“Chớ đáp với kẻ ngu si tùy sự ngu dại nó,
E con giống như nó chăng.” (Châm ngôn 26:4)
Tổng thống nhiệm kỳ thứ 16 của Hoa Kỳ là Lincoln đã từng nói: “Tranh cãi với chó bị nó cắn cho một cái, chi bằng để nó đi trước. Nếu không thì cho dù có mổ thịt nó cũng không chữa khỏi vết sẹo chó cắn”.
Trong cuộc sống, khi bạn không được người ta lý giải, chịu bất công thì trước tiên chớ vội tranh thắng thua, bởi vì không phải tất cả mọi người đều cùng tầng thứ với bạn, tranh cãi cuối cùng chỉ khiến bạn trở thành người bị tổn thương nhất mà thôi.
Thế giới mà mỗi người nhìn thấy là khác nhau
Xưa kia có một người hốt phân, một người bổ củi và một người ăn xin gặp nhau, 3 người không có việc gì nên ngồi tán gẫu. Người ăn xin nói: “Nếu là hoàng đế thì các anh sẽ làm gì?”.
Người hốt phân nói: “Nếu tôi làm hoàng đế, tôi sẽ lệnh tất cả phân ở phố này đều quy về tôi, ai mà đến hót thì tôi sẽ sai quan quân đến bắt ngay”.
Người bổ củi nói: “Nếu tôi làm hoàng đế, tôi sẽ đi đánh một cái búa bằng vàng, hàng ngày dùng búa vàng này bổ củi”.
Cuối cùng người ăn xin nói: “Nếu tôi làm hoàng đế, tôi sẽ không làm gì cả, ngày ngày ngồi bên bếp lửa ăn khoai lang nướng”.
Điều này nói rõ một vấn đề rằng, mỗi một người đều rất khó đột phá hạn chế kinh nghiệm và tri thức cá nhân. Giống như bạn thấy một hòn đá quý, khi bạn kinh ngạc trước vẻ đẹp của nó thì người khác đang suy nghĩ nó có thể bán được bao nhiêu tiền. Những người trình độ nhận thức không cùng trên một mặt bằng thì không thể nói chuyện với nhau được.
Tranh chấp với người không cùng tầng thứ chính là tiêu hao vô ích
Khi còn nhỏ chúng ta thường nghe câu nói này: “Không tranh bánh mỳ mà tranh khẩu khí”, xem ra con người ta chính là tranh nhau cái khẩu khí. Nhưng tranh cãi với người ở tầng thứ khác nhau thì chỉ kéo tụt đẳng cấp của bạn xuống, nó cũng là một loại tổn hao vô ích.
Một lần, Vương và lãnh đạo là Tổng giám đốc Lý cùng ra ngoài xử lý công việc. Sau khi xong việc, lấy xe ra khỏi bãi gửi xe thì bị thu phí chặt chém, không đưa tiền thì không cho xe đi. Khi đó, Vương vô cùng tức giận, muốn xuống xe lý luận với họ. Sếp tổng Lý lập tức ngăn lại, trả tiền rồi lên đường.
Trên đường đi Vương phẫn nộ bất bình, không ngừng oán trách. Sếp tổng Lý nói: “Không cần phải tranh chấp với người không cùng tầng thứ, cho họ tiền, cậu chỉ tổn thất một tí ti. Nhưng nếu vì một chút tiền cỏn con mà lãng phí thời gian, lỡ mất công việc tiếp theo thì cái được không bù cái mất. Hơn nữa, tranh chấp với những người này thì họ sẽ kéo IQ của cậu xuống thấp cùng trình độ như họ”.
Dale Carnegie, nhà văn, chuyên gia đào tạo kỹ năng giao tiếp của Mỹ nói: “Phương thức duy nhất giành thắng lợi trong cuộc tranh luận chính là tránh tranh luận”. Tranh cãi với người không cùng tầng thứ là tự tiêu hao bản thân, hoàn toàn vô nghĩa.
Nhóm khác nhau thì không cần phải cố hòa nhập
Con người phân chia theo quần thể, con vật tụ tập theo loài. Giữa người với người có thể cùng với nhau là vì thế giới quan, nhân sinh quan và giá trị quan nhất trí, có tiếng nói chung. Giao tiếp với người không cùng tầng thứ thì mất công sức vô ích trong thời gian dài. Bạn nói, không phải là họ không nghe rõ mà là nghe không hiểu. Bởi vì mỗi người có quan niệm nhân sinh, quan niệm giá trị khác nhau, đối với cùng một việc thì tiêu chuẩn đánh giá lại khác nhau.
Nhiều khi chúng ta hy vọng thông qua quan điểm của mình để chèn ép đối phương, dùng giá trị quan của mình để sửa đổi người khác, nhưng chúng ta đã quên một điểm quan trọng, đó là người không cùng tầng thứ thì với cùng một sự việc luôn có những phương thức nhận thức khác nhau. Đối phương sẽ không phải vì những gì bạn nói mà thay đổi tư duy của họ. Rất nhiều lúc là ai nói người ấy nghe, mâu thuẫn và bất đồng là khó tránh khỏi.
Đối với những người không cùng tầng thứ, chúng ta không cần rắp tâm cố ý hòa nhập, cũng không cần cố thay đổi đối phương. Tranh luận chỉ làm tổn thương người tổn thương mình, cũng làm vấy bẩn giá trị quan của mình. Sự khác biệt về nhận thức giữa người với người không thể dựa vào lời nói là có thể san bằng được, bởi vì côn trùng mùa hè thì sao có thể nói chuyện băng tuyết mùa đông, ếch ngồi đáy giếng thì sao có thể nói chuyện biển cả.
Có những lời nói, chỉ có thể nói cho người hiểu được nghe thì mới có ý nghĩa.
Theo bannedbook.org
Nam Phương biên dịch
