Trang Chủ DƯỠNG LINH Pause for Power 37-60

Pause for Power 37-60

12
0
SHARE

NGÀY 37

Mọi Người Cùng Vào!

Đọc Cô-lô-se 1:24-27

Đức Chúa Trời đã muốn tỏ cho dân ngoại biết sự giàu có vinh quang của sự mầu nhiệm này, tức là Đấng Christ ở trong anh em, là niềm hy vọng về vinh quang.

Cô-lô-se 1:27

Đức Chúa Trời đã khởi xướng một chương trình mới về sự mầu nhiệm của Ngài mà các tiên tri Cựu Ước chưa từng giải thích. Điều mầu nhiệm là ngày nay Đức Chúa Trời đang hợp nhất người Do Thái và dân ngoại trong Hội Thánh (Ê-phê-sô 3:2-6). Hãy tưởng tượng sứ điệp này có ý nghĩa như thế nào đối với dân ngoại. Họ không còn bị loại trừ khỏi sự vinh quang và sự giàu có của ân điển Đức Chúa Trời nữa!

Chúng ta, những người lớn lên trong môi trường Cơ Đốc giáo, thường có xu hướng xem nhẹ điều này. Nhưng hãy nghĩ đến sự phấn khích mà sứ điệp này hẳn đã tạo ra trong một Hội Thánh gồm những tín hữu mới không có sơ yếu lý lịch tốt trong Hội Thánh.

Tôi đã có đặc ân được phục vụ Chúa ở Châu Phi trong ba tuần, và ở đó, tôi được giới thiệu với một số Cơ Đốc nhân tuyệt vời nhất mà tôi từng gặp. Tôi đã giảng dạy Lời Chúa cho hơn năm trăm mục sư quốc gia ở Kenya trong gần một tuần, và mỗi buổi nhóm đều là một thử thách và phước lành cho tôi. Nhiều mục sư vẫn còn dấu vết của tà giáo và thờ hình tượng trên cơ thể, nhưng khuôn mặt họ vẫn rạng ngời niềm vui của Chúa. Tôi đã đến Châu Phi để phục vụ họ, nhưng họ đã phục vụ tôi!

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn có thể phục vụ những người thường phục vụ bạn bằng cách nào?

NGÀY 38

Những vụ kiện tụng gây tổn thất

Đọc 1 Cô-rinh-tô 6:1-8

Việc anh em có những vụ kiện tụng giữa vòng anh em có nghĩa là anh em đã hoàn toàn thất bại rồi.

1 Cô-rinh-tô 6:7

Hội thánh Cô-rinh-tô đang nhanh chóng mất đi chứng ngôn của mình trong thành phố. Những người chưa được cứu không chỉ biết về sự vô luân trong hội thánh, mà họ còn biết về những vụ kiện tụng liên quan đến các thành viên trong hội thánh.

Phao-lô nhận thấy ba bi kịch trong tình huống này. Thứ nhất, các tín đồ đã trình bày một chứng ngôn yếu kém cho những người hư mất. Ngay cả những người Do Thái chưa tin Chúa cũng phải giải quyết các vụ kiện dân sự của họ tại tòa án nhà hội của chính họ. Việc đem những vấn đề của Cơ Đốc nhân ra thảo luận trước những người “bất công” (1 Cô-rinh-tô 6:1) và “kẻ chẳng tin” (6) (w 6) là làm suy yếu chứng ngôn của phúc âm.

Thứ hai, hội thánh đã không sống đúng với vị thế trọn vẹn của mình trong Đấng Christ. Vì một ngày nào đó, các thánh đồ sẽ tham gia vào sự phán xét thế gian và thậm chí cả các thiên sứ sa ngã (câu 2-3), nên họ đáng lẽ phải có khả năng giải quyết những bất đồng ngay trên đất này.

Còn có một bi kịch thứ ba: Các tín hữu kiện tụng lẫn nhau đã thua kiện (câu 7). Ngay cả khi một số người trong số họ thắng kiện, họ vẫn phải chịu tổn thất lớn hơn nhiều vì sự bất tuân Lời Chúa. Thà mất tiền bạc hoặc tài sản còn hơn mất một người anh em và mất luôn chứng ngôn của họ.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn cảm thấy thế nào khi bị ai đó lợi dụng? Cách tiếp cận theo Kinh Thánh trong trường hợp này sẽ như thế nào?

NGÀY 39

Chuyện Trẻ Em

Đọc Cô-lô-se 3:18 – 4:1

Hỡi kẻ làm con, hãy vâng phục cha mẹ mình trong mọi sự, vì điều đó đẹp lòng Chúa.

Cô-lô-se 3:20

John H. Starkey là một tên tội phạm người Anh hung bạo. Hắn đã giết vợ mình, sau đó bị kết án và bị xử tử. Các quan chức đã yêu cầu Tướng William Booth, người sáng lập Quân đội Cứu Thế, chủ trì tang lễ cho Starkey. Booth đối mặt với một đám đông xấu xí và tàn nhẫn nhất mà ông từng thấy trong đời, nhưng những lời đầu tiên của ông đã ngăn họ lại và thu hút sự chú ý của họ: “John H. Starkey chưa bao giờ có một người mẹ cầu nguyện!”

Con cái có quyền, nhưng chúng cũng có trách nhiệm; và trách nhiệm quan trọng nhất của chúng là vâng lời. Chúng phải vâng lời “trong mọi sự” chứ không chỉ những điều làm chúng hài lòng. Liệu cha mẹ chúng có bao giờ yêu cầu chúng làm điều gì sai trái không? Không, nếu cha mẹ chúng vâng phục Chúa và mỗi người khác.

Những đứa trẻ không học cách vâng lời cha mẹ sẽ khó có thể lớn lên trong sự vâng lời bất kỳ thẩm quyền nào. Chúng sẽ bất chấp giáo viên, cảnh sát, chủ lao động, và bất kỳ ai cố gắng áp đặt thẩm quyền lên chúng. Sự suy yếu thẩm quyền trong xã hội chúng ta phản ánh sự suy yếu thẩm quyền trong gia đình.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Sự vâng lời cha mẹ của con cái có ý nghĩa như thế nào đối với sự vâng lời Chúa sau này của chúng?

NGÀY 40

Giữ Vững Chắc

Đọc Cô-lô-se 1:16-17

[Chúa Giê-su] có trước muôn vật, và muôn vật được giữ vững trong Ngài.

Cô-lô-se 1:17

Một hướng dẫn viên dẫn một nhóm người tham quan phòng thí nghiệm nguyên tử và giải thích rằng mọi vật chất được cấu tạo từ các hạt chuyển động nhanh. Các du khách đã nghiên cứu mô hình phân tử và vô cùng kinh ngạc khi biết rằng vật chất chủ yếu được tạo thành từ không gian. Trong giờ giải đáp thắc mắc, một du khách đã hỏi: “Nếu vật chất hoạt động theo cách này, thì điều gì giữ chúng lại với nhau?” Hướng dẫn viên không đưa ra câu trả lời.

Nhưng người Cơ Đốc có câu trả lời: Chúa Giê-su Christ! Bởi vì “Ngài có trước muôn vật”, Ngài có thể giữ vững muôn vật. Đây là một lời khẳng định khác rằng Chúa Giê-su Christ là Đức Chúa Trời. Chỉ có Đức Chúa Trời hiện hữu trước muôn vật (Sáng Thế Ký 1:1-2), và chỉ có Đức Chúa Trời mới có thể làm cho muôn vật được gắn kết. Việc hạ thấp Chúa Giê-su Christ xuống dưới Đức Chúa Trời tức là hạ bệ Ngài.

Tôi từng thấy khó chịu khi hát bài hát quen thuộc “Đây là thế giới của Cha tôi.” Tôi từng nghĩ Satan và tội lỗi đang kiểm soát thế giới này. Nhưng giờ đây tôi đã thay đổi suy nghĩ, và giờ đây tôi hát bài hát này với niềm vui và chiến thắng. Chúa Giê-su Christ đã tạo dựng muôn vật (Giăng 1:1-3), Ngài kiểm soát muôn vật, và nhờ Ngài mà muôn vật được giữ vững. Quả thật, đây chính là thế giới của Cha tôi!

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Nếu bạn ngày càng tin rằng Chúa Giê-su giữ gìn muôn vật, thì hiện tại bạn đang đối mặt với những tình huống nào mà bạn nên tin cậy Ngài hơn?

NGÀY 41

Thiếu Hiểu Biết Là Sai

Đọc 1 Phi-e-rơ 3:7

Hỡi những người làm chồng, hãy tỏ lòng kính trọng khi sống với vợ mình, như người yếu đuối hơn, và như người cùng thừa hưởng ân điển sự sống, hầu cho không điều gì ngăn trở lời cầu nguyện của anh em.

1 Phi-e-rơ 3:7

Khi có người hỏi bà Albert Einstein rằng bà có hiểu thuyết tương đối của Tiến sĩ Einstein không, bà trả lời: “Không, nhưng tôi hiểu ông ấy.” Trong các buổi tư vấn tiền hôn nhân với tư cách là một mục sư, tôi thường yêu cầu các cặp đôi viết ra ba điều mà mỗi người nghĩ rằng người kia thích làm nhất. Thông thường, cô dâu tương lai không chỉ hoàn thành danh sách của mình nhanh hơn chú rể mà còn có nhiều câu trả lời đúng hơn.

Thật đáng kinh ngạc khi hai người có thể lên kế hoạch sống chung suốt đời mà không thực sự hiểu rõ về nhau! Sự thiếu hiểu biết rất nguy hiểm trong mọi khía cạnh của cuộc sống, nhưng nó đặc biệt nguy hiểm trong hôn nhân. Người chồng Cơ Đốc cần thấu hiểu tâm trạng, cảm xúc, nhu cầu, nỗi sợ hãi và hy vọng của vợ. Anh ấy cần lắng nghe bằng trái tim và chia sẻ những thông điệp ý nghĩa với cô ấy. Gia đình cần có một bầu không khí yêu thương và phục tùng để vợ chồng có thể bất đồng quan điểm mà vẫn hạnh phúc bên nhau. Khi một trong hai người sợ cởi mở và thành thật về một vấn đề nào đó, cặp đôi đang xây nên những bức tường ngăn cách chứ không phải những cây cầu.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Nếu bạn đã kết hôn, bạn và vợ/chồng có thể làm gì để cải thiện kỹ năng lắng nghe? Nếu bạn chưa kết hôn, làm thế nào để trau dồi khả năng lắng nghe người khác bằng trái tim?

NGÀY 42

Tại sao có thử thách?

Đọc 1 Phi-e-rơ 1:6-7

Anh em hãy vui mừng hớn hở về điều đó, mặc dù hiện nay anh em phải chịu đau buồn trong đủ mọi loại thử thách.

1 Phi-e-rơ 1:6

Mọi điều Đức Chúa Trời hoạch định và thực hiện ở đây đều nhằm chuẩn bị cho những gì Ngài đã dành sẵn cho chúng ta trên thiên đàng. Ngài đang chuẩn bị cho chúng ta cuộc sống và công việc phục vụ sắp tới. Chưa ai biết hết những gì dành sẵn cho chúng ta trên thiên đàng, nhưng chúng ta biết điều này: Cuộc sống hôm nay là một trường học, nơi Đức Chúa Trời rèn luyện chúng ta cho chức vụ tương lai trong cõi đời đời. Điều này giải thích sự hiện diện của thử thách trong cuộc sống chúng ta – chúng là một số công cụ và sách giáo khoa của Đức Chúa Trời trong trường học kinh nghiệm Cơ Đốc.

Phi-e-rơ minh họa chân lý này bằng cách nhắc đến người thợ kim hoàn (1 Phi-e-rơ 1:7). Không một người thợ kim hoàn nào cố tình lãng phí quặng quý. Họ sẽ cho nó vào lò luyện kim đủ lâu để loại bỏ những tạp chất rẻ tiền; sau đó, họ sẽ đổ nó ra và biến nó thành một món đồ đẹp đẽ có giá trị. Người ta kể rằng người thợ kim hoàn phương Đông đã giữ kim loại trong lò cho đến khi ông nhìn thấy khuôn mặt mình phản chiếu trong đó. Vậy nên, Chúa chúng ta cũng giữ chúng ta trong lò lửa đau khổ cho đến khi chúng ta phản chiếu vinh quang và vẻ đẹp của Chúa Giê-su Christ.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Những thử thách trước đây đã dạy bạn điều gì về bản thân?

NGÀY 43

Động cơ của sự vâng phục

Đọc 1 Giăng 2:1-6

Nếu ai vâng giữ lời Ngài, thì tình yêu thương của Đức Chúa Trời thật sự được trọn vẹn trong người ấy.

1 Giăng 2:5

Việc vâng giữ lời Đức Chúa Trời là bằng chứng cho thấy tình yêu của chúng ta dành cho Ngài. Có ba động cơ cho sự vâng phục. Chúng ta có thể vâng phục vì chúng ta phải vâng phục, vì chúng ta cần vâng phục, hoặc vì chúng ta muốn vâng phục.

Nô lệ vâng phục vì họ phải vâng phục. Nếu họ không vâng phục, họ sẽ bị trừng phạt. Nhân viên vâng phục vì họ cần phải vâng phục. Họ có thể không thích công việc của mình, nhưng họ thích nhận được tiền lương! Họ cần vâng phục vì họ có gia đình để nuôi sống và chăm sóc. Nhưng Cơ Đốc nhân phải vâng lời Cha trên trời vì họ muốn như vậy, vì mối quan hệ giữa họ và Đức Chúa Trời là mối quan hệ yêu thương: “Nếu các ngươi yêu mến ta, thì sẽ vâng giữ các điều răn ta” (Giăng 14:15).

Đây là cách chúng ta học vâng lời khi còn nhỏ. Ban đầu, chúng ta vâng lời vì buộc phải làm vậy. Nếu không vâng lời, chúng ta sẽ bị đánh đòn! Nhưng khi lớn lên, chúng ta khám phá ra rằng vâng lời đồng nghĩa với niềm vui và phần thưởng, vì vậy chúng ta bắt đầu vâng lời vì nó đáp ứng những nhu cầu nhất định trong cuộc sống. Và đó là dấu hiệu của sự trưởng thành thực sự khi chúng ta bắt đầu vâng lời vì tình yêu thương.

“Cơ Đốc nhân sơ sinh” phải liên tục được cảnh báo hoặc khen thưởng. Cơ Đốc nhân trưởng thành lắng nghe Lời Chúa và vâng lời chỉ vì họ yêu Ngài.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn vâng lời một số điều răn nào của Chúa chủ yếu vì nghĩa vụ? Bạn vâng lời điều răn nào vì những lợi ích bạn nhận được? Có điều răn nào bạn vâng lời vì tình yêu thương thuần túy không?

NGÀY 44

 Hư Không

Đọc Truyền Đạo 1:1-2

Người truyền đạo nói: Hư không của sự hư không, hư không của sự hư không, thảy đều hư không.

Truyền Đạo 1:2

“Hư không của sự hư không,” Sa-lô-môn than thở, “mọi sự đều hư không!” Sa-lô-môn thích từ hư không; ông đã dùng nó dưới một hình thức nào đó ba mươi tám lần trong sách Truyền Đạo khi viết về cuộc sống hàng ngày. Từ này có nghĩa là “trống rỗng, phù phiếm, hơi nước, thứ tan biến nhanh chóng và không để lại gì.”

Theo quan điểm của con người (“dưới mặt trời,” Truyền Đạo 1:3), cuộc sống dường như vô nghĩa, và chúng ta dễ trở nên bi quan. Nhà văn Do Thái Sholom Aleichem đã từng mô tả cuộc sống như “một vết phồng rộp trên một khối u, và một vết loét trên đó.”

Thật nhẹ nhõm khi thoát khỏi những quan điểm bi quan này và nghe Chúa Giê-su Christ phán: “Ta đã đến, hầu cho chiên được sự sống và được sự sống dư dật” (Giăng 10:10). Hoặc đọc lời tuyên bố hùng hồn của Phao-lô: “Vậy, hỡi anh em yêu dấu của tôi, hãy đứng vững. Chớ để điều gì lay chuyển anh em. Hãy luôn hết lòng làm công việc Chúa, vì biết rằng công khó của anh em trong Chúa chẳng phải là vô ích đâu” (1 Cô-rinh-tô 15:58).

Cuộc sống không vô ích nếu sống theo ý muốn của Đức Chúa Trời, và đó là điều Sa-lô-môn dạy trong cuốn sách bị lãng quên và thường bị hiểu lầm này.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn định nghĩa triết lý sống hiện tại của mình như thế nào? Hoàn thành câu này: “Cuộc sống là…

NGÀY 45

Bài Tập Thuộc Linh

Đọc 1 Ti-mô-thê 4:7-16

Vì sự rèn luyện thân thể có ích lợi ít nhiều, nhưng sự tin kính thì ích lợi cho mọi sự, vì có lời hứa về cả đời này lẫn đời sau.

1 Ti-mô-thê 4:8

Mục sư và tác giả Phillips Brooks đã nói: “Mục đích lớn nhất của cuộc sống là hình thành tính cách bằng chân lý.” Tính cách và hành vi tin kính quan trọng hơn nhiều so với những chiếc cúp golf hay kỷ lục về số lần về đích, mặc dù một người có thể có cả hai. Phao-lô đã thách thức Ti-mô-thê hãy hết lòng với sự tin kính như một vận động viên hết lòng với môn thể thao của mình.

Như một vận động viên phải kiểm soát thân thể và tuân theo luật lệ, một Cơ Đốc nhân phải để thân thể mình phục vụ chứ không phải làm chủ. Khi tôi thấy các đội bóng bầu dục và bóng chày trung học tập luyện thể dục dưới cái nắng hè oi ả, tôi được nhắc nhở rằng có những bài tập thuộc linh mà tôi nên thực hiện (Hê-bơ-rơ 5:14). Cầu nguyện, suy ngẫm, tự vấn, thông công, phục vụ, hy sinh, vâng phục ý muốn của người khác, và chứng kiến tất cả những điều này có thể giúp tôi, qua Đức Thánh Linh, trở nên một người tin kính hơn.

Bài tập thuộc linh không hề dễ dàng; chúng ta phải “lao động và chịu sỉ nhục” (1 Ti-mô-thê 4:10). Một Cơ Đốc nhân muốn vượt trội phải thực sự nỗ lực, nhờ ân điển của Đức Chúa Trời và vì sự vinh hiển của Ngài.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn đã lao động và phấn đấu như thế nào trong các nỗ lực thuộc linh của mình?

NGÀY 46

Bạn có hiểu không?

Đọc 1 Cô-rinh-tô 14:1-25

Hãy theo đuổi tình yêu thương và khao khát các ân tứ thuộc linh.

1 Cô-rinh-tô 14:1

Một chức vụ mà không gây dựng bản thân và người khác sẽ sụp đổ, dù có vẻ thiêng liêng đến đâu. Khi chúng ta giải thích và áp dụng Lời Chúa vào đời sống cá nhân, chúng ta có một chức vụ gây dựng. Trong phần này, Phao-lô nhiều lần bày tỏ sự quan tâm đến sự hiểu biết. Việc người truyền giáo chỉ truyền đạt thông tin cho người khác thôi là chưa đủ; người ta phải tiếp nhận thông tin đó nếu muốn điều đó mang lại lợi ích cho họ. Hạt giống được gieo vào đất tốt là hạt giống sinh hoa kết trái, nhưng điều này có nghĩa là phải có sự hiểu biết về Lời Chúa (Ma-thi-ơ 13:23). Nếu tín đồ muốn được gây dựng, họ phải chuẩn bị lòng mình để tiếp nhận Lời Chúa (1 Tê-sa-lô-ni-ca 2:13).

Mục sư Tiến sĩ Joseph Parker, đã thuyết giảng tại một buổi họp quan trọng và sau đó được một người đàn ông đến gần chỉ trích một điểm nhỏ trong bài giảng. Parker kiên nhẫn lắng nghe lời phê bình của người đàn ông đó rồi hỏi: “Vậy anh còn rút ra được điều gì từ bài giảng nữa không?” Lời nhận xét này chỉ khiến người phê bình kia chùn bước, rồi anh ta biến mất vào đám đông. Chúng ta thường vội vàng phán xét bài giảng thay vì để Lời Chúa phán xét mình.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Tuần này, mọi người đã “xây dựng bạn” bằng những cách nào? Họ đã bỏ lỡ những cơ hội nào?

NGÀY 47

Đã qua nhưng không bị lãng quên

Đọc Gióp 29

Tôi nhớ biết bao những tháng ngày đã qua, những ngày tháng Chúa đã dõi theo tôi.

Gióp 29:2

Gióp đã mở đầu lời biện hộ của mình bằng cách nói rằng ông ước mình chưa từng được sinh ra (Gióp 3) Ở đây, ông kết thúc lời biện hộ của mình bằng cách nhớ lại những phước lành mà ông và gia đình đã được hưởng trước khi gặp khủng hoảng. Đây là một lời nhắc nhở hữu ích rằng chúng ta nên cố gắng nhìn nhận cuộc sống một cách cân bằng. “Chúng ta có nên nhận lãnh phước lành từ Đức Chúa Trời, còn điều tai họa thì không?” (2:10) Charles Haddon Spurgeon nói rằng có quá nhiều người viết phước lành của họ lên cát nhưng lại khắc ghi nỗi buồn của họ lên đá cẩm thạch.

Khi trải qua thử thách, điều tự nhiên là chúng ta khao khát “những ngày xưa tốt đẹp”; nhưng nỗi khao khát đó sẽ không thay đổi hoàn cảnh của chúng ta.

Có một chức vụ trong ký ức nếu chúng ta sử dụng nó đúng cách. Trong những ngày thất vọng, thật tốt khi “nhớ lại công việc của Đức Giê-hô-va, nhớ lại những phép lạ Ngài đã làm từ thuở xưa” (Thi Thiên 77:11). Nhưng quá khứ phải là bánh lái dẫn đường cho chúng ta chứ không phải là cái neo níu giữ chúng ta. Nếu hôm nay chúng ta cố gắng lặp lại những gì đã trải qua hôm qua, chúng ta có thể thấy mình lạc lối, đánh mất sự trưởng thành.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn đã bao giờ ước mình chưa từng được sinh ra chưa? Nếu có, điều gì đã gây ra những cảm xúc đó?

NGÀY 48

Được Đánh Dấu Cho Đấng Christ

Đọc Ga-la-ti 6:11-18

Cuối cùng, xin đừng ai gây phiền hà cho tôi, vì tôi mang trên thân thể mình những dấu ấn của Đức Chúa Jêsus.

Ga-la-ti 6:17

Vào thời Phao-lô, việc tín đồ của một vị thần ngoại giáo nào đó bị đóng dấu của thần tượng đó là điều bình thường. Họ tự hào về thần của mình và muốn người khác biết điều đó. Tương tự như vậy, Phao-lô đã được “đóng dấu” cho Chúa Giê-su Christ. Đó không phải là một dấu ấn tạm thời mà là một dấu ấn vĩnh viễn mà ông sẽ mang theo xuống mồ. Ông cũng không nhận được những dấu ấn của mình một cách dễ dàng: Ông phải chịu đau khổ nhiều lần để trở thành một người được đánh dấu cho Đấng Christ. Vào thời đó, việc đóng dấu nô lệ cũng là một thông lệ để mọi người biết ai là chủ nhân. Phao-lô là nô lệ của Chúa Giê-su Christ, và ông mang dấu ấn của Chúa để chứng minh điều đó.

Điều đáng chú ý là tội lỗi đóng dấu một người. Nó có thể in dấu lên tâm trí, tính cách, thậm chí cả thân thể người ấy. Ít ai tự hào về những dấu vết tội lỗi mà họ mang, và sự hoán cải cũng không thay đổi được chúng (Tạ ơn Chúa, những thay đổi đó sẽ đến khi Chúa Giê-su tái lâm!) Thật tốt đẹp biết bao khi yêu Chúa, sống vì Ngài và được “đóng dấu” cho sự vinh hiển của Ngài.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn được “đóng dấu” cho Chúa Giê-su theo những cách nào?

NGÀY 49

Thoải Mái

Đọc 1 Giăng 3:18-24

Vì Đức Chúa Trời lớn hơn lòng chúng ta, và Ngài biết hết mọi sự.

1 Giăng 3:20

“Lòng hay lên án” là lòng khao khát sự bình an. “lương tâm lên án” là một cách khác để mô tả nó. Đôi khi, lòng chúng ta bị cáo buộc sai lầm, bởi vì nó “dối trá hơn mọi vật, ai có thể hiểu thấu được?” (Giê-rê-mi 17:9). Câu trả lời cho câu hỏi đó là “Đức Chúa Trời hiểu thấu lòng người!”

Chúng ta phải cẩn thận kẻo Ma Quỷ buộc tội và cướp mất sự tự tin của chúng ta (Khải Huyền 12:10). Một khi chúng ta xưng tội và được tha thứ, chúng ta không nên để nó buộc tội chúng ta.

Chúng ta không nên xem nhẹ tội lỗi, nhưng chúng ta cũng không nên đối xử với chính mình như Đức Chúa Trời. Có một kiểu tự vấn và tự lên án bệnh hoạn, không thuộc về tâm linh. Nếu chúng ta thực hành tình yêu thương chân thành với người khác, lòng chúng ta phải ngay thẳng trước mặt Đức Chúa Trời, vì Đức Thánh Linh sẽ không chia sẻ tình yêu của Ngài cho chúng ta nếu lòng chúng ta vẫn còn tội lỗi (Rô-ma 5:5). Khi chúng ta làm buồn lòng Đức Thánh Linh, chúng ta làm mất đi sự cung cấp tình yêu thương của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 4:30-5:2).

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Ma quỷ cáo buộc bạn và cướp đi sự tự tin của bạn bằng những cách nào? Cần làm gì để lấy lại sự tự tin đó?

NGÀY 50

Một Vấn Đề Thường Gặp

Đọc Gia-cơ 1:4

Sự kiên trì phải làm trọn công việc của nó, hầu cho anh em được trưởng thành và trọn vẹn, không thiếu thốn điều gì.

Gia-cơ 1:4

Khi đọc thư Gia-cơ, chúng ta thấy rằng các tín đồ Do Thái đang gặp một số vấn đề trong đời sống cá nhân và trong mối thông công với hội thánh. Trước hết, họ đang trải qua một số thử thách khó khăn. Họ cũng phải đối mặt với những cám dỗ phạm tội. Một số tín đồ đã tiếp đãi người giàu, trong khi những người khác bị người giàu cướp bóc. Các tín đồ đang cạnh tranh để giành các chức vụ trong hội thánh, đặc biệt là các chức vụ giảng dạy.

Một trong những vấn đề lớn trong hội thánh là nhiều người không sống theo điều họ tuyên xưng đức tin. Hơn nữa, lưỡi là một vấn đề nghiêm trọng, thậm chí đến mức gây ra chiến tranh và chia rẽ. Tinh thần thế gian cũng là một vấn đề khác. Một số tín đồ đã không vâng theo Lời Chúa và bị bệnh về thể xác vì điều đó; và một số người đã lạc xa Chúa và Hội Thánh.

Nhưng Gia-cơ không bàn đến một loạt các vấn đề khác nhau. Tất cả những vấn đề này đều có chung một nguyên nhân: sự non nớt về mặt tâm linh. Những Cơ Đốc nhân này đơn giản là chưa trưởng thành.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Hãy nghĩ lại cuộc sống của bạn một năm trước. Bạn đã trưởng thành về mặt tâm linh như thế nào kể từ thời điểm đó?

NGÀY 51

Vươn Lên

Đọc 2 Cô-rinh-tô 12:9-21

Tôi sẽ càng vui mừng khoe khoang về những yếu đuối của tôi, để sức mạnh của Đấng Christ ở trong tôi… Vì khi tôi yếu đuối, chính là lúc tôi mạnh mẽ.

2 Cô-rinh-tô 12:9-10

Đức Chúa Trời ban ân điển của Ngài không chỉ để giúp chúng ta chịu đựng những đau khổ. Ân điển của Đức Chúa Trời phải giúp chúng ta vượt lên trên hoàn cảnh và khiến những đau khổ trở thành lợi ích cho chúng ta. Phao-lô đã nhận được những lợi ích gì? Ông đã trải nghiệm quyền năng của Đấng Christ trong cuộc đời mình. Đức Chúa Trời đã biến đổi sự yếu đuối của Phao-lô thành sức mạnh.

Một điều khác đã xảy ra với Phao-lô sau khi chịu đau khổ: Ông có thể tôn vinh Đức Chúa Trời trong những yếu đuối của mình. Điều này không có nghĩa là ông thích đau đớn hơn sức khỏe, nhưng đúng hơn là ông biết cách biến những yếu đuối của mình thành tài sản. Điều gì đã tạo nên sự khác biệt? Ân điển của Đức Chúa Trời và sự vinh hiển của Đức Chúa Trời. Phao-lô vui mừng trước những thử thách và khó khăn này vì ông biết mình đang chịu khổ vì Chúa Giê-su Christ (2 Cô-rinh-tô 12:10). “Cầu xin sự hoán cải của nỗi đau còn quan trọng hơn là sự cất bỏ nó”, P. T. Forsyth viết. Phao-lô đã chiến thắng, không phải bằng sự thay thế mà bằng sự biến đổi. Ông đã khám phá ra sự đầy đủ của ân điển Đức Chúa Trời (câu 9).

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Đời sống tâm linh của bạn sẽ khác biệt thế nào nếu bạn tập trung nhiều hơn vào việc cải hóa nỗi đau thay vì cầu xin Chúa cất bỏ nó hoàn toàn?

NGÀY 52

Khi Hy Vọng Trở Nên Vô Vọng

Đọc Truyền Đạo 9:5-10

Người sống biết mình sẽ chết, nhưng người chết chẳng biết gì cả; họ chẳng được phần thưởng gì thêm, và ngay cả ký ức về họ cũng bị lãng quên.

Truyền Đạo 9:5

Những gì Sa-lô-môn viết về người chết có thể được đảo ngược và áp dụng cho người sống. Người chết không biết điều gì đang xảy ra trên đất, nhưng người sống biết và có thể ứng phó. Người chết không thể thêm bất cứ điều gì vào phần thưởng hay danh tiếng của họ, nhưng người sống thì có thể. Sa-lô-môn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nắm bắt cơ hội khi chúng ta còn sống, thay vì mù quáng hy vọng vào điều gì đó tốt đẹp hơn trong tương lai.

“Cơ thể con người chịu một lực hấp dẫn mạnh mẽ hướng về hy vọng,” nhà báo Norman Cousins, người đã sống sót sau một căn bệnh gần như tử vong và một cơn đau tim dữ dội trước khi qua đời vào năm 1990, đã viết. “Đó là lý do tại sao hy vọng của bệnh nhân là vũ khí bí mật của bác sĩ. Chúng là những thành phần ẩn giấu trong bất kỳ đơn thuốc nào.”

Chúng ta chịu đựng vì chúng ta hy vọng, nhưng “hy vọng trong hy vọng” (giống như “niềm tin trong đức tin”) thường chỉ là một kiểu tự kỷ ám thị hay tự thôi miên khiến chúng ta không thể đối mặt với cuộc sống một cách trung thực. Mặc dù bệnh nhân có thể tốt hơn với một thái độ lạc quan, nhưng sẽ rất nguy hiểm nếu họ theo đuổi một hy vọng sai lầm, điều này có thể khiến họ không chuẩn bị cho cái chết. Loại hy vọng đó là vô vọng. Khi cái chết đến, cái nhìn của bệnh nhân có thể lạc quan, nhưng kết cục sẽ rất bi thảm.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn định nghĩa hy vọng là gì? Hy vọng giúp bạn giữ vững đức tin như thế nào?

NGÀY 53

Ê-li-hu

Đọc Gióp 31-32:1

Ba người kia bèn thôi không trả lời Gióp nữa, vì ông tự cho mình là công chính.

Gióp 32:1

Gióp im lặng. Ông đã kết thúc lời biện hộ và thề rằng mình không phạm tội mà bạn bè đã cáo buộc. Gióp đã thách thức Chúa hoặc minh oan cho ông hoặc tuyên án ông.

Ba người bạn của Gióp im lặng, kinh ngạc vì Gióp dám nói mạnh dạn với Chúa và về Chúa như vậy.

Chúa im lặng. Sự im lặng là lời chứng hùng hồn của Chúa cho ba người bạn rằng họ đã sai.

Tuy nhiên, trong đám đông quanh đống tro, có một người không im lặng. Đó là Ê-li-hu, một người vô danh đến nỗi phải nêu rõ lai lịch đầy đủ mới có thể nhận diện được (Gióp 32:2). Mặc dù Ê-li-hu nói một số điều giống như những người khác, nhưng mục đích của ông lại khác. Ông không cố chứng minh Gióp là tội nhân, mà là quan điểm của Gióp về Đức Chúa Trời là sai lầm. Ê-li-hu đã đưa ra một chân lý mới vào cuộc tranh luận: Đức Chúa Trời gửi đau khổ đến, không nhất thiết là để trừng phạt tội lỗi chúng ta, mà là để ngăn chúng ta phạm tội (33:15-18, 19-24) và để làm cho chúng ta trở nên tốt hơn (36:1-15). Phao-lô hẳn sẽ đồng ý với quan điểm đầu tiên (2 Cô-rinh-tô 12:7-10) và tác giả sách Hê-bơ-rơ đồng ý với quan điểm thứ hai (Hê-bơ-rơ 12:1-11).

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn đã cảm nhận được “sự im lặng” của Đức Chúa Trời giữa những thử thách của chính mình chưa?

Bạn đã diễn giải sự im lặng đó như thế nào?

NGÀY 54

Vấn Đề Tâm Linh

Đọc Hê-bơ-rơ 3:12-19

Hỡi anh em, hãy coi chừng, kẻo trong anh em có lòng gian ác, chẳng tin mà lìa bỏ Đức Chúa Trời hằng sống. Nhưng hãy khuyên bảo nhau hằng ngày, hầu cho không ai trong anh em bị tội lỗi lừa dối mà cứng lòng.

Hê-bơ-rơ 3:12-13

Cốt lõi của mọi vấn đề là vấn đề trong lòng. Dân Y-sơ-ra-ên đã lầm lạc trong lòng mình – lòng họ đã lìa xa Đức Chúa Trời và Lời Ngài. Họ cũng có lòng vô tín; họ không tin rằng Đức Chúa Trời sẽ ban cho họ chiến thắng tại Ca-na-an. Họ đã chứng kiến Đức Chúa Trời làm những dấu lạ lớn lao tại Ai Cập, nhưng họ vẫn nghi ngờ Ngài không đủ khả năng để đương đầu với thử thách tại Ca-na-an (Hê-bơ-rơ 3:7-11, 16-19).

Khi một người có lòng gian ác và chẳng tin, hậu quả cũng sẽ là một tấm lòng chai đá. Đây là một tấm lòng vô cảm với Lời Chúa và công việc của Ngài. Lòng dân Y-sơ-ra-ên chai đá đến nỗi họ thậm chí còn muốn quay trở lại Ai Cập (Dân Số Ký 14:1-4)! Hãy tưởng tượng việc họ muốn đánh đổi sự tự do dưới quyền Đức Chúa Trời để lấy cảnh nô lệ ở Ai Cập! Dĩ nhiên, tất cả những câu chuyện này đã chạm đến trái tim của những người đọc bức thư này, bởi vì chính họ cũng đang đứng trước nguy cơ “quay trở lại.”

Những tín đồ nghi ngờ Lời Chúa và chống lại Ngài không bỏ lỡ thiên đàng, nhưng họ sẽ mất đi phước lành của cơ nghiệp mình ngày nay, và họ phải chịu sự sửa phạt của Đức Chúa Trời.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Lần cuối cùng lòng bạn “bị sự lừa dối của tội lỗi làm chai đá” là khi nào?

NGÀY 55

Nhà Di Động

Đọc 2 Cô-rinh-tô 5:1-10) (Đọc

Chúng ta luôn tin chắc và biết rằng chừng nào còn ở trong thân thể này, chúng ta còn xa cách Chúa.

2 Cô-rinh-tô 5:6

Dân sự của Đức Chúa Trời có thể được tìm thấy ở một trong hai nơi: trên trời hoặc dưới đất (Ê-phê-sô 3:15). Những tín đồ trên đất “ở trong thân thể này” (câu 6), trong khi những tín đồ đã chết thì “xa lìa thân thể này” (2 Cô-rinh-tô 5:8). Những tín đồ trên đất “xa lìa Chúa” (câu 6), trong khi những tín đồ trên trời “hiện diện với Chúa” (câu 8).

Vì có sự hiểu biết này, Phao-lô không sợ đau khổ và thử thách. Ông sẵn sàng “mất mạng sống mình” vì Đấng Christ. Thiên đàng không chỉ đơn thuần là đích đến của Phao-lô. Đó là một động lực. Giống như những anh hùng đức tin trong Hê-bơ-rơ 11, ông đã tìm kiếm thành phố trên trời (câu 13-16) và sống theo những giá trị vĩnh cửu.

Phao-lô có một kho báu quý giá trong chiếc bình bằng đất là thân thể mình, và ông muốn chia sẻ kho báu đó với một thế giới đang khánh kiệt. Ông có một đức tin vững chắc chiến thắng nỗi sợ hãi, và ông có một hy vọng tương lai. Chẳng trách Phao-lô không chỉ là một người chiến thắng (Rô-ma 8:37)! Mỗi tín đồ của Chúa Giê-su Christ đều có những tài sản kỳ diệu này và nhờ chúng, họ có thể tìm thấy sự can đảm để chiến đấu.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Làm thế nào thiên đàng có thể trở thành động lực cho bạn, chứ không chỉ là một đích đến?

NGÀY 56

Một Vị Vua Đáng Kính Trọng

Đọc Ê-sai 36

Vào năm thứ mười bốn triều đại của Vua Ê-xê-chia, San-chê-ríp, vua A-si-ri, đã tấn công và chiếm giữ tất cả các thành trì kiên cố của Giu-đa.

Ê-sai 36:1

Ngoại trừ Đa-vít và Sa-lô-môn, không có vị vua nào của Giu-đa được Kinh Thánh chú ý và khen ngợi nhiều hơn Ê-xê-chia. Ông đã khôi phục các cơ sở và nghi lễ thờ phượng trong đền thờ, phá hủy các thần tượng và các đền thờ trên đồi, nơi dân chúng thờ phượng Đức Giê-hô-va một cách sai trái, và tìm cách đưa dân chúng trở lại với đức tin thiết yếu nơi Chúa. Ông đã lãnh đạo dân chúng cử hành Lễ Vượt Qua trên toàn quốc và mời người Do Thái từ vương quốc phía bắc tham gia.

Sau khi vương quốc phía bắc sụp đổ vào năm 722 TCN, Giu-đa liên tục gặp rắc rối với A-si-ri. Cuối cùng, Ê-xê-chia đã nổi dậy chống lại A-si-ri (2 Các Vua 18:7); và khi San-chê-ríp, vua A-si-ri, đe dọa tấn công, Ê-xê-chia đã cố gắng hối lộ ông ta (Ê-sai 36:13-16). Đó là một sự sa ngã của đức tin mà Đức Chúa Trời không thể ban phước. San-chê-ríp đã nhận các kho báu nhưng lại phá vỡ hiệp ước (33:1) và xâm lược Giu-đa vào năm 701 TCN. Câu chuyện về sự giải cứu kỳ diệu của Đức Chúa Trời dành cho dân Ngài được tìm thấy trong Ê-sai 36-37. Mặc dù bối cảnh ngày nay có thể khác, nhưng những vấn đề và cám dỗ vẫn vậy; vì lịch sử của Ê-xê-chia là lịch sử của chúng ta, và Đức Chúa Trời của Ê-xê-chia là Đức Chúa Trời của chúng ta.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Khi bạn, giống như Ê-xê-chia, “thừa hưởng” một điều mà tất cả những người tiền nhiệm của bạn đã làm hỏng, bạn sẽ làm những gì dễ dàng và thuận theo tự nhiên, hay làm những gì khó khăn và sửa chữa tình hình?

NGÀY 57

Bài Học Địa Lý

Đọc Hê-bơ-rơ 4

Vì lời hứa vào sự yên nghỉ của [Đức Chúa Trời] vẫn còn hiệu lực, chúng ta hãy cẩn thận kẻo có ai trong anh em bị phát hiện là không được vào.

Hê-bơ-rơ 4:1

Có những bài học thuộc linh về địa lý trong những trải nghiệm của Y-sơ-ra-ên. Sự nô lệ của dân tộc này ở Ai Cập là một minh họa cho sự nô lệ của tội nhân trong thế gian này. Giống như Y-sơ-ra-ên đã được giải cứu khỏi Ai Cập bởi huyết chiên con và quyền năng của Đức Chúa Trời, thì những tội nhân tin vào Đấng Christ cũng được giải cứu khỏi sự nô lệ của tội lỗi.

Đức Chúa Trời mong muốn dân Y-sơ-ra-ên bước vào cơ nghiệp vinh quang của họ tại xứ Ca-na-an. Nhưng khi dân Y-sơ-ra-ên đến biên giới cơ nghiệp của mình, họ đã trì hoãn vì nghi ngờ lời hứa của Đức Chúa Trời (Dân Số Ký 13-14). “Chúng tôi không thể,” mười thám tử và dân chúng than khóc. “Chúng ta có thể làm được nhờ sự giúp đỡ của Đức Chúa Trời!” Môi-se, Giô-suê và Ca-lép đã nói (xem Dân Số Ký 13:30; 14:5-9). Vì dân sự đã thụt lùi trong sự vô tín thay vì tiến lên bởi đức tin, họ đã đánh mất cơ nghiệp của mình và chết trong đồng vắng.

Ngày nay, Ca-na-an tượng trưng cho cơ nghiệp thuộc linh của chúng ta trong Đấng Christ. Y-sơ-ra-ên đã phải vượt qua sông Giô-đanh bởi đức tin (hình ảnh những người tin Chúa đã chết đối với bản ngã và thế gian). Họ phải bước ra bởi đức tin (Giô-suê 1:3) và chiếm lấy vùng đất ấy cho chính mình, giống như những người tin Chúa ngày nay phải làm.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn có cảm thấy mình đang “bị nô lệ” theo bất kỳ cách nào không? Đức tin có thể giúp bạn trải nghiệm sự tự do đích thực như thế nào?

NGÀY 58

Tự Tin Có Lời Giải Đáp

Đọc 1 Giăng 5:6-15

Nầy là điều chúng ta dạn dĩ ở trước mặt Chúa, nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta. 

1 Giăng 5:14

Hơi thở có ý nghĩa với mọi người, thì cầu nguyện cũng có ý nghĩa như vậy với người thuộc linh. Nếu lòng chúng ta hướng về Đấng Christ và chúng ta cố gắng tôn vinh Ngài, chúng ta đang cầu nguyện ngay cả khi chúng ta không ý thức được điều đó.

Charles Haddon Spurgeon, nhà truyền giáo nổi tiếng, đang miệt mài soạn thảo một bài giảng nhưng không thể hoàn thành. Trời đã khuya, và vợ ông nói: “Sao anh không đi ngủ đi. Em sẽ đánh thức anh dậy sớm, và anh có thể hoàn thành bài giảng vào sáng mai.”

Spurgeon ngủ thiếp đi và trong giấc ngủ, ông bắt đầu giảng bài giảng đã khiến ông rất khó khăn! Vợ ông đã ghi chép lại những gì ông nói, và sáng hôm sau đưa cho chồng những ghi chú.

“Ồ, đó chính xác là điều tôi muốn nói!” nhà truyền giáo thốt lên đầy ngạc nhiên. Thông điệp đã ở trong lòng ông, nó chỉ đơn giản là cần được diễn đạt. Lời cầu nguyện cũng vậy. Nếu chúng ta ở trong Đấng Christ, chính những ước muốn trong lòng chúng ta sẽ được Chúa lắng nghe, dù chúng ta có nói ra hay không.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Những “ước muốn trong lòng” (Thi Thiên 37:4) nào mà bạn đã lâu không bày tỏ với Chúa?

NGÀY 59

Một Dấu Hiệu Chắc Chắn

Đọc Ê-sai 7-8

Chính Chúa sẽ ban cho các ngươi một dấu hiệu: Này, một trinh nữ sẽ thụ thai, sinh một con trai, và đặt tên là Em-ma-nu-ên.

Ê-sai 7:14

Đây là những ngày nguy hiểm cho dân tộc Giu-đa. A-si-ri ngày càng hùng mạnh và đe dọa các nước nhỏ hơn. Sy-ri và Ép-ra-im (vương quốc phía bắc) đã cố gắng gây sức ép buộc Giu-đa liên minh chống lại A-si-ri, nhưng A-cha, vua Giu-đa, đã từ chối tham gia. Tại sao? Bởi vì ông đã bí mật lập giao ước với A-si-ri (2 Các Vua 16:5-9),

Nếu A-cha tin vào lời hứa của Đức Chúa Trời, ông đã phá vỡ giao ước và kêu gọi toàn dân cầu nguyện và ngợi khen; nhưng nhà vua vẫn tiếp tục trong sự vô tín của mình. Ê-sai đã nói với toàn thể “nhà Đa-vít” và đưa ra lời tiên tri về “Em-ma-nu-ên.”

Sự ứng nghiệm cuối cùng của lời tiên tri này là nơi Chúa Giê-su Christ, Đấng là “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta,” đúng như ý nghĩa của Em-ma-nu-ên. “Dấu hiệu” này cũng có ý nghĩa trực tiếp đối với A-cha. Một người phụ nữ lúc đó còn là trinh nữ sẽ kết hôn, thụ thai và sinh một con trai, đặt tên là Em-ma-nu-ên. Người con trai này sẽ là lời nhắc nhở rằng Đức Chúa Trời ở cùng dân Ngài và Ngài sẽ chăm sóc họ.

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Nỗi sợ hãi A-si-ri của vua A-cha mạnh mẽ hơn lòng tin cậy của ông nơi Đức Chúa Trời. Có tình huống nào làm lung lay lòng tin cậy của bạn nơi Đức Chúa Trời không? Nếu có, đó là những tình huống nào?

NGÀY 60

Mặc lấy sự khiêm nhường

Đọc 1 Phi-e-rơ 5:5-7

Hãy mặc lấy sự khiêm nhường đối với nhau, vì “Đức Chúa Trời chống cự kẻ kiêu ngạo, nhưng ban ơn cho kẻ khiêm nhường.”

1 Phi-e-rơ 5:5

Những tín đồ trẻ tuổi nên vâng phục những tín đồ lớn tuổi hơn, không chỉ vì tôn trọng tuổi tác của họ, mà còn vì tôn trọng sự trưởng thành thuộc linh của họ. Tất nhiên, không phải mọi “thánh đồ cao niên” đều là một Cơ Đốc nhân trưởng thành, bởi vì số năm tháng không đảm bảo chất lượng kinh nghiệm. Điều này không có nghĩa là các tín đồ lớn tuổi nên điều hành hội thánh và không bao giờ lắng nghe các tín đồ trẻ tuổi. Thông thường, có một cuộc chiến giữa các thế hệ trong hội thánh, với những người lớn tuổi chống lại sự thay đổi, và những người trẻ tuổi chống đối những người lớn tuổi hơn.

Giải pháp có hai mặt: (1) Tất cả các tín đồ, trẻ và già, nên vâng phục lẫn nhau; và (2) tất cả nên vâng phục Đức Chúa Trời. “Hãy mặc lấy “Với sự khiêm nhường” chính là câu trả lời cho vấn đề này. Cũng như Chúa Giê-su đã cởi bỏ áo ngoài và quấn khăn vào để trở thành người hầu (Giăng 13:1-17), mỗi người chúng ta cũng nên có thái độ của người hầu và phục vụ lẫn nhau. Sự khiêm nhường đích thực được mô tả trong Phi-líp 2:1-11. Khiêm nhường không phải là hạ thấp bản thân và nghĩ xấu về chính mình. Đơn giản là không nghĩ gì về bản thân!

ĐIỀU CẦN SUY NGẪM

Bạn mặc lấy sự khiêm nhường bằng những cách nào? Bạn có thể cải thiện điều này như thế nào?

SHARE
Bài trướcC H Spurgeon

ĐỂ LẠI BÌNH LUẬN

Nhập bình luận!
Vui lòng nhập tên