứu!”

Phao-lô không giải thích thêm nữa để đưa ra một áp dụng cá nhân (2 Cô-rin-tô 3:18). Môi-se đã dành thời gian ở với Chúa, và rồi ông đi ra phản chiếu vinh quang của Chúa trên khuôn mặt ông. Khi chúng ta dành thời gian ở với Chúa trong Lời Ngài, Đức Thánh Linh sẽ làm lộ ra vinh hiển của Chúa Giê-su trong chúng ta, bởi vì Ngài là giáo sư dạy chúng ta hiểu biết Lời và bày tỏ Chúa Giê-su cho chúng ta. Chúng ta đọc lại câu 18 ở trên:  Chúng ta ai nấy đều để mặt trần mà nhìn xem vinh hiển Chúa như trong gương, thì hóa nên cũng một ảnh tượng Ngài, từ vinh hiển qua vinh hiển, như bởi Chúa, là Thánh Linh. Môi-se phải leo lên hòn núi thánh, dành thời gian ở với Đức Chúa Trời, còn chúng ta có thể đến với Chúa bất cứ lúc nào vào bất cứ thời gian nào và kinh nghiệm sự hiệp thông vinh hiển đó. Thì giờ của chúng ta dành ra để suy ngẫm Lời Chúa dẫn đến kết quả là một tấm lòng bùng cháy (Lu-ca 24:32), một khuôn mặt rạng rỡ, và vươn tới sự trưởng thành để trở nên giống như Chúa Giê-su Christ càng hơn.

Một trong những mục đích mà Chúa cứu con người là để chúng ta được biến đổi trở nên giống như hình bóng Con Ngài (Rô-ma 8:29). Vâng, “Chúng ta biết rằng khi Ngài hiện đến, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì sẽ thấy Ngài như vốn có thật vậy” (1 Giăng 3:2), nhưng chúng ta không nên đợi đến lúc đó. Chúng ta phải “lo biệt giờ nên thánh ra” và cho phép Đức Thánh Linh biến đổi chúng ta trở nên giống như Chúa Giê-su ngay hôm nay. Từ được dịch là “hóa nên [biến đổi]” mà Phao-lô dùng trong 2 Cô-rin-tô 3:18 có ý nghĩa tương tự với  từ “biến hóa” được dùng trong Ma-thi-ơ 17:2. Nó có nghĩa là một sự biến đổi được thể hiện bên ngoài nhưng xuất phát từ bên trong. Từ này cũng được dùng trong Rô-ma 12:2, “Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình, để thử cho biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào.” Chúng ta có thể kinh nghiệm sự biến đổi này từng ngày thông qua việc suy ngẫm và áp dụng Lời Chúa.

“Sự hóa hình” đem chúng ta đến kinh nghiệm thứ năm của Môi-se về sự vinh hiển Đức Chúa Trời.

TRÊN NÚI THÁNH (Ma-thi-ơ 17:1-8; 2 Phi-e-rơ 1:16-18)

Có bao giờ bạn nghĩ rằng chức vụ của Môi-se đã kết thúc trong nỗi buồn? Môi-se đã dạy cho thế hệ tiếp theo về luật pháp trong sách Phục truyền luật lệ ký, và truyền bảo họ chinh phục miền đất hứa, vui hưởng các phước lành. Ông cảnh báo họ những điều tệ hại sẽ xảy ra nếu họ không vâng lời Chúa (Phục. 32), và rồi ông chúc phước cho họ (Phục. 33). Tuyển dân theo dõi ông rời lều trại, trèo lên núi Nebo và họ không còn thấy lại ông nữa. Không có bữa tiệc chia tay, không quà tặng, thậm chí không một cáo phó dài liệt kê các thành tích của Môi-se. Ông chết trên núi và Đức Chúa Trời chôn ông trong một ngôi mộ bí mật mà không ai có thể tìm ra. Cái chết của Môi-se hoàn toàn không giống với cái chết của “những người lãnh đạo vĩ đại” khác. Không có truyền hình trực tiếp, không có lăng mộ hoành tráng! Ông đi vào cõi đời đời một cách im lặng!

Nếu có ai xứng đáng với một lễ tang hoành tráng, người đó phải là Môi-se. Ông đã hy sinh phục vụ tuyển dân trong suốt bốn mươi năm. Ông đã chịu đựng sự càm ràm, phản nghịch của tuyển dân và cầu thay cho tội lỗi của họ. Chưa hết, ông là người nhận lãnh luật pháp của Đức Giê-hô-va và truyền dạy lại cho tuyển dân. Và còn biết bao nhiêu mục vụ mà ông đã làm vì Chúa và Israel. Trong hai trường hợp, Đức Chúa Trời đề nghị hủy diệt tuyển dân và hình thành một dân tộc khác xuất phát từ Môi-se, nhưng ông nói ‘không’ với Chúa chuyện này (Xuất. 32:9-10; Dân số ký 14:10-12). Môi-se còn thỉnh cầu được chết để cho tuyển dân được sống (Xuất. 32:30-32; Thi. 106:23). Nhưng cuối đời Môi-se không được vào đất hứa vì tội lỗi của ông. Tất cả những gì ông có thể làm là nhìn thấy miền đất hứa từ xa trên ngọn núi Nebo (Dân số ký 20:1-12).

Nhưng cuối cùng Môi-se cũng đã đến được miền đất hứa! Ông và Ê-li đến từ thiên đàng ở trên ngọn núi hóa hình (có thể là núi Hermon) và hai người hầu chuyện với Chúa Giê-su (Ma-thi-ơ 17:1-8). Môi-se đã nhìn thấy vinh hiển của Đức Chúa Trời trong nhiều phương diện khác nhau, và bây giờ ông nhìn thấy sự khải thị lớn nhất của “vinh hiển Đức Chúa Trời soi sáng nơi mặt Đức Chúa Jêsus Christ” (2 Cô-rin-tô 4:6). Tất cả vinh quang khác phai mờ dần khi so sánh với vinh hiển của Chúa Giê-su.

Sự trở lại của Môi-se trên núi hóa hình đem đến sự khích lệ cho bất cứ ai đã từng đi qua những thất vọng trong cuộc sống. Giống như Môi-se bạn có thể gặp những tình huống tương tự trong mục vụ, bạn đã hết sức cố gắng nhưng tình hình chung quanh là không như mong đợi và dường như bạn thất bại vào cuối cuộc đua. Có thể bạn cũng sẽ không được công nhận, hay nhận các chiếc cúp (trophy) cho công khó của mình. Đừng lo lắng! Khi bạn gặp Chúa Giê-su mặt đối mặt, một quyển sách sẽ được mở ra tường trình lại tất cả những gì bạn làm. Sẽ không có lời khen ngợi nào tốt hơn lời khen ngợi của Chúa Giê-su dành cho bạn vào lúc đó.

Những điều nói trên có nghĩa là hôm nay chúng ta phải tìm kiếm và cầu xin: “cho tôi xem sự vinh hiển của Ngài!” Khi mục vụ dường như quá khó khăn hãy nhớ đến các bài học từ chức vụ của Môi-se. Giống như Môi-se và Ê-tiên (Công vụ. 6:15) phản chiếu vinh hiển của Chúa Giê-su nơi khuôn mặt mình, cầu xin Đức Chúa Trời thương xót hầu cho chúng ta không rơi vào tình trạng đau thương đánh mất sự vinh hiển như trong 1 Sa-mu-ên 4:21-22,  “Nàng đặt tên cho đứa trẻ là Y-ca-bốt [nghĩa là thiếu sự vinh hiển]Y-ca-bốt, nghĩa là thiếu sự vinh-hiển

, vì nàng nói rằng: Sự vinh hiển đã lìa khỏi Y-sơ-ra-ên; nàng nói ngụ ý về sự mất hòm của Đức Chúa Trời, về sự chết của ông gia và chồng mình. Nàng lại tiếp: Thật, sự vinh hiển của Y-sơ-ra-ên đã mất rồi, vì hòm của Đức Chúa Trời đã bị cướp lấy.”

Khi suy nghĩ về Môi-se và sự vinh hiển của Đức Chúa Trời, chúng ta cần ghi nhớ rằng Môi-se đã sống tại Ai-cập, một đế quốc dẫn đầu thế giới thời đó cho đến khi bốn mươi tuổi. Ông học được sự khôn ngoan (Công vụ. 7:22) và hưởng thụ những tiện nghi vật chất ở đó, nhưng vì cớ Chúa ông bằng lòng từ bỏ những lợi thế của mình để đồng chịu số phận của một người Israel khi mà dân tộc của ông dường như không có tương lai tại Ai-cập. Động cơ nào đã khiến Môi-se từ bỏ những vinh quang tạm thời tại Ai-cập để tìm kiếm sự vinh hiển duy nhất của Đức Chúa Trời?

Chúng ta sẽ không quên người mẹ đã nuôi dưỡng Môi-se tên là Jochebed. Tên của bà có nghĩa “Giê-hô-va là sự vinh hiển.” Có ai phủ nhận ảnh hưởng của người mẹ này lên Môi-se? Sự vinh hiển của con người hay của một quốc gia rồi sẽ phai tàn như hoa cỏ ngoài đồng, nhưng sự vinh hiển của Đức Chúa Trời là trường tồn, mãi mãi, bất diệt. Đó là sự vinh hiển mà chúng ta phải tìm kiếm.

 

 

Bài 20

GIÔ-SUÊ

Giô-suê lấy lưỡi gươm đánh bại…

Xuất Ê-díp-tô Ký 17:13

 

Đây chính là những lời ghi chép đầu tiên về chiến thắng quân sự của Giô-suê. Trên hành trình từ Ai Cập đến Si-nai, quân A-ma-léc đã tấn công Y-sơ-ra-ên, và với sự cầu thay của Môi-se, A-rôn và Hu-rơ, Giô-suê đã đánh bại quân địch. Những lời trên cũng mô tả chính xác về cả cuộc đời của Giô-suê, vì trong mọi lĩnh vực ông đều là người chiến thắng.

Ban đầu tên gọi của ông là Hô-sê, nghĩa là “sự cứu rỗi,” nhưng với cái nhìn của một tiên tri, Môi-se đã đổi tên cho ông thành Giô-suê, nghĩa là “Giê-hô-va là sự cứu rỗi” (Dân. 13:8, 16). Trong tiếng Hy Lạp, tên của ông là Giê-su (Ma-thi-ơ 1:21). Với tên gọi này, con trai của Nun có thể là gì khác hơn ngoài sự đắc thắng?

Tuy nhiên, để trở thành một người chiến thắng, bạn chắc chắn phải dối diện với những rào cản và vượt qua chúng. Giô-suê đã vượt qua những rào cản nào, và làm thế nào những chiến thắng đó khích lệ chúng ta trở nên những người chiến thắng hôm nay?

NHU CẦU CẦN CÓ LÃNH ĐẠO

Tuyển dân Y-sơ-ra-ên biết rằng Chúa đã chọn Giô-suê để kế tục Môi-se. Khi còn trẻ, ông bắt đầu là một người giúp việc khiêm tốn của Môi-se (Xuất. 24:13; 33:11; Dân. 11:28; 27:15-23; Phục 31:1-8; 34:9; Giô-suê 1:1), vì khi Chúa muốn xây dựng một lãnh đạo, Ngài đều bắt đầu với một người đầy tớ (Ma-thi-ơ 25:21). Kinh Thánh viết rằng: “Về sau, trong Y-sơ-ra-ên không còn dấy lên tiên tri nào giống như Môi-se” (Phục. 34:10). Hãy tưởng tượng được đi theo một lãnh đạo như ông! Môi-se là một người có đức tin lớn, dũng cảm và lòng tin quyết, một người lãnh đạo thực thi những phép lạ vĩ đại, một tiên tri được trò chuyện mặt đối mặt với Đức Chúa Trời và ban phát lời Chúa cho dân sự.

Nhưng Giô-suê đủ thông minh để nhận ra rằng dù tất cả các lãnh đạo đều phải tin cậy và vâng theo ý muốn của Đức Chúa Trời, nhưng không phải họ đều như nhau. Người lãnh đạo mới thường phải thách thức và dẫn dắt một thế hệ mới, và nhiệm vụ của Giô-suê chính là đem thế hệ mới này tiến vào miền Đất Hứa. Giô-suê có được sự hướng dẫn qua năm tháng cùng đi với Môi-se, sự khích lệ từ lời hứa của Chúa (Giô-suê 1:1-9), và sự hiện diện của Chúa để vùa giúp cho ông, chính vì thế Giô-suê đã được trang bị cho những trận chiến ở phía trước.

Đã ba lần Chúa phán cùng Giô-suê rằng: “Hãy vững lòng bền chí” (Giô-suê 1:6, 7, 9), và một lần Chúa ban mệnh lệnh cho Giô-suê không được run sợ (c.9), bởi vì nếu không có sự can đảm, ông sẽ run sợ trước kẻ thù và thất bại. Nhà truyền giáo D. L. Moody nói rằng: “Can đảm là điều rất cần thiết cho công tác Cơ Đốc. Tôi chưa từng thấy một ai dễ dàng nản chí lại có thể đóng góp được gì ở bất cứ nơi đâu.” Tuyển dân Y-sơ-ra-ên thường làm nhụt chí Môi-se, nhưng ông vẫn cứ tiếp tục bước đi và vâng theo Chúa, và Giô-suê cũng noi theo tấm gương đó. Khi bạn nhận biết Đức Chúa Trời kêu gọi bạn vào nhiệm vụ của mình, khi ấy bạn đang đứng ở bên thắng cuộc.

ẢNH HƯỞNG XẤU CỦA AI CẬP

Nếu bạn nghĩ rằng mọi người Y-sơ-ra-ên rời khỏi Ai Cập đều được thánh hóa thì bạn đang mắc một sai lầm lớn. Đức Chúa Trời đã phán cùng họ rằng: “Các ngươi ai nấy khá quăng xa mình những sự gớm ghiếc của mắt các ngươi, và chớ làm ô uế mình với các thần tượng của Ê-díp-tô” (Exe 20:7). Họ có vâng lời Ngài không? Không! “Nhưng mà chúng nó dấy loạn nghịch cùng Ta, và không muốn nghe Ta; ai nấy không ném bỏ những sự gớm ghiếc của mắt mình, và không lìa bỏ các thần tượng của Ê-díp-tô (Ê-xê. 20:8). Hãy đọc Ê-xê-chi-ên 23 và lưu ý bao nhiêu lần từ “hành dâm” được nhắc đến, đây là từ để chỉ về sự thờ phượng tà thần thay vì thờ phượng Đức Giê-hô-va (c. 3, 8, 18, 19, 21, 27, 29, 35).

Sau khi cùng dân sự băng qua sông Giô-đanh, Giô-suê đã dựng mười hai hòn đá tại Ghinh-ganh để nhắc dân sự nhớ rằng chính Đức Chúa Trời đã phân rẽ nước và đem họ vào đất hứa cách bình an (Giô-suê 4). Thế hệ trước đó đã trải nghiệm một hành trình ra khỏi Ai Cập, nhưng thế hệ mới này thì kinh nghiệm một hành trình ra khỏi nơi đồng vắng và những thất bại. Sau đó Giô-suê làm phép cắt bì cho tất cả những người nam, tái khẳng định giao ước của Đức Chúa Trời đối với dân sự, qua đó “sự xấu hổ của xứ Ê-díp-tô” được cất khỏi họ. Dân tộc này đang có một khởi đầu mới. Ai Cập không còn quyền thống trị trên họ.

Tuy vậy, nếu có ai thờ phượng thần tượng của Ai Cập thì họ vẫn chưa được tự do, họ vẫn còn là nô lệ; và Giô-suê biết rằng dân chúng dễ có xu hướng âm thầm thờ lạy các tà thần. Trong bài diễn văn chia tay, Giô-suê cảnh báo dân sự rằng: “Vậy bây giờ, hãy kính sợ Đức Giê-hô-va, và phục sự Ngài cách thành tâm và trung tín; hãy bỏ xa các thần mà tổ phụ các ngươi hầu việc bên kia sông, và tại xứ Ê-díp-tô; phải phục sự Đức Giê-hô-va” (Giô-suê 24:14). Giô-suê cùng các trưởng lão của ông chắc hẳn đã làm rất tốt các mục vụ, bởi vì trong những năm dưới sự lãnh đạo của họ và những năm sau đó dưới sự lãnh đạo của các trưởng lão mà họ đã huấn luyện, dân sự đã trung tín hầu việc Chúa; nhưng đến thế hệ thứ ba, dân sự đã từ bỏ đức tin và quay về với sự thờ lạy hình tượng (Các. 2:6-23).

Trong thời gian phân chia đất và khiến cho dân sự cư ngụ yên ổn trong xứ, khó khăn lớn nhất của Giô-suê không phải là việc dân sự so sánh ông với Môi-se. Vấn đề lớn nhất của ông chính là họ có xu hướng so sánh miền Đất Hứa với Ai Cập! Tội lỗi bị che giấu của xứ Ai Cập vẫn được nuôi dưỡng trong tấm lòng của một số người. Môi-se đã đem người Do Thái ra khỏi Ai Cập; nhưng trong miền đất mới, Đức Chúa Trời đã phải đem Ai Cập ra khỏi người Do Thái.

QUÂN ĐỊCH

Đức Chúa Trời hứa rằng Ngài sẽ ban cho dân Y-sơ-ra-ên sự chiến thắng trên các dân tộc ngoại quốc tại Ca-na-an. Chủ đề được lặp lại nhiều lần đó là: “Ta sẽ đuổi kẻ thù ra khỏi ngươi” (Xuất 23:20-33; 33:1-2; 34:10-14; Lê-vi-ký 18:24-25; 20:23-24; Dân. 33:50-56; Phục 4:35-38; 7:17-26; 9:1-6).

Đức Chúa Trời giữ lời hứa Ngài, Giô-suê đánh bại ba mươi mốt vua và chiếm lấy xứ (Giô-suê 12).

Điều đáng buồn là một số bản nhạc thánh ca với giai điệu ba-lát đồng quê và thậm chí một số bản thánh ca xưa đã dùng hình ảnh dân Y-sơ-ra-ên băng sông Giô-đanh để ví sánh về sự chết và sự cất lên thiên đàng của người tin Chúa, bởi vì miền đất Ca-na-an đầy dẫy tội lỗi và chiến tranh không phải là hình ảnh của thiên đàng. Tuy nhiên miền đất này biểu trưng cho cơ nghiệp thuộc linh mà chúng ta được thừa hưởng trong Đấng Christ và sự đắc thắng trên Sa-tan và thế lực của nó là những kẻ luôn muốn cho chúng ta đi lang thang trong hoang mạc mà không bao giờ đến đích. Chúng ta không chiến đấu giành sự chiến thắng bởi sức riêng; nhưng chúng ta chiến đấu từ sự chiến thắng mà Đức Chúa Giê-su đã đắc thắng qua sự chết và phục sinh của Ngài. “Ngài đã truất bỏ các quyền cai trị cùng các thế lực, dùng thập tự giá chiến thắng chúng nó, và nộp ra tỏ tường giữa thiên hạ” (Cô-lô-se 2:15). Hãy lấy đức tin công bố điều này!

Bốn chương đầu sách Hê-bơ-rơ công bố cơ nghiệp thuộc linh của chúng ta trong Đấng Christ, và trước giả của sách đã nhắc nhở chúng ta rằng không phải Môi-se nhưng chính Giô-suê là người đem dân Y-sơ-ra-ên vào phần cơ nghiệp của họ. Có hai lý do cho việc thay đổi lãnh đạo này. Đầu tiên, Môi-se phạm tội vì không dâng cho Chúa sự vinh hiển (Dân. 20), nên Chúa đã cho phép ông được nhìn thấy vùng đất hứa chứ không cho phép ông được bước vào. Nhưng lý do thứ hai, Môi-se được xem như là luật pháp, và chúng ta không nhận phần cơ nghiệp của mình bằng việc vâng theo luật lệ và thực hiện các nghi thức tôn giáo. Chính Đức Chúa Giê-su là Giô-suê của chúng ta, đã làm trọn luật pháp thay cho chúng ta và đóng đinh luật pháp trên cây thập tự của Ngài. Vậy chúng ta nhận lấy phần cơ nghiệp của mình bởi đức tin khi chúng ta đi theo Đấng Christ. Trải nghiệm của dân Y-sơ-ra-ên ở tại Ai Cập lẫn trong đồng vắng đều là sự trói buộc và vô ích, nhưng tại miền Đất Hứa, họ được hưởng sự tự do và trọn vẹn.

LỖI LẦM CỦA GIÔ-SUÊ

Giô-suê 7-9 ghi lại hai lần Giô-suê đã không chờ đợi, cầu nguyện và bước đi bởi đức tin nhưng ông đã đi trước Chúa. Sau chiến thắng vĩ đại tại Giê-ri-cô, dân Y-sơ-ra-ên thất bại và bị sỉ nhục tại A-hi (Giô-suê 7-8); và khi người Ga-ba-ôn lừa Giô-suê để khiến ông nghĩ rằng họ đến từ một đất nước xa xôi, ông đã lập giao ước cùng với họ (Giô-suê 9; Phục 20:10-15). Đức Chúa Trời đã khích lệ Giô-suê phải “vững lòng bền chí” (Giô-suê 1:6-7), nhưng để có được sự can đảm, con người phải chờ đợi trước Chúa và nhận lệnh từ Ngài. “Hãy trông đợi Đức Giê-hô-va; Hãy vững lòng bền chí! Phải, hãy trông đợi Đức Giê-hô-va” (Thi 27:14). Nếu chờ đợi trước Chúa, Giô-suê chắc hẳn đã có thể biết về việc A-can trộm cắp và sự lừa dối của dân Ga-ba-ôn.

Bởi vì lãnh đạo đều là con người, nên họ sẽ mắc phải những sai lầm. Nhưng cách họ giải quyết những sai lầm đó sẽ thể hiện con người thật của họ. Họ có đổ lỗi cho người khác không? Họ có che giấu sai lầm không? Họ có bào chữa không? Khi Giô-suê làm sai, ông tìm đến Chúa để cầu xin sự tha thứ và khôn ngoan, và rồi ông khiến những lỗi lầm đó phục vụ cho mình! Thất bại trước thành A-hi nhỏ bé đã biến thành một kế hoạch phục kích thông minh để quét sạch quân địch. Đối với những người Ga-ba-ôn thông minh, Giô-suê đã bắt họ phải phục dịch dân Y-sơ-ra-ên (Giô-suê 9:22-27). Thật ông đã biến lỗi lầm trở thành điều ích lợi cho mình.

Người không phạm lỗi thường chẳng làm được gì. Người phạm lỗi rồi từ bỏ là những người nhu nhược, nhưng những ai tận dụng được những lỗi lầm của mình mới là những người chiến thắng. F. W. Robertson nói rằng: “Cuộc sống cũng giống như chiến tranh, là một chuỗi những lỗi lầm, và người phạm ít lỗi lầm nhất không phải là Cơ Đốc Nhân vĩ đại nhất cũng không phải là một vị tướng tài giỏi nhất. Người giỏi nhất là người giành được nhiều chiến thắng huy hoàng nhất bằng việc sửa chữa những lỗi lầm. Hãy quên những lỗi lầm đi; và hãy giành lấy sự chiến thắng từ những sai lầm.”[1]

KHÔNG CÓ NIỀM TIN

Giô-suê khám phá chìa khóa cho sự chiến thắng chính là khi ông tin vào lời hứa của Chúa, hành động dựa trên những lời hứa ấy, và trở thành người chiến thắng. “Bởi đức tin, các tường thành Giê-ri-cô đổ xuống” (Hê. 11:30). “Sự thắng hơn thế gian, ấy là đức tin của chúng ta” (1 Giăng 5:4)

Trong bài phát biểu cuối cùng của Giô-suê, ông không nhận bất kỳ sự tôn vinh nào cho chính mình nhưng nhắc nhở các lãnh đạo và dân sự rằng ông chỉ tin vào lời hứa của Chúa. “Hãy hết lòng hết ý nhận biết rằng trong các lời lành mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đã phán về các ngươi, chẳng có một lời nào sai hết, thảy đều ứng nghiệm cho các ngươi; thật chẳng một lời nào sai hết” (Giô-suê 23:14; và xem 21:45). Chắc chắn đã có những thời điểm Giô-suê cảm thấy mệt mỏi và nản lòng (xem Giô-suê 7:6-9), tuy nhiên ông luôn luôn giao phó những ưu tư của mình cho Chúa và công bố lời hứa Ngài. Điều này cũng rất đúng đối với Môi-se, trên nhiều phương diện ông đã đối mặt với thử thách lớn hơn cả Giô-suê. Khi chúng ta tin vào lời hứa của Chúa, Ngài sẽ ban cho chúng ta ân điển mà chúng ta cần để thực hiện công tác.

Trong sứ điệp của Chúa dành cho bảy Hội Thánh tại vùng Tiểu Á, Ngài thách thức các tín hữu trong mỗi một Hội Thánh trở nên người chiến thắng (Khải 2:7, 11, 17, 26; 2:5, 12, 21). Ngài vẫn tiếp tục thách thức chúng ta ngày nay. Chúng ta sẽ là người chiến thắng – hay chiến bại? Chúng ta sẽ là những người thắng cuộc hay là nạn nhân? Tất cả đều phụ thuộc vào thái độ của chúng ta đối với những lời hứa của Đức Chúa Trời.

 

 

 

 

 

 

Bài 21

RA-HÁP

Sự cứu rỗi bởi người Giu-đa mà đến.

Giăng 4:22

Ngay khi đọc đến Giô-suê chương 2, rất có thể bạn sẽ nhớ về thảm bại tại Ca-đe Ba-nê-a (Dân 13-14) và nghĩ rằng: “Thất bại sẽ lặp lại đây!” Nhưng đừng vội kết luận. Nếu lịch sử trong Kinh Thánh dường như được lặp lại tại Giô-suê 2, bạn hãy đọc kỹ hơn để khám phá điều diệu kỳ đang xảy ra.

Gần bốn thập kỷ trước khi câu chuyện trong Giô-suê chương 2 xảy ra, Môi-se đã sai mười hai thám tử đi do thám xứ Ca-na-an, tất cả đều được nêu tên trong Dân số ký 13; Ngược lại, Giô-suê chỉ sai hai người vô danh để do thám thành Giê-ri-cô. Mười hai thám tử đi thăm dò Ca-na-an trong bốn mươi ngày, và mười người trong số họ quyết định rằng dân Y-sơ-ra-ên không thể chiếm lấy vùng đất này. Hai thám tử mà chúng ta đọc thấy trong Giô-suê 2 đã nhanh chóng thăm dò Giê-ri-cô và thấy rằng tấm lòng của người Ca-na-an tan chảy vì khiếp sợ dân Y-sơ-ra-ên. Sự nản lòng mà mười thám tử đem lại khiến cho dân Y-sơ-ra-ên phải lang thang trong đồng vắng cho đến khi cả một thế hệ đã qua đi; nhưng sự khích lệ mà hai thám tử đem lại giúp cho Giô-suê và dân sự một lần nữa biết chắc rằng họ cần phải chiếm lấy Giê-ri-cô.

Không, lịch sử không lặp lại – nhưng hơn thế nữa. Mười hai thám tử do Môi-se sai đi trở về đem theo những quả nho, quả sung, và lựu, nhưng hai thám tử của Giô-suê quay trở về để thông báo rằng họ đã gặp một kỵ nữ, người đã đặt lòng tin nơi Đức Chúa Trời chân thật hằng sống! Nếu đó không phải là vì người Giu-đa thì tên Ra-háp sẽ không được tìm thấy trong bốn sách của Kinh Thánh, kể cả gia phả của Đức Chúa Giê-su Christ và danh sách các anh hùng đức tin trong Hê-bơ-rơ 11.

Hãy khám phá Ra-háp đã chịu sự ảnh hưởng của người Do Thái như thế nào và làm sao bà được tôn lên vị trí cao trọng trong lịch sử Kinh Thánh. Hãy tìm hiểu làm thế nào “sự cứu rỗi bởi người Giu-đa mà đến.”

BÀ GẶP THÁM TỬ NGƯỜI GIU-ĐA (Giô-suê 2:1-7)

Ra-háp được gọi là “kỵ nữ” trong Giô-suê 2:1 và 6:17, 22 và 25, nhưng có những người muốn giảm nhẹ tình tiết này thì nói rằng trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ này cũng có nghĩa là “chủ nhà trọ.” Điều này đúng, nhưng Hê-bơ-rơ 11:31 và Gia-cơ 2:25 gọi bà là “kỵ nữ,” và đây chính là nghĩa trong tiếng Hy Lạp. Có thể bà có cả hai vai trò.

Khi các thám tử tiến vào thành, có thể Ra-háp đang thơ thẩn trên đường gần cổng thành để tìm kiếm khách (Châm 7:10-13). Nhưng tại đó cũng có các lính gác nhìn thấy những khách lạ tiến vào nhà của bà, và đây là tình tiết gây khả nghi. Các thám tử liều mạng sống mình để tiến vào thành, nhưng Ra-háp đã đặt cược mạng sống của mình khi bà mời các thám tử vào nhà, che giấu họ và rồi nói dối để bảo vệ các thám tử.

Tuy nhiên chúng ta hãy suy nghĩ đến cuộc gặp gỡ trong ngôi nhà ấy. Hai người nam gặp một người nữ. Hai người Do Thái gặp một người ngoại. Hai người tin Chúa gặp một người mà họ tin chắc rằng người ấy không có niềm tin nơi Chúa. Nhưng Đức Chúa Trời hiện diện tại đó! Hai người khách sớm khám phá ra rằng Ra-háp đã đặt niềm tin nơi Đức Chúa Trời hằng sống chân thật, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, và điều đó đã thay đổi trọn vẹn hoàn cảnh. Giờ đây không còn người Giu-đa hay dân ngoại, nam hay nữ, bạn hay thù, nhưng họ là một trong niềm tin nơi Đức Chúa Trời hằng sống. Ra-háp đã liều mạng sống của bà để cứu các thám tử, và giờ đây các thám tử sẽ liều mạng sống họ để cứu bà cùng những người thân yêu của bà đã có niềm tin nơi Chúa. “Sự cứu rỗi bởi người Giu-đa mà đến.”

BÀ XƯNG NHẬN ĐỨC CHÚA TRỜI CỦA NGƯỜI DO THÁI (Giô-suê 2:8-11)

Với địa thế chiến thuật của mình, Giê-ri-cô là nơi nghỉ chân lý tưởng cho lữ khách, và du khách đem lại cho dân bản địa có cơ hội kiếm tiền lẫn cơ hội nghe ngóng thông tin từ “bên ngoài.” Ra-háp đề cập đến hai mẫu tin tức không thể quên được mà bà đã nghe được về người Do Thái – Biển Đỏ rẽ ra bốn mươi năm trước và gần đây là chiến thắng trước vua Si-hôn và vua Óc người A-mô-rít khi dân Y-sơ-ra-ên tiến về sông Giô-đanh. Dẫu người khác có lý giải về những sự kiện này như thế nào, Ra-háp nhìn thấy đó là bằng chứng Đức Chúa Trời của người Do Thái chính là “Đức Chúa Trời ở trên trời cao kia, và ở dưới đất thấp nầy” (Giô-suê 2:11). Bài hát mà người Y-sơ-ra-ên đã hát bên bờ Biển Đỏ xa xôi thật sự đã xảy ra!

Các dân tộc nghe biết việc nầy đều run sợ,

Cơn kinh hãi áp hãm dân xứ Pha-lê-tin.

Các quan trưởng xứ Ê-đôm bèn lấy làm bối rối;

Mấy mặt anh hùng nơi Mô-áp đều kinh hồn;

Cả dân Ca-na-an đều mất vía

Sự hoảng hốt kinh hãi giáng cho chúng nó;

Hỡi Đức Giê-hô-va! vì quyền cao nơi cánh tay Ngài,

Chúng nó đều bị câm như đá,

Cho đến chừng nào dân Ngài vượt qua;

Cho đến khi dân mà Ngài đã chuộc, vượt qua rồi.

Xuất Ê-díp-tô ký 15:14-16

Đức Chúa Trời đã phán cùng Môi-se rằng: “Ta sẽ sai sự kinh khiếp ta đi trước, hễ ngươi đến dân nào, ta sẽ làm cho dân ấy vỡ chạy lạc đường, và cho kẻ thù nghịch ngươi xây lưng trước mặt ngươi” (Xuất. 23:27). “Ngày nay, ta khởi rải trên các dân tộc trong thiên hạ sự sợ hãi và kinh khủng về danh ngươi, đến đỗi khi nghe nói về ngươi, các dân tộc đó sẽ run rẩy và bị sự kinh khủng áp hãm trước mặt ngươi” (Phục. 2:25).

Thật vậy, sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự khôn ngoan, chí ít là trong tấm lòng của Ra-háp. Nhờ người Do Thái, bà đã có niềm tin nơi Đức Chúa Trời hằng sống và chân thật.

BÀ LẬP GIAO ƯỚC VỚI HAI NGƯỜI DO THÁI (Giô-suê 2:12-24).

Ra-háp biết rằng Y-sơ-ra-ên sẽ chiếm lấy Giê-ri-cô và sẽ không còn ai sống sót. Họ sẽ đối đãi với Giê-ri-cô như cách mà họ đã đối đãi với các thành của dân A-mô-rít, bởi vì Đức Chúa Trời đã truyền lệnh cho họ tiêu diệt tất cả mọi vật có hơi thở (Xuất. 23:20-23; Phục. 20:16-18). Chính vì vậy, điều bà lo lắng nhất chính là tính mạng của bà và của cả gia đình. Đức tin của bà rất thực tế: bà bảo vệ các thám tử (Hê-bơ-rơ 11:31; Gia-cơ 2:25), nhưng bà cũng có gánh nặng cho những người thân yêu. Chắc chắn Gia-cơ đã dùng bà làm hình mẫu cho đức tin chân thật.

Các thám tử kết ước bằng chính mạng sống của họ để bảo vệ mạng sống của Ra-háp và gia đình của bà. Hãy lưu ý các thám tử đã nói rằng: “Khi nào chúng ta vào xứ,” họ không nói “nếu Chúa ban cho chúng tôi xứ này,” bởi vì họ biết chắc chắn sẽ giành được chiến thắng. Họ chỉ đòi hỏi bà nhóm hiệp người thân vào căn nhà của mình và đánh dấu ngôi nhà ấy bằng sợi chỉ điều treo nơi cửa sổ. Bởi vì ngôi nhà nằm trên tường thành, quân binh Do Thái sẽ biết bà đang ở đâu mà bảo vệ cho bà và người thân. Song, các thám tử không biết kế hoạch chiếm lấy thành Giê-ri-cô sẽ như thế nào hoặc thậm chí họ cũng không biết khi nào sẽ tấn công.

Những dân ngoại bang như Ra-háp “bị ngoại quyền công dân trong Y-sơ-ra-ên, chẳng dự vào giao ước của lời hứa” (Ê-phê-sô 2:12), nhưng đức tin của Ra-háp đã khiến bà trở nên một đối tác trong giao ước với người Do Thái và cuối cùng đã cho bà có đầy đủ quyền công dân của Y-sơ-ra-ên. Đây chính là hành động ân điển mà Đức Chúa Trời đáp lại với đức tin của Ra-háp. Điều này nhắc chúng ta nhớ về thập giá nơi Đức Chúa Giê-su đem lại sự hòa giải giữa tội nhân (bao gồm người Do Thái và tất cả những ai đặt niềm tin nơi Chúa) và Đức Chúa Trời.

BÀ ĐƯỢC GIẢI CỨU BỞI MỘT TƯỚNG LÃNH NGƯỜI DO THÁI (Giô-suê 6:15-27)

Khi Giô-suê ra lệnh cho các binh sĩ của ông vào ngày thứ bảy, ông đã nhắc họ không lấy bất kỳ chiến lợi phẩm nào từ thành phố này và không để cho một ai được sống trừ “Ra-háp là kỵ nữ” với hết thảy người ở cùng nàng trong nhà sẽ được sống (Giô-suê 6:17-19). Sau khi đi vòng quanh thành bảy lần trong ngày hôm ấy, các thầy tế lễ thổi kèn, dân sự la lớn tiếng, và tường thành đổ xuống – ngoại trừ phần tường thành có ngôi nhà của Ra-háp, là ngôi nhà có sợi chỉ điều treo trên cửa sổ. Người của Giô-suê đã cứu Ra-háp và gia đình bà và đưa họ về nơi an toàn bên ngoài trại. Vậy, Ra-háp và gia đình bà được Giô-suê cứu, “Đức Giê-hô-va là sự cứu rỗi.” Đây chính là sự cứu rỗi mà về sau được thực hiện qua Đức Chúa Giê-su. “Ngươi khá đặt tên là Giê-su, vì chính con trai ấy sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Mat 1:21).

BÀ CƯỚI MỘT NGƯỜI DO THÁI

Ra-háp cưới một người Do Thái tên là Sanh-môn, được nói đến trong Ru-tơ 4:20-21; 1 Sử ký 2:11; Ma-thi-ơ 1:4-5; và Lu-ca 3:32. Dĩ nhiên, Sanh-môn và những người nam khác trong gia đình đều đã được cắt bì và được tiếp nhận vào vương quốc Y-sơ-ra-ên như là những người con của giao ước. Sanh-môn và Ra-háp có một người con tên Bô-ô là người đã cưới Ru-tơ. Bô-ô và Ru-tơ có con tên Ô-bết, Ô-bết có con tên Y-sai. Y-sai có con tên Đa-vít. Đức Chúa Giê-su được sinh tại thành Đa-vít bởi vì Ngài thuộc về dòng dõi Đa-vít.

BÀ ĐƯỢC GHI TÊN VÀO HAI GIA PHẢ DO THÁI (Ma-thi-ơ 1:4-5; Lu-ca 3:32)

Cả hai gia phả đều thuộc về Đức Chúa Giê-su Christ, con vua Đa-vít, Con của Đức Chúa Trời! Ra-háp là một trong bốn phụ nữ được nhắc đến trong gia phả được ghi trong sách Ma-thi-ơ, đây là một điều bất thường, bởi vì người Do Thái chỉ tập trung vào người cha chứ không phải là người mẹ.

Một người nữ khác là Ta-ma, bà đã giả làm kỵ nữ để nằm cùng cha chồng của mình là Giu-đa (Sáng 38). Một người nữ khác là Ru-tơ người Mô-áp. Hãy nhớ là không người Mô-áp nào được tiếp nhận vào hội người Do Thái, dù đến thế hệ thứ mười (Phục 23:3), nhưng cũng giống như Ra-háp, bà đã cưới một người Do Thái. Người nữ cuối cùng là Bát-sê-ba (Ma-thi-ơ 1:6), và có lẽ bạn đã biết câu chuyện giữa bà và vua Đa-vít (2 Sam-mu-ên 11-12). Ra-háp được đề cập, dẫu bà là một kỵ nữ người ngoại. Bốn người phụ nữ, bốn tội nhân, bốn người bị xã hội và tôn giáo ruồng bỏ – song họ được kể vào trong gia đình của Đức Chúa Giê-su Christ!

Đó chính là ý nghĩa của câu Kinh Thánh: “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu… là sự ban cho của Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 2:8).

 

Bài 22

 

ĐÊ-BÔ-RA

Ta là Đê-bô-ra chỗi dậy như một người mẹ trong Y-sơ-ra-ên.

Các Quan Xét 5:7

Khi nhìn vào dân tộc Y-sơ-ra-ên, Môi-se thấy một đội quân. Khi dân tộc này rời khỏi Ai Cập trong đêm của Lễ Vượt Qua, Môi-se thấy họ như là “các quân đội của Đức Giê-hô-va,” họ diễu hành trong sự chiến thắng (Xuất 6:26; 12:17, 41, 51). Đa-vít nhìn dân tộc của ông và thấy một đàn chiên (2 Sam 24:17), còn A-sáp là trưởng dàn nhạc thì nhìn thấy dân tộc này là một cây nho sai trái (Thi 80:8). Nhưng quan xét Đê-bô-ra nhìn thấy dân Y-sơ-ra-ên là một gia đình – và bà là người mẹ.

Thời kỳ các quan xét là một thời kỳ khó khăn trong lịch sử Do Thái. Các lãnh đạo tin kính được Giô-suê và các trưởng lão của ông đào tạo đều đã qua đời, và một thế hệ mới xuất hiện chối bỏ truyền thống và hướng về các tà thần của các dân tộc xung quanh họ (Các. 2:10-23). Để hình phạt tội lỗi của dân sự, Chúa dùng các dân tộc ngoại bang đến đàn áp và cướp phá đất. Khi ấy người Do Thái kêu cầu Chúa và Ngài sẽ dấy lên các quan xét ở nhiều nơi khác nhau để giải cứu dân sự khỏi những kẻ áp bức. Các quan xét này là những lãnh đạo địa phương, họ không cai trị trên cả đất nước và họ không làm việc cùng nhau bởi vì họ cai quản ở những thời điểm khác nhau. Chu kỳ phạm tội, chịu phạt, ăn năn và giải cứu được lặp đi lặp lại ít nhất sáu lần và Đức Chúa Trời đã dấy lên Ốt-ni-ên, Ê-hút, Đê-bô-ra, Ghê-đê-ôn, Giép-thê và Sam-sôn để giải cứu dân tộc. Người nữ duy nhất trong số các quan xét đó là Đê-bô-ra, một người mẹ trong Y-sơ-ra-ên.

NHƯ MỘT NGƯỜI MẸ, BÀ THÁO GỠ NHỮNG KHÁC BIỆT (Các quan xét 4:4-5)

Y-sơ-ra-ên không có nhà nước tập trung cho đến khi vua Sau-lơ được bổ nhiệm, chính vì thế họ phải đi đến một quan xét gần nhất để giải quyết các tranh chấp. Tòa án của Đê-bô-ra tọa lạc dưới cây chà là giữa khoảng Bê-tên thuộc chi phái Ép-ra-im và Ra-ma thuộc chi phái Bê-gia-min. Bà biết luật pháp Đức Chúa Trời và có khả năng lắng nghe các vấn đề và đưa ra những quyết định khôn ngoan dựa trên luật pháp Chúa. Lãnh đạo trong xã hội thời bấy giờ rất trọng nam giới, và việc một phụ nữ giữ cương vị cao là điều bất thường, tuy nhiên Đê-bô-ra là một con người nổi trội, một con người được được Đức Chúa Trời lựa chọn và sử dụng.

NHƯ MỘT NGƯỜI MẸ, BÀ THÁCH THỨC DÂN SỰ LÀM HẾT SỨC MÌNH (Các quan xét 4:6-10)

Gia-bin, một trong số các vua Ca-na-an, là một kẻ áp bức vào thời đó. Đức Chúa Trời đã phán cùng Đê-bô-ra rằng Ngài muốn giải cứu dân sự của Ngài. Thay vì một mình thực hiện nhiệm vụ đó, bà sai gọi Ba-rác và thách thức ông hãy chiêu mộ binh sĩ. Ra-rác đến từ chi phái Nép-ta-li ở miền bắc, vậy ông không chỉ mời gọi được các binh sĩ từ chi phái của ông mà còn có những người từ hai chi phái lân cận là Sa-bu-lôn và Y-sa-ka. Trận chiến chống lại Gia-bin sẽ xảy ra gần núi Tha-bô, là biên giới của Y-sa-ka, Sa-bu-lôn và Nép-ta-li. Đê-bô-ra đã chiêu mộ được binh sĩ từ các chi phái ở miền trung gồm: Ép-ra-im (chi phái của bà), Bên-gia-min, và Ma-na-se ở bờ tây sông Giô-đanh. Ba-rác sẽ không lãnh đạo cuộc tấn công nếu Đê-bô-ra không đi cùng ông, chính vì thế bà bàn giao quân đội của mình cho một lãnh đạo vô danh và đi cùng Ba-rác.

Một lãnh đạo thực thụ thì thách thức người khác và khiến họ phát huy được điều tốt nhất. Việc đi lại và liên lạc thời bấy giờ rất khó khăn, nhưng Đê-bô-ra đã sắp xếp để huy động một đội quân lớn.

NHƯ MỘT NGƯỜI MẸ, BÀ KHÍCH LỆ HỌ TIN CẬY CHÚA (Các quan xét 4:11-16)

Đức Chúa Trời ban cho Đê-bô-ra kế hoạch tác chiến, và bà đã làm theo kế hoạch đó. Ba-rác sẽ nhóm hiệp đội binh của ông tại núi Tha-bô, nơi đó miền đất cuồn cuộn sẽ ngăn cản đường tiến công của xe quân địch. Khi quân đội phương nam xuất hiện, một số xe của Gia-bin sẽ đi đến miền đồng bằng sông Ki-sôn. Khi ấy Đức Chúa Trời sẽ ban mưa lớn khiến cho miền đồng bằng trở nên bùn lầy, khiến cho các xe của quân địch không thể di chuyển được (Các. 5:4-5, 20-22). Đức Chúa Trời sẽ ban cho Y-sơ-ra-ên sự chiến thắng trên người Ca-na-an.

“Hãy đứng dậy, vì nầy là ngày Đức Giê-hô-va phó Si-sê-ra vào tay ngươi” (Các. 4:14). Nương trên lời hứa ấy, Đê-bô-ra, Ba-rác và đội quân của họ đã chiến thắng Gia-bin, Si-sê-ra và đội quân Ca-na-an. Các xe mà Si-sê-ra nghĩ rằng sẽ đem lại sự chiến thắng lại trở nên vô dụng, nặng nề trong mưa lớn và bùn, và khi sông Ki-sôn ngập trong lũ và các dòng nước đổ trên núi Tha-bô, quân đội Ca-na-an trở nên bất lực.

NHƯ MỘT NGƯỜI MẸ, BÀ QUỞ TRÁCH NGƯỜI LƯỜI BIẾNG (Các quan xét 5:15-17)

Bốn chi phái không tham gia vào đội quân này. Ru-bên và Gát (Ga-la-át) nằm ở bờ đông sông Giô-đanh nên không cảm nhận sự áp bức của Gia-bin nhiều như Đan và A-se là hai chi phái nằm dọc theo bờ biển Địa Trung Hải, tất cả họ đều không tham chiến. Dân sự của thành Mê-rô thuộc chi phái Nép-ta-li cũng không tham gia (Các. 5:23; xem 5:18). Không tham chiến, những con người này đã quên những người anh em Do Thái của họ và cũng quên Chúa nữa.

NHƯ MỘT NGƯỜI MẸ, BÀ NHƯỜNG CÔNG LAO CHO NGƯỜI KHÁC (Các quan xét 4:17-24; 5:24-31)

Một lãnh đạo thực thụ không quan tâm ai nhận lời khen, miễn là Đức Chúa Trời được tôn vinh, và Đê-bô-ra khép lại bài ca của mình bằng việc hướng về Chúa. “Ôi, Đức Giê-hô-va! Nguyện hết thảy kẻ cừu địch Ngài đều hư mất như vậy! Nguyện những kẻ yêu mến Ngài được giống như mặt trời, khi mọc lên rực rỡ!” (Các. 5:31). Thất bại hoàn toàn của kẻ thù (Các. 4:16) đồng nghĩa với một bình minh mới dành cho người Y-sơ-ra-ên.

Đê-bô-ra dành một lời khen ngợi đặc biệt cho Gia-ên, người đã giết Tướng Si-sê-ra trong trại của mình. Vào thời đó, việc một người nam đơn thân đi vào lều trại của một người nữ là điều rất bất thường, chính vì thế đây sẽ là một nơi hoàn hảo để ẩn náu. Gia-ên thuộc một chi phái chung dung, thân thiện với Gia-bin, và lời mời của bà có vẻ rất chân thành. Bà cho ông uống sữa, và chờ cho đến khi ông ngủ say thì lấy một cây cọc trại mà đóng qua đầu. Ba-rác đến nơi đúng lúc nhìn thấy cái xác được bọc trong một chiếc áo choàng. Vâng, Gia-ên lừa dối, nhưng đây là một cuộc chiến và Si-sê-ra là kẻ thù.

Quả là lạ khi cả Đê-bô-ra lẫn Gia-ên đều không được nhắc đến trong Hê-bơ-rơ 11:32, trong khi tên Ba-rác được nhắc đến cùng với Ghê-đê-ôn, Sam-sôn, Giép-thê, Đa-vít và Sa-mu-ên. Nếu không nhờ Đê-bô-ra và Gia-ên, Ba-rác chắc hẳn sẽ không có được chiến thắng vĩ đại. Dĩ nhiên, câu chuyện này đã được ghi lại trong Các quan xét 4-5, nhưng lý do vì sao trước giả sách Hê-bơ-rơ đã bỏ sót hai người nữ vĩ đại này vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải đáp. Đức Chúa Trời đã sử dụng hai người phụ nữ can đảm và một trận mưa bão để chiến thắng, nhưng Ba-rác thì được công nhận.

Đê-bô-ra là một người mẹ của Y-sơ-ra-ên và sẵn lòng nhường công lao của mình cho người khác. Đó chính là cách cư xử của một người mẹ.

Bài 23

 

GHÊ-ĐÊ-ÔN

Hỡi người dõng sĩ! Đức Giê-hô-va ở cùng ngươi.

Các Quan Xét 6:12

Bất cứ khi nào người Do Thái trong Cựu Ước muốn tả về một chiến thắng vĩ đại thì đều so sánh chiến thắng đó với chiến thắng của Đức Chúa Trời trên Ai Cập trong hành trình ra khỏi Ai Cập hoặc cuộc chinh phục của Ghê-đê-ôn đối với dân Ma-đi-an trong thời Các Quan Xét. Quả thật “ngày của Ma-đi-an” là một trải nghiệm đầy vinh quang trong lịch sử Do Thái, và họ không bao giờ quên ngày ấy (Thi 83:9, 11; Ê-sai 9:4; 10:26). Trước giả sách Các Quan Xét dành một phần đáng kể của sách để viết về Ghê-đê-ôn, và trước giả Hê-bơ-rơ 11 đã tôn vinh Ghê-đê-ôn khi liên tưởng ông với những anh hùng vĩ đại như Sa-mu-ên và Đa-vít (Hê-bơ-rơ 11:32).

Tuy nhiên, Ghê-đê-ôn không có khởi đầu của một “người dõng sĩ,” và không ai trong chi phái Ma-na-se nghĩ về ông như một chiến binh. Chúng ta có ấn tượng rằng gia đình Ghê-đê-ôn là một gia đình khá giả với ít nhất mười đầy tớ (Các 6:27), và Ghê-đê-ôn là người con út trong gia đình (Các 6:15). Rất có thể cha của ông là một trong số các lãnh đạo của nhóm người thờ tà thần Ba-anh, song dường như Ghê-đê-ôn biết Đức Chúa Trời và những công việc của Ngài đối với dân Y-sơ-ra-ên trong quá khứ (Các 6:13). Làm thế nào Đức Chúa Trời đã biến đổi Ghê-đê-ôn từ một chàng trai trẻ đầy sợ hãi trở thành một “người dõng sĩ,” người đã cứu Y-sơ-ra-ên? Ngài đã đối đãi với ông cùng một cách mà Ngài sẽ đối đãi với chúng ta khi Ngài muốn chúng ta hầu việc Ngài.

ĐỨC CHÚA TRỜI THÁCH THỨC CHÚNG TA (Các Quan Xét 6:1-14)

Nhiều học giả tin rằng thiên sứ của Chúa hiện ra cho Ghê-đê-ôn chính là ngôi hai trong Ba Ngôi Đức Chúa Trời, là Đức Chúa Giê-su Christ. Người viếng thăm được gọi là “Đức Giê-hô-va” (Các 6:14, 16, 18) và thậm chí người đã tiếp nhận sự thờ phượng (c. 17-22), điều mà không thiên sứ nào dám nhận. (Chúng ta tìm thấy một cảnh tượng tương tự trong Các quan xét 13.) Nhưng dù chính Đức Chúa Trời hay một thiên sứ đặc biệt nào của Ngài đã đến thăm Ghê-đê-ôn, việc một sứ giả xuất hiện tại đây là vô cùng ý nghĩa. Nó có nghĩa là Đức Chúa Trời có một công tác đặc biệt cho Ghê-đê-ôn.

Đức Chúa Trời biết chàng trai trẻ này là ai – người nhỏ tuổi nhất trong một gia đình nông dân khá giả; Ngài biết ông đang ở đâu – nấp tại một bàn ép nho để đập lúa mạch. Ông đang lẩn trốn! Song Đức Chúa Trời gọi Ghê-đê-ôn là “người dõng sĩ” và khẳng định Đức Chúa Trời ở cùng ông. Ngài đã gọi ông là một dõng sĩ! Tuy nhiên Đức Chúa Trời không dùng mẹo tâm lý rẻ tiền để cải thiện hình ảnh cá nhân của Ghê-đê-ôn. Đức Chúa Trời biết tiềm năng bên trong của Ghê-đê-ôn, và Ngài đang hành động để khai phóng tiềm năng đó. Đức Chúa Giê-su đã nói điều tương tự với Si-môn Phi-e-rơ: “Ngươi là Si-môn, con của Giô-na; ngươi sẽ được gọi là Sê-pha (nghĩa là Phi-e-rơ)” (Giăng 1:42). Cả Phi-e-rơ và Sê-pha đều có nghĩa là “hòn đá.” Đó chính là cách Đức Chúa Trời thách thức chúng ta: “Bạn chính là – người mà bạn sẽ trở thành.” Và quả thật Phi-e-rơ đã trở nên một hòn đá, và Ghê-đê-ôn trở thành một người dõng sĩ.

Cũng như Ghê-đê-ôn, chúng ta thường có xu hướng tranh luận và cố gắng thuyết phục Chúa rằng khẳng định của Ngài về tiềm năng của chúng ta đã bị phóng đại quá mức. Môi-se đã làm điều đó khi Đức Chúa Trời kêu gọi ông (Xuất 3-4), và chàng trai trẻ Giê-rê-mi cũng thế (Giê-rê-mi 1); tuy nhiên cuối cùng họ đều thuận phục và đầu phục ý muốn Chúa. Mừng cho họ vì đã làm thế, bởi vì nhờ đó mà họ mới trở thành người mà Chúa muốn họ trở thành. “Vì, ai biết ý tưởng Chúa, ai là kẻ bàn luận của Ngài?” (Rô-ma 11:34) Vì có khi nào Đức Chúa Trời cần chúng ta cung cấp cho Ngài thông tin gì về chính mình? Sau hết, từ trước khi chúng ta sanh ra, Đức Chúa Trời đã có kế hoạch cho tử cung một người mẹ sẽ hoài thai chúng ta, Ngài trang bị chúng ta để hoàn thành ý muốn Ngài (Thi 139:1-16). Ý muốn của Đức Chúa Trời chính là tình yêu của Ngài dành cho chúng ta (Thi 33:11), vậy chúng ta hãy tiếp nhận lời phán của Chúa và cho phép Ngài hành động.

ĐỨC CHÚA TRỜI LÀM VỮNG CHẮC ĐỨC TIN CỦA CHÚNG TA (Các quan xét 6:16-7:14)

Dù Ghê-đê-ôn có nghĩ về chính mình như thế nào, nhưng Đức Chúa Trời phán rằng ông sẽ trở nên một dũng sĩ. Lời hứa và sự hiện diện của Chúa đảm bảo cho sự thành công với điều kiện Ghê-đê-ôn phải tin cậy và vâng lời. Đức Chúa Trời ban mệnh lệnh thì Ngài cũng ban cho năng lực, bởi vì đó chính là ý nghĩa của việc sống bởi đức tin. Song đức tin Ghê-đê-ôn rất yếu, chính vì thế Chúa đã bắt đầu làm vững chắc đầy tớ của Ngài để thực hiện nhiệm vụ Ngài giao.

Ít nhất mười hai lần Đức Chúa Trời đã phán cùng Ghê-đê-ôn trong các chương 6 – 7, bởi vì đức tin thật đến từ việc lắng nghe “lời đức tin” và tiếp nhận lời ấy vào lòng (Rô-ma 10:8, 17). Đức Chúa Trời cũng bày tỏ sự vinh hiển và quyền năng Ngài cho Ghê-đê-ôn khi Ngài dùng gậy chạm đến của dâng hiến và lửa từ hòn đá bốc lên thiêu hóa chúng. Sau đó người đưa tin biến đi khỏi mắt người! Đầu tiên chúng ta nghe và tin, sau đó đức tin được xác nhận bởi mắt thấy. Đáp lại, Ghê-đê-ôn xây một bàn thờ cho Chúa. Khi bạn tin cậy Đức Chúa Trời, bạn sẽ muốn thờ phượng Ngài.

Nhưng đó chỉ mới là bài học đầu tiên về đức tin. Bước tiếp theo Đức Chúa Trời truyền lệnh cho Ghê-đê-ôn phải phá dỡ bàn thờ thần Ba-anh tại nhà cha của mình và đánh hạ hình tượng nữ thần A-sê-ra ở trên đó. Sau đó ông phải dâng con bò đực thứ nhì của cha ông trên bàn thờ mà ông đã lập cho Đức Giê-hô-va. Đức tin không trưởng thành ngay tức khắc, chính vì thế chúng ta đừng nên chỉ trích Ghê-đê-ôn vì đã thực hiện những mệnh lệnh ấy trong đêm. Sáng hôm sau, các người nam trong thành muốn giết Ghê-đê-ôn vì việc ông đã làm, nhưng cha của ông đã chỉ ra rằng thật ngu muội khi thờ một thần không thể tự bảo vệ chính mình. Sau cuộc tranh cãi này, tất cả những gì Ghê-đê-ôn nhận được đó là biệt danh – Giê-ru-ba-anh, nghĩa là “địch thủ của Ba-anh.” Trước tiên Đức Giê-hô-va đã thử thách Ghê-đê-ôn tại nhà, bởi vì nơi đó phải là nơi đức tin bắt đầu.

Sau đó Đức Chúa Trời làm vững chắc đức tin của Ghê-đê-ôn khi đổ đầy ông bằng quyền năng của Đức Thánh Linh. Đức tin nghĩa là sống không bởi mưu kế, cũng không bởi nỗ lực hay kinh nghiệm cá nhân. Giờ đây khi đã có một lãnh đạo đầy dẫy Đức Thánh Linh, Chúa đem lại một đội quân 32.000 người tình nguyện từ A-bi-ê-xê-rít thuộc chi phái Ma-na-xe (chi phái của Ghê-bê-ôn) cũng như những người tình nguyện từ chi phái A-se, Sa-bu-lôn và Nép-ta-li (Các 6:34). Nhưng làm thế nào 32.000 người có thể chiến đấu với một đội quân đông như châu chấu trong thung lũng còn lạc đà của họ thì như cát bờ biển (Các 7:12)? Có lẽ Ghê-đê-ôn đang nhụt chí.

Tuy nhiên bài học thứ ba chính là: Đức Chúa Trời đã thông cảm cho sự yếu đuối của Ghê-đê-ôn và thực hiện những yêu cầu của ông đối với bộ lông cừu (Các 6:36-40). Khi Cơ Đốc Nhân nói về việc “để ngoài sân bộ lông cừu,” nghĩa là họ đang thú nhận sự nghi ngờ và sợ hãi chứ không phải đức tin. Ghê-đê-ôn biết lời hứa của Chúa (Các 6:36), nhưng ông muốn Ngài chứng minh lời hứa đó. Quả thật Đức Chúa Trời giàu ân điển, “Vì Ngài biết chúng tôi nắn nên bởi giống gì, Ngài nhớ lại rằng chúng tôi bằng bụi đất” (Thi 103:14).

Ghê-đê-ôn thử Chúa, vậy nên Ngài tiếp tục thử thách Ghê-đê-ôn bằng việc loại bỏ 99 phần trăm quân đội của ông! Con số giảm từ 32.000 xuống còn 300! Đức Chúa Trời muốn Ghê-đê-ôn phải tin cậy Ngài chứ không tin cậy vào con người, vũ khí hay chiến thuật. Phục truyền luật lệ ký 20:1-9 ghi lại chỉ dẫn của Chúa để chuẩn bị một đội quân chiến đấu, và tại đó không có chỗ cho những binh lính nhút nhát. Tôi không nhận thấy ý nghĩa sâu xa nào sau phần thử thách uống nước bên bờ sông. Đó chỉ là phương cách của Chúa để nhanh chóng tìm ra cho Ghê-đê-ôn 300 người mà Chúa đã chọn. Một lần nữa, Đức Chúa Trời hứa với Ghê-đê-ôn rằng Ngài sẽ đánh bại kẻ thù (Các 7:7).

Bởi ân điển, Chúa đã ban cho Ghê-đê-ôn sự khích lệ cuối cùng khi cho phép ông lắng nghe cuộc trò chuyện và bàn mộng của các lính canh Ma-đi-an (Các 7:9-15). Lúa mạch là một loại hạt rẻ tiền và thường được người nghèo sử dụng, chính vì vậy thật chẳng ngoa khi ví sánh Ghê-đê-ôn với một chiếc bánh lúa mạnh. Chúa muốn nhắc ông rằng nếu ông tin cậy nơi Đức Chúa Trời thay vì tin vào chính mình, thì ông sẽ nhận được phần thắng. Nếu lính canh của kẻ thù tin rằng Ghê-đê-ôn sẽ thắng thì tại sao Ghê-đê-ôn lại nghi ngờ về điều đó? Nhưng Ghê-đê-ôn không được tôn mình lên, bởi vì ông chỉ là một chiếc bánh lúa mạch!

ĐỨC CHÚA TRỜI BAN PHƯỚC KHI CHÚNG TA VÂNG LỜI (Các quan xét 7:15-8:35)

Chắc chắn 300 quân lính đều được trang bị vũ khí, song họ bắt đầu tấn công bằng những cái bình không, kèn và đuốc. Đức Chúa Trời vẫn sử dụng những điều ngu muội và yếu đuối để làm xấu hổ những điều “vĩ đại” trong thế gian nầy (1 Cô-rinh-tô 1:26-31), bởi vì đó chính là cách mà Ngài được tôn vinh nhiều nhất. Ghê-đê-ôn đã có thể tổ chức một cuộc họp lãnh đạo xuyên đêm và bàn cãi về chiến thuật của Chúa, nhưng đó chỉ là một sự lãng phí thời gian đầy nguy hại. Ánh sáng bất ngờ bùng lên, tiếng kèn thổi, và tiếng la lớn của đội quân khiến cho người Ma-đi-an bất ngờ, kẻ thù bắt đầu đâm chém lẫn nhau và chạy trốn. Ghê-đê-ôn kêu gọi tiếp viện, vậy số còn lại của quân đội cùng những tình nguyện viên mới (thật dễ tham gia tình nguyện khi ta đã biết một đội quân đang thắng cuộc), và họ đuổi theo quân địch và giết 120.000 người (Các 8:10).

Cách Ghê-đê-ôn giải quyết vấn đề với người Ép-ra-im (Các 8:1-3) cho thấy ông biết cách dùng lời đáp êm nhẹ như thế nào (Châm 15:1; 17:14), và cách ông trừng phạt người Su-cốt (Các 8:4-21) cho thấy ông có sự khôn ngoan sáng suốt. Người Ép-ra-im có lời phàn nàn cá nhân với Ghê-đê-ôn, nhưng người Su-cốt thì chống lại người chỉ huy của Chúa. Trong chiến lược “càn quét” của Ghê-đê-ôn, ông biết cần phải tha cho ai và cần phải phạt ai. Tuy nhiên điều rõ ràng đó là Đức Chúa Trời đã làm điều kỳ diệu theo một cách vượt trội nhất, và Ghê-đê-ôn đã hành động bởi đức tin.

Nếu câu chuyện kết lại tại đây ắt hẳn sẽ tốt hơn rất nhiều cho Ghê-đê-ôn và dân Y-sơ-ra-ên: Ghê-đê-ôn thắng một trận chiến nhưng gặt lấy thất bại sau đó. Andrew Bonar đã phát biểu rằng: “Hãy cẩn trọng trước lúc bước vào cuộc chiến cũng như sau khi đã chiến thắng,” nhưng Ghê-đê-ôn không biết hoặc không lưu tâm đến lời cảnh báo ấy. Ông tỏ vẻ thuộc linh khi từ chối ngôi vương và nói rằng: “Đức Giê-hô-va sẽ quản trị các ngươi” (Các 8:23), nhưng trong lòng ông lại muốn thu về cho mình những hoa lợi mà đất nước tạo ra. Ông không làm vua, nhưng ông đã sống những năm cuối đời như một vị vua! Sau khi giải cứu dân Y-sơ-ra-ên khỏi sự trói buộc do sự thờ lạy hình tượng gây ra, Ghê-đê-ôn đã dẫn dân sự quay trở về với chính sự thờ lạy hình tượng mà tay họ tự tạo nên!

Ghê-đê-ôn đã bỏ lỡ cơ hội quý báu để dẫn đất nước quay trở về với Đức Chúa Trời và luật pháp Môi-se. Đánh bại kẻ thù vẫn chưa đủ; họ phải đầu phục Chúa và sống làm đẹp lòng Ngài. Ngay khi Ghê-đê-ôn qua đời, dân sự đã quay trở về với thần Ba-anh. Thân thể của họ được giải phóng khỏi trói buộc, nhưng tấm lòng họ vẫn là nô lệ cho hình tượng. Nhờ đức tin, “người dũng sĩ” đã đưa Y-sơ-ra-ên đến chiến thắng, nhưng vì kiêu ngạo và tham lam, ông đã dẫn dân sự về với sự thất bại.

(còn nữa)

 

[1] Frederick W. Robertson, Sermons, First Series (London: Kegan Paul, Trench, Trubner and Co., 1900), 66.